F. Köçərli adına Respublika
Yüklə 459,51 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- I iştirakçı
- II iştirakçı
- III iştirakçı
- IV iştirakçı
51
Muzey baba, görüşünə gəlmişəm! Azıxdakı bu yarğanlar, mağaralar,- Bu od-ocaq “əlifbamdı”. Bir müqəddəs kitabəmdi... Bu oyuqlar, bu yurd daşı daş yaddaşı, yaranışdı. Bu kilimlər, bu başlıqlar... Neçə adla toxumanın hər birisi. bir zəriflik, bir incəlik, bir naxışdı. Hər birisi sənət, amal dünyasıdı, muzey baba. Giziltili barmaqların möcüzəsi, ziyasıdı, muzey baba. Sən tarixin güzgüsüsən... Bu gil kasa, Bu saxsı küp, bu mis tava, at heykəlcik, təknə qəbir, müdriklərin töhfəsidir, miras qalıb. Bu daş deyil, saxsı deyil, dəmir deyil... duyanlardı, görənlərdi. Qaya-qaya düzümlənən ərənlərdi, varis qalıb. Bu bənzərsiz, bu solmayan naxışları kim çəkibdi? Min dörd yüz il ömür sürən, bu çinarı kim əkibdi?.. Yaddaşını çözələ bir, muzey baba. Kim tutubdu de, bu gürzü. Kim sıyırıb öz qınından bu qılıncı... Bunlar gərək Aqillərin idrakınca yozula bir, muzey baba. ...Eksponat deyil, bu od əzəlimdi, əlifbamdı. Bu müqəddəs kitabəmdi. Mən bunları
52
Bir əvəzsiz mülk bilmişəm. Muzey baba, görüşünə gəlmişəm! Tədbir zamanı ilk olaraq kitabxanaçı iştirakçıları salamlayır və onlara bu gözəl təşəbbüsə görə minnətdarlıq edir. Bundan sonra o, muzeylər haqqında, muzeylərin həyatımızda rolu barədə qısa və dəqiq məlumatlar verir.
şəhərlərində - Gəncə, Naxçıvan, Lənkəran və Şəkidə tarix- diyarşünaslıq muzeyləri yaradılıb. Ötən əsrin 70-ci illəri Azərbaycanda muzey şəbəkəsinin daha sürətli inkişafı ilə yadda qalıb. Bu da Azərbaycana rəhbərlik edən görkəmli siyasi xadim Heydər Əliyevin fəaliyyəti və şəxsi təşəbbüsü ilə bağlı idi. Bu dövrdə və sonrakı illərdə Azərbaycanın görkəmli incəsənət və ədəbiyyat xadimlərinin bir neçəsinin xatirə muzeyləri açılıb. Keçən əsrin 80-cı illərin də, müvafiq qanuna uyğun olaraq, Azərbaycanın, demək olar ki, bütün bölgələrində tarix-diyarşünaslıq muzeyləri yaradılıb. Qəbələ rayon Tarix- Diyarşünaslıq Muzeyi də həmin il təşkil olunub. Muzeydə
bu
şəhərin iki min beş yüz illik tarixini əks etdirən on iki mindən çox tarixi və elmi əhəmiyyətə malik eksponat mühafizə olunur. Qəbələ
diyarşünaslıq muzeyində saxlanılan eksponatlar, arxeloji, etnoqrafik, numizmatik materiallar, xalq sənəti nümunələri, qədim əlyazmalar da təsdiqləyir. Fondda 12 mindən çox eksponat saxlanılır. Bunların əksəriyyəti nadir
eksponat hesab olunur. Tarix-diyarşünaslıq muzeyinin binası doqquz yüz kvadratmetr təşkil edir, Bundan əlavə, muzeyin bir hektar torpaq sahəsi, 13 ekspozisiya zalı, fondu, Heydər Əliyevlə
53
bağlı xatirə otaqları, şəkil qalereyası, zəngin elmi kitabxanası, qədim daş abidələrdən açıq səma altında təşkil olunmuş sərgi meydançası vardır. II iştirakçı: - Şərur güc-əzəmət, bolluq-bərəkət rəmzi olan məkandır. Sinəsindən axan Arpaçayın çağlayıb xan Araza qovuşduğu bu qədim diyar Dədə Qorqud eli, Babək vətəni əkinçilər, biçinçilər yurdu, bu müqəddəs yurdun hər məkanın hər qarışı bir tarixdir. Bu tarixin daş kitabələrini vərəqlədikcə ulu keçmişimizin, əcdadlarımızın yaşayışı, həyat tərzi, məişəti, əkinçilik mədəniyyəti, toyu-düyünü, adət-ənənəsi göz önündə canlanır. Şərur şəhərinin mərkəzində əzəmətli bir binada rayon tarix-diyarşünaslıq muzeyi yerləşir. Muzeyə daxil olduqda özünü sanki nağıllar aləmində hiss edirsən. Binanın tavanındakı beş guşənin hər biri xalqımızın qəhrəman oğullarının igidlik dastanından söhbət açır. 1978-ci ildən içtimai əsaslarla fəailiyyətə başlayan muzey 1980-cı ildə ulu öndər, müdrik rəhbərimiz Heydər Əliyevin təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə rəsmi dövlət müəssisəsinə çevrilib. 30 ilə yaxın bir vaxtda muzeyin fonuna 7000-ə yaxın eksponat toplanıb. Muzeydə iki şöbə və on iki bölmə fəaliyyət göstərir. Muzeydə saxlanılan və nümayiş etdirilən eksponatların demək olar ki, əksəriyyəti Şərur ərazindən toplanıb. Eramızdan əvvəl III-II minilliklərə aid gil qablar, daş alətlər, büt daşı və keramik bəzək nümunələri, tunc bilərzik, balta xəncər, nizə ucluqları və s. əşyalar nadir tapıntılardır. Orta əsr Azərbaycan mədəniyyəti xalçaçılıq sənəti ilə daha çox yadda qalır. Qədim Şərurda özünəməxsus inkişaf yolları olan bu sənətin tarixindən muzeyin eksponatlarına çevrilmiş kilim, xalça nümunələri söz açır, bər-bəzəkli farmaşlar, xurcunlar, heybələr, həmin təsəvvürü daha da zənginləşdirir. Əmək alətləri olan xış, cüt,
54
kotan, vəl, mərəndi, və digər təsərüfat alətləri qədim əkinçilik mədəniyyəti barədə geniş təsəvvür yaradır. Tamaşaçılar mədəniyyət bölməsini də xüsusi maraqla seyr edirlər. III iştirakçı: - Azərbaycanda ilk şəxsi muzey 1989- cu ildə yaradılıb. Beynəlxalq reyestrə və “Azərbaycan muzeyləri” adlı kitaba daxil “Rinay” malakofauna muzeyinin dünyada analoqu yoxdur. Muzeyin kolleksiyasında dünyanın müxtəlif okean, dəniz və göllərindən tapılan 5 minədək molyusk qabığı nümunələri nümayiş olunur. Muzeyin yaradıçısı geologiya- minerologiya elmləri üzrə tanınmış mütəxəssis, professor Tofik Qarayevdir. Qeyd edək ki, Tofik Qarayev ömrünün 40 ilini bu işə sərf edib. O, Azərbaycanın regionlarında, dağlarında, düzlərində geoloji ekspedisiyalar zamanı əldə etdiyi nadir eksponatları toplayaraq muzeyi zənginləşdirib. Dünyanın bütün qitələrindən olan dəniz məhsullarına yalnız burada rast gəlmək olar. Gələnləri Xəzər dənizinin inciləri də çox maraqlandırır. IV iştirakçı: - Son illər Azərbaycan muzeylərinin beynəlxalq əlaqələri getdikcə genişlənir, muzey işi sahəsində müxtəlif müqavilələr imzalanır. Bir çox ölkələrdə-Pakistanın İslamabad şəhərinin Etnoqrafiya Muzeyində, Şərqi Qazaxıstan Vilayəti Arxitektura-Etnoqrafiya və Təbiət-Landşaft Qoruq Muzeyində, Daşkənd Peoqoji Universitetinin Nizami Gəncəvi Muzeyində, Çinin Folklor Qadın və Uşaq Muzeyində və digərlərində
Azərbaycana aid guşələr yaradılıb. Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi ilə Belarus Milli İncəsənət Muzeyi,
Azərbaycanın Muzey Mərkəzi ilə Norveçin Stavanger şəhər Arxelogiya Muzeyi, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi ilə Fransanın Luvr Muzeyi, Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi ilə Rusiya Dövlət Ermitajı arasında əməkdaşlıq müqavilələri
Yüklə 459,51 Kb. Dostları ilə paylaş:
|