122
fiqh təlimi
2
. Nəyin üzərinə təyəmmüm etmək düzgündür
Ümumiyytlə “yer” adlanan hər bir Ģeyin üzərinə təyəmmüm et-
mək düzgündür. Məsələn, torpaq, qum, kəsək, çınqıl, daĢın müxtəlif
növləri, o cümlədən əhəng daĢı, təbaĢir, qara mərmər və s.
Həmçinin biĢmiĢ əhəngin və təbaĢirin, kərpicin və s. bu kimi
daĢların da üzərinə təyəmmüm etmək
düzgündür
1
.
Diqqət:
• Yer hökmündə olmayan qızıl və gümüĢ kimi metalların üzərinə
təyəmmüm etmək düzgün deyil. Lakin mərmər kimi qiymətli daĢların
üzərinə təyəmmüm etmək düzgündür
2
.
• Beton və metlax daĢların üzərinə təyəmmüm etmək olar, lakin
müstəhəb ehtiyata görə onların
üzərinə təyəmmüm edilməsin
3
.
3
.Təyəmmümün qaydası
Təyəmmümün qaydası bu tərtiblədir:
I. Təyəmmüm niyyəti etmək.
II. Ġki əlin içini təyəmmümün düzgün olduğu Ģeylərə vurmaq
III. Hər iki əlin içini alına və onun iki tərəfinə çəkmək. Yəni, alnın tük
bitən yerindən qaĢlara və burunun üstünə qədər.
IV. Sol əlin içini sağ əlin üstünə və sonra sağ əlin içini sol əlin üstünə
çəkmək.
1
Şəri suallara cavab, 211 və 211-cu suallar.Rəhbərdən soruşulan suallar
Təharət bölümü, 131-ci məsələ.
2
Rəhbərdən soruşulan suallar, Təharət bölümü, 132-ci məsələ.
3
Şəri suallara cavab,481-cu sual.
123
fiqh təlimi
V. Vacib ehtiyata görə yenidən əli yerə vurub, sol əli sağ əlin üstünə
və sağ əli sol əlin üstünə çəkmək.
1
Diqqət:
• Həm dəstəmaz, həm də qüslün əvəzınə olan təyəmmüm eyni qayda-
dadır.
2
• Əgər alnın və ya əlin üstünün hətta kiçik bir hissəsi məsh olunmasa,
təyəmmüm batildir. Bu iĢ, istər qəsdən olsun, istər unutqanlıq üzün-
dən, istərsə də hökmü bilməməkdən irəli gəlsin. Qeyd etmək lazımdır
ki, həddən artıq diqqət etmək lazım deyil və əgər “alnın və əlin üstü
tamamilə məsh olundu” deyilsə,
kifayət edir
3
.
• Əlin üstünün tamamilə məsh olunduğuna əmin olmaq üçün biləkdən
bir qədər yuxarıdan məsh etməyə baĢlamaq lazımdır. Lakin barmaq-
ların arasını məsh etmək lazım deyil.
4
4
. Cəbirə təyəmmüm
ġəri vəzifəsi təyəmüm etmək olan Ģəxsin məsh yeri və ya məsh çək-
diyi əli sınıq, ya və s. səbəblərə görə sarğı ilə sarınıbsa, sarığını açma-
dan təyəmmüm etməlidir. Yəni sarığını bədənin dərisi kimi qəbul et-
məlidir
1
.
1
Şəri suallara cavab, 211-cu sual. Rəhbərdən soruşulan, Təharət
bölümü,116-cı məsələ.
2
Şəri suallara cavab, 211-cu sual.Rəhbərdən soruşulan suallar, Təharət
bölümü,136-cı məsələ.
3
Rəhbərdən soruşulan suallar, Təharət bölümü, 132-ci məsələ.
4
Rəhbərdən soruşulan suallar, Təharət bölümü, 138-ci məsələ.
125
fiqh təlimi
ĠYĠRMĠ ALTINCI DƏRS
TƏYƏMMÜM (2
)
–Təyəmmümün şərtləri
–Təyəmmümün hökmləri
5. Təyəmmümün Ģərtləri
Üzərinə təyəmmüm
edilən Ģeyin Ģərtləri
:
Təyəmmümün Ģərtləri
Pak olmalıdır
Mübah olmalıdır, yəni
qəsbi olmamalıdır
Təyəmüm üzvlərinin Ģərtləri: bir maneə olmamalıdır
Təyəmümün
qaydasının
Ģərtləri:
Alın və əlin üstü yuxarıdan
aĢağıya doğru məsh edilməlidir.
Tərtibə və muvalata riayət
olunmalıdır.
MübaĢirətə riayət olunmalıdır.
Yəni, təyəmümü insan Ģəxsən
özü və öz iradəsi ilə yerinə
yetirilməlidir.