Fikhu'l ebsat
Yüklə 2,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Şübhəsiz ki, Quranı Biz nazil etdik və sözsüz ki, Biz də onu (hər cür təhrif və təbdildən; artırıb-əskiltmədən) qoruyub saxlayacağıq!”. (əl-Hicr 9).
- “Hər kəs özünə doğru yol aşkar olandan sonra Peyğəmbərdən üz döndərib möminlərdən
- “Allah və Peyğəmbəri bir işi hökm etdiyi zaman heç bir mömin kişiyə və qadına öz işlərində başqa
5 məkanlarda yaşamış Əhli Sünnət alimlərinin etiqad (əqidə) barəsində yazdıqları kitabları incələndikdə görülən bu kitabların üslubları, sözləri, mövzuları eynidir və az bir şey olsada qəti aralarında heç bir fərq yoxdur. Bunlar sanki tək bir qələmdən çıxmış kimidir” 5 . İbn Teymiyyə – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: “Allahın bu rəhmətidir ki, bu ümmətin imamları, dörd imam və digərləri öz sözlərində doğru dürüstdülər. Hamı tərəfindən tanınmış imamlar Allahın sifətlərini təsdiq edərək deyirlər: “Həqiqətən Quran Allahın Kəlamıdır və o məxluq deyildir”. Onlar həmçinin deyirlər: “Allah Qiyamət günü (Cənnətdə möminlərə) görünəcəkdir, bu da səhabələrin və müsəlmanların məzhəbidir hansıki Peyğəmbərinin – sallallahu aleyhi və səlləm – yolu ilə ixlasla getmişlər. (Dinin əsaəlarında bu imamlar arasında heç bir ayrılıq olmamışdır). Bu həmçinin müsəlmanların yolunu izlədikləri imamlar olan: İmam Məlik, əs-Sovri, Leys İbn Sad, əl-Əuzai, Əbu Hənifə, İmam Şəfii və Əhməddir – Allah onlardan razı olsun - 6 . Şeyxulİslam Əbu İsmail əs-Sabuni – rahmətullahi aleyhi - “Əqidətus Sələf” s. 111 adlı əsərində imamların etiqadı ilə bağlı bəzi cümlələri zikr etdikdən sonra deyir ki: “Nəql etdiyim bu cümlələr bütün imamların etiqadıdır və bu barədə aralarında ən kiçik bir ayrılıq da yoxdur”. İmam Lələkai – rahmətullahi aleyhi - öz kitabında bu imamların etiqadlarını zikr etdi: Sevri, Əvzai, İbn Uyeynə, İmam Əhməd, İbn Mədini, Əbu Sevr, Buxari, Əbu Zura, Əbu Xatim, Tisteri, Təbəri – Allah onlardan razı olsun -. Hamısının etiqadı da eynidir” 7 . Çünki onlar Quranın nazil olmasına şahidlik edən, mənasını Rəsulullahdan – sallallahu aleyhi və səlləm – öyrənən, doğru yolla yeriyən səhabə, onlara tabe olan Tabiin, Əhli hədis və imamlara uyan cəmaatdır. İttifaq və birlik, əhli sünnətin özəlliklərindən olduğu kimi, ixtilaf, ayrılıq və təkfir də bidət əhlinin özəlliklərindəndir. İmamların Peyğəmbərdən – sallallahu 5 “əl-Huccə Fil Bəyanil Məhaccə” 2/224,225. 6 İbn Teymiyyə “İman” s. 350-351, “Məcmuul Fətava” 5/256, “Minhəc Sunnə” 2/106. 7 “Şərh Usuli Etiqadi” 1/151. 6 aleyhi və səlləm – alaraq üzərində birləşdikləri etiqadları qorunmuşdur. Çünki Allah bu etiqadın qaynağını qorunma altına almışdır. “Şübhəsiz ki, Quranı Biz nazil etdik və sözsüz ki, Biz də onu (hər cür təhrif və təbdildən; artırıb-əskiltmədən) qoruyub saxlayacağıq!”. (əl-Hicr 9). Allah hər dövürdə batil və zərərləri aradan qaldıracaq sadiq möminlər var etmişdir. Elm əhli deyir ki: Bizdən əvvəlki ümmətlərin dövründə din pozulduğu zaman Allah haqqı bəyan edən yeni Peyğəmbərlər göndərmişdir. Bu ümmətin isə Peyğəmbərindən sonra başqa bir Peyğəmbəri olmayacaq, lakin Allah Peyğəmbərin – sallallahu aleyhi və səlləm – dinini qoruma və bəyan edəcək saleh alimlər var etmişdir. “Hər kəs özünə doğru yol aşkar olandan sonra Peyğəmbərdən üz döndərib möminlərdən qeyrisinin yoluna uyarsa, onun istədiyi (özünün yönəldiyi) yola yönəldər və Cəhənnəmə varid edərik. Ora necə də pis yerdir.”. (ən- Nisa 115). Qiyamət gününə qədər bu etiqad üzərə qalan möminlər olacaqdır və onlar bidət əhlinə qarşı daima mübarizə aparacaqlar. İbn Məsud – radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Allahın məndən əvvəlki ümmətlərə göndərdiyi hər Nəbinin öz ümmətindən sünnətini alan və əmrlərinə uyan bir çox həvvariləri və səhabələri vardır. Sonra onların ardından etməyəcəkləri şeyləri söyləyən və əmr olunmadıqları işləri edən bir çox nəsillər zühur edər. Kim onlara qarşı əli ilə mübarizə apararsa o, bir mömindir. Onlara qarşı kim diliylə mübarizə apararsa o, da bir mömindir. Onlara qarşı kim qəlbi ilə mübarizə apararsa o, da mömindir. Amma bundan aşağı (imandan) bir xardal dənəsi qədər də iman yoxdur» 8 . Səvban – radıyallahu anhu – dən gələn rəvayətdə Rəsulullah - sallallahu aleyhi və səlləm - buyurur: «Ümmətimdən bir qrup insanlar olacaq ki, Qiyamətin qopacağı vaxta qədər haqq üzrə gedəcəklər. Heç nə və heç kim onlara zərər vura bilməyəcək. Allahın əmri gəlincəyə qədər» 9 . İmran İbn Hüseyn - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, 8 Müslim. 9 Buxari, Müslim. 7 Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Ümmətimdən Qiyamət saatı gəlincəyə qədər haqq üzərə savaşacaq olan kimsələr olacaqdır. Onlarla döyüşənlərə qarşı müzəffərdilər (yenilməz). Onların sonuncuları Məsih Dəccəllə qarşı döyüşən (cəmaatdır)» 10 . Dini zərurətlərdən biri də etiqadın sadəcə Allah və Rəsulundan – sallallahu aleyhi və səlləm – alınmasını bilməkdir. Bu baxımdan Əhli Sünnətin yolu, səhih dəlildən ayrılmamaq, filan və filankəsin sözüdür deyə dəlilə müxalif olmamaqdır. Buxari – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: “İmam Həmidinin belə dediyini eşitdim: İmam Şəfiinin – rahmətullahi aleyhi - yanında idim. Bir nəfər gəlib bir məsələ haqqında soruşdu. İmam Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və səlləm – bu məsələdə belə dediyini höküm verdi. Adam: “Bəs sən nə deyirsən?” dedi. İmam: “Subhənəllah! Məni kilsədəmi görürsən? Məni sinaqoqdamı görürsən? Mən sənə Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və səlləm – hökm verdiyini deyirəm, sən isə: Bəs sən nə deyirsən” deyə soruşursan” 11 . İslam dinində Allah və Rəsulunun – sallallahu aleyhi və səlləm – sözündən sonra bir başqasının sözünə yer yoxdur. “Allah və Peyğəmbəri bir işi hökm etdiyi zaman heç bir mömin kişiyə və qadına öz işlərində başqa yol seçmək (öz ixtiyarları ilə ayrı cür hərəkət etmək) yaraşmaz. Allaha və Onun Peyğəmbərinə asi olan kəs, şübhəsiz ki, (haqq yoldan) açıq-aydın azmışdır!”. (əl-Əhzab 36). İmam Şəfii – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: “Peyğəmbərin – sallallahu aleyhi və səlləm – sünnəti bəyan olan bir kimsənin başqasının sözünə uymasının caiz olmadığında alimlər icma etmişlər” 12 . Usulud Din mövzusunda sadəcə dörd imam deyil, bütün imamlar və ümmətin Sələfi eyni haqq etiqad üzərindədirlər. Çünki onların hamısı bu mövzuda elmlərini Peyğəmbərdən – sallallahu aleyhi və səlləm – alan səhabələrin məzhəbi üzərindədirlər. Səhabələr isə Peyğəmbərin – sallallahu aleyhi və səlləm – zamanında 10 Əbu Davud “Cihad” 4, 2484, İmam Əhməd. 11 Şərh Təhaviyyə 336, Hilyətul Əvliya 9/106, Mənakibul Beyhəqi 1/474. 12 İlamul Muvakkin 2/282, Fəthul Məcid 555, ər-Risalə 539, 541, 598. Yüklə 2,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|