215
92. İbrahim ən-Nəhai – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «Əgər
Muhəmmədin səhabələri bir dırnağı belə məst etmişlərsə mən də
onlara
uymağın
fəzilətini
əldə
etmək
üçün
(ayağımı)
yumazdım»
359
.
93. Xəlifə Ömər İbn AbdulƏziz – rahmətullahi aleyhi – deyir ki:
«O, qövmün durduğu yerdə sən də dur. Çünki onlar bilərək
durmuşdular. Dərin bir görüş ilə (bidətlərdən) uzaq durmuşdular.
O, durduqları nöqtəni açığa çıxarmaqda onlar daha güclü idilər.
Əgər bu işdə bir fəzilət olsaydı, onu etməyə daha da layiq idilər.
Əgər sizlər - onlardan sonra meydana gəldi – deyəcək olsanız,
şübhəsiz onların yollarına müxalif olan və sünnətlərindən üz
çevirəndən başqası bu yeni şeyi ortaya çıxarmış deyildir. Onlar şəfa
üçün yetərli olacaq qədərini söylədilər, yetərli qədər söz söylədilər.
Onlardan irəli gedən həddi aşmışdır, onlardan geriyə qalan isə
qüsur etmişdir. Bir qrup kimsələr onlardan geriyə qaldılar, buna
görə də uzaq düşdülər. Bir qrup kimsələrdə geri qaldılar, buna
görə də həddi aşdılar. Onlar isə bu iksi arasında heç şübhəsiz
doğru bir hidayət üzərində idilər»
360
.
94. İmam Əvzai – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «İnsanlar səni
rədd etsələr də sən sələfin yolu ilə getməyə davam et, səni
qınasalarda insanların görüşlərindən uzaq ol. Çünki belə etmiş
olsan, sən doğru yolda olduğun halda məsələ sənin üçün
açıqlanır»
361
.
359
Əbu Davud «Sünnən».
360
İbn Qudamə «Lumatul Etiqadi Hədi İlə Səbili Rəşad»
361
Xatib «Şərəfu Əshəbi Hədis».
216
95. İmam Şəfii – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «Sünnətə müxalif
olaraq haqqında söz söylədiyim nə qədər məsələ varsa mən ondan
həyatımda da, ölümümdən sonra da vaz keçirəm»
362
.
96. Sufyan əs-Souri – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «İblis bidəti
günahdan daha çox sevir. Çünki günahdan tövbə edilir, bidətdən
isə tövbə edilməz»
363
. Günah edən kimsə günah etdiyini bildiyi
üçün tövbə etməsi və günahları səbəbilə məğfirət diləməsi umulur.
Bidət sahibi isə itaət və ibadət içərisində olduğuna inanır. Tövbə də
etməz. Məğfirət də diləməz. İblisdən nəql edilən: «Adəm
oğullarının belini günahlarla qırdım. Onlar isə tövbə etməklə,
məğfirət diləməklə belimi qırdılar. Mən də onlar üçün məğfirət
diləmələri, tövbə etməyəcəkləri günahlar ortaya qoydum. Bunlar
isə ibadət şəkilində olan bidətlərdir.
97. İmam Əhməd – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «Bizə görə
sünnətin əsasları Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – in
səhabələrinin izlədiyi yola sarılmaq, onlara uymaq və bidətləri tərk
etməkdir. Çünki hər bir bidət yol azmaqdır»
364
.
98. Qazı Şureyh – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «Sünnə sizin
qiyasınızdan da əvvəldir. Elə isə Sünnəyə tabe o, bidətçi olma»
365
.
99. İmam Əhməd İbn Sinan əl-Kattan – rahmətullahi aleyhi – deyir
ki: «Dünyada nə qədər bidətçi varsa mütləq hədis əhlinə ağız əyər.
Çünki adam bidət ortaya qoydumu qəlbindən hədisin ləzzəti
sökülüb alınır»
366
.
362
Xatib «Fakibu vəl Mutəfəkkib».
363
Bəğavi «Şərhu Sunnə».
364
Lələkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».
365
Darimi 1/66, əl-Bəğavi «Şərhu Sünnə» 1/126.
366
Nəvəvi «ət-Təzkirə».
217
100. Fudayl İbn İyad – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «Hidayət
yollarına uy. O, yolu izləyənlərin azlığının sənə zərəri yox. Əyri
yollardan isə çəkin. Həlak olanların çoxluğuna da aldanma»
367
.
101. Sələflər deyillər ki, bağlılığın şəxslərə deyil, dinə olsun.
Çünki haqq qalandır, şəxslər isə gedəndir. Haqqı bill, haqq əhlini
də bilərsən”.
102. Abis İbn Rabia dedi ki: «Mən Ömər - radıyallahu anhu – nu
Həcərul Əsvədi öpərkən belə dediyini eşitdim: «Mən sənin fayda
verməyən, zərəri olmayan bir daş olduğunu çox yaxşı bilirəm.
Əgər Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – in səni öpərkən
görməmiş olsaydım, mən də səni öpməzdim»
368
.
103. Muhəmməd İbn Sirin – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «Bir
kimsə əvvəlkilərin izini (yolu) üzərə yürüməyə davam etdikcə,
doğru yol üzərində yürüməyə davam edir deməkdir»
369
.
104. İmam Məlik – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «Bidətlərdən
çəkinin». Bidət nədir? Deyə soruşulduqda. O: «Bidətçilər Allahın
isimləri, sifətləri, kəlamı, elmi və qüdrəti haqqında danışıb duran,
səhabələrin və gözəl bir şəkildə onlara tabe olanların susduqları
(mövzuda) yerdə susmayan kimsələrdir»
370
.
105. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu:
«Böyüklərimizə hörmət etməyən, kiçiklərimizə rəhm etməyən və
alimlərimizin haqqını ödəməyən bizdən deyildir»
371
.
367
Şatibi «əl-İtisam».
368
Buxari, Müslim.
369
Lələkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».
370
Bəğavi «Şəhu Sunnə» 1/217.
371
Musnəd 5/323, Mustədrək 1/211.
Dostları ilə paylaş: |