45
ələmətdar günlə bağlı kitabxanada əl işlərinin sərgisi ilə yanaşı,
foto sərgi də nümayiş olunur. Sərgidə əsasən dovşanların
müxtəlif növlərinin fotosu və oxucuların əl işləri sərgilənir.
Sərgi qarşısında kiçik yaşlı oxucular Abdulla Şaiqin “Uşaq və
Dovşan” şeirini söyləyirlər.
46
Uşaq: Dovşan, dovşan, a dovşan!
Qaçma dayan, a dovşan!
Qaçma səni sevəndən
Can kimi bəsləyəndən.
Dovşan: Dura bilmərəm, dadaş,
Yanında var alabaş,
Xəbərdaram işindən
Qurtarmaram dişindən.
Beynəlxalq Dovşanlar Günü ilə bağlı F.Köçərli adına
Respublika Uşaq Kitabxanasının nağıl otağında yazıçı
Xanimana Əlibəylinin “Dovşanın ad günü” əsəri səhnələşdirilib
oxuculara təqdim olunur. Nağıl bitdikdən sonra kiçik yaşlı
uşaqlar dovşan haqqında tapmacalar söyləyirlər.
Tapmacalar:
Kolları gəzər pusa-pusa
Qıçları uzun, qolu qısa
Açması: Dövşan
O nədir ki, əyri ayaq, çəpbəl qulaq,
Dodağı mırıq, ağzı cırıq?
Açması: Dovşan
47
Ümumdünya Düyü Günü (20.09.2004)
Düyü haqqında bilmədiklərimiz
Dənli bitkilər arasında düyü xüsusi olaraq fərqlənir. İnsan
bədənin vitamin B1 ehtiyacını ödəyən bu qida növü insana enerji
verməkdə, bağırsaqları yaxşılaşdırmaqda, qanda olan şəkəri
təmizləməkdə, yaşlanma müddətini azaltmaqda köməkçi olur.
İnsani mədə xəstəliklərindən qoruyur. Düyüdə orqanizm üçün
qiymətli olan amin turşusu, nişasta, D vitamini, kalsium, lif,
dəmir və riboflavin var. Sağlam immunitet sistemi üçün bu
vitamuinlər təsirlidir. Nişasta baxımından zəngin olan düyü,
insanı enerji ilə təmin edən qidalardan biridir. Həmçinin
vitaminlər baxımından olduqca qiymətlidir. Düyüdə B1, B2, C,
E vitaminləri; natrium, maqnezium, kalium, kalsium, dəmir,
fosfor mineralları var. Bütün bunların sayəsində düyü bədən
inkişafını dəstəkləyir, bədənə enerji və qüvvət verir. Düyü bir
çox ölkələrin əsil qidasını təşkil edir.
Düyünün faydaları aşağıdakılardır:
-Doyurucudur və zehni fəaliyyətə kömək edir: düyünün
tərkibində karbohidrat olduğu üçün ondan bədənin enerjisini
təmin etməkdə istifadə olunur. Düyü beynin fəaliyyətinə də
yardım edir.
-Həzmi asanlaşdırır, düyü iştahanı
artırır, mədə xəstəliklərini
müalicə edir. Düyünün kəpəyi dizinteriya xəstəliklərinə qarşı ən
yaxşı dərmandır.
-Bağırsaqlar üçün faydalıdır: düyünün tərkibində möhkəm
nişasta vardır ki, mədədə həzm olunmur və bağırsağa keçəcək
faydalı bakteriyaların yaranmasına yardım edır. Düyünün
tərkibində olan həzm olunmayan liflər rahat şəkildə bağırsaqlara
daxil olur. Qəhvəyi düyünün tərkibində bu liflərin miqdarı daha
çoxdur. Qandan xolestrol nisbətini azaldaraq ürək-damar
xəstəliklərinə yaxşı təsir göstərir. Düyü kəpəyinin yağı
48
antioksidan xasiyyətə malikdir. Düyünün tərkibində bədənə
ziyan vuran xolesterin yoxdur və bədəndə xolestrenin
səviyyəsini azaldır, ürək-damar sağlamlığını təmin edir.
-Bədəndə olan suyu çəkərək toksin maddələri uzaqlaşdırmağa
kömək edir.
-Dəri sağlamlığına faydalıdır.
-Böyrəklərə faydalı düyü kəpəyi sidikqovucudur.
-Yüksək təzyiqi salır.
“Ümumdünya Düyü Günü” ilə əlaqədar F.Köçərli adına
Respublika
Uşaq
Kitabxanasında
Milli
Kulinariya
Assosiasiyasının prezidenti Tahir Əmiraslanovla bağlı görüş
təşkil etmək olar. Kitabxanaçı təbbirə müxtəlif rayonlardan
qonaq qismində iştirakçılar dəvət edə bilər. İştirakçılar müxtəlif
bölgələrdə düyüdən hazırlanan yeməklərin hazırlanma
qaydasından qonaqlara məlumatlar verirlər. Daha sonra söz
Tahir müəllimə verilir. Tahir müəllim Azərbaycan milli
mətbəxində hazırlanan milli plovlarımız haqqında qonqlara və
oxuculara dolğun məlumatlar verir. Daha sonra qonaqlar
Düyüdən hazırlanmış yeməklərin sərgisi ilə tanış olurlar.
49
Ağca qız suda,
Fəni fənnicə,
Burnu əyricə
Açması: Düyü
Ağca fərə suda oynar,
Zəmzəmnən belə oynar
Açması: Düyü
4 Oktyabr - Ümumdünya Heyvanları Müdafiə Günü, (1931)
50
Yaşadığımız dünya bizimlə eyni planetdə həyat sürən
heyvanların da evidir. Lakin insan fəaliyyəti nəticəsində onların
yaşaması, atrtması üçün bir çox çətinliklər ortaya çıxır.
Müəyyən olunmuşdur ki, hər milyon ildən bir bütün bioloji
növlərin 9 faizi məhvolur. Başqa sözlə desək, hər il canlı
varlıqların 1-dən 5-ə qədər növü yox olur. Yer kürəsinin bütün
tarixi boyu yoxolma sürəti beş dəfə artmışdır. Sonuncu dəfə tam
kütləvi məhvolma 65 milyon il əvvəl, bütün dinozavrların nəsli
kəsilərkən baş vermişdir.
Biz insanlar heyvanların dostu və qonşusu kimi onları
qorumağa borcluyuq. İlk dəfə Ümumdünya Heyvanları Müdafiə
Gününü 1931-ci ildə nəsli kəsilməkdə olan növlərin acınacaqlı
vəziyyətinə diqqəti cəlb etmək məqsədi ilə qeyd etməyə
başlamışlar.
Həmin
vaxtdan
başlayaraq,
milli
mənsubiyyətindən, dilindən, dinindən asılı olmayaraq, hər kəs
tərəfindən oktyabrın 4-ü dünyada yaşayan heyvanların günü
kimi qeyd olunur. Bu gün hər hansı insan, təşkilat və ya aksiya
ilə bağlı deyil. Bu gün - planetdə yan-yana yaşayan bütün
insanların və heyvanların günüdür. Bu gün, heyvanların mövcud
problemləri haqqında insanların məlumatlandırılması, onların
qorunması üçün maarifləndirilməsi və səylərinin birləşdirilməsi
üçün çox önəmli bir gündür. Heyvanların qorunması işində hər
bir insan iştirak etməlidir.
Ümumdünya Heyvanları müdafiə günü ilə bağlı F. Köçərli adına
Respublika Uşaq Kitabxanasının oxu zalında ev heyvanlarının
foto sərgisi təşkil olunur. Sərgi qarşısında kitabxanaçı oxuculara
“Heyvanlar haqqında infoqrafika” və “Heyvanlar aləminin
ensiklopediyası” adlı kitabları nümayiş etdirir və bu kitablar
haqqında oxuculara məlumat verir.
Kitablar əsasən heyvanlar aləminin ensiklopediyasının mətn və
şəkilləri əsasında hazırlanmışdır.
Heyvanlar haqqında infoqrafika adlı kitab 2014-cü ildə Böyük
Britaniyanın “Capstone Global Library” nəşriyyatı tərəfindən
“Raintree” əmtəə nişanı altında “Animal Infographics” adı ilə
Dostları ilə paylaş: |