GeçMİŞİ, bugüNÜ ve geleceğİ

Yrd. Doç. Dr. Bedri AYDOĞAN 

U L U S L A R A R A S I   S E M P O Z Y U M  

“AZERBAYCANŞINASLIK: GEÇMIŞI, BUGÜNÜ VE GELECEĞI” 

(Dil, Folklor, Edebiyat, Sanat, Tarih) 

 

karısı  ve  çocuklarının  mutluluğu  için  yaşamaktadır.  Bunu  kendisi  için  bir 

kurtuluş olarak görür. Bu kararı Dakar’da almıştır. Otelde şunları düşünür: 

 

 

“Öyle bir hayat kurmalıydı ki, bu hayat zahiren herkese, o cümleden 

Frengiz’e  ve  gelecekteki  evlatlarına  bahtiyar  gibi  görünmeliydi.  Zaur    o 

zaman  Frengiz’in,  gelecekteki  evlatlarının  gözlerinde  bu  mutluluğu, 

rahatlığı,  kaygısızlığı  görünce  saadetin  kendisine  sirayet  eden  etkisini 

hissedecek, ruhunda aile sevincinin, mutluluğunun yankısını duyacaktı.” 14 

 

 

Zaur, alıntıdaki yaşamı aşağı yukarı sürdürür. Ta ki oğlu Murtuz’un 

doğum  gününde    Saprtak’la  tavla  oynarken    Nimet’in  Tahmine’yi 

hatırlamasına kadar. Nimet rüyasında Tahmine’yi görmüştür.Tahmine kendi 

gençlik  yıllarındaki  modaya  göre  giyinmiştir.  Bu  konuşmadan  birkaç  ay 

sonra sade, tekdüze yaşamını sürdüren Zaur da Tahmine’yi görür. Üzerinde 

otuz yıl önce giydiği beyaz düğmeli elbise vardır. Tahmine Zaur’a gülümser 

ve  ortalıktan  kaybolur.  Zaur,  Tahmine’yi  metronun  önünde  bir  kez  daha 

görür  ve  peşinden  koşar.  Tahmine  bir  otele  direr  ve  asansörün altıncı  kat 

düğmesine  basar.  Zaur  da  biraz  sonra  asansöre  biner  ve  altıncı  kat 

düğmesine  basmak  ister.  Aman  böyle  bir  düğme  yoktur,  çünkü bina  beş 

katlıdır.  Beşinci  kata,  ardından  dama  çıkan  Zaur,  Tahmine’yi 

bulamayacaktır.  Bundan  sonra  Zaur  demriyolu  büfesinin  önünde  Mehmet 

Nesir  adlı  seksenini  geçmiş  bir  ihtiyarla  zaman  zaman  şarap  içip  sohbet 

ederle,  adamın”  kaçıncı  kata  çıktı”  sorusuna”  altıncı  kata  çıktı”  diye  yanıt 

verir. Arkasından “ ama bina beş katlıydı” der. Beş katlı  binanın altıncı katı 

olacağına sadece bu iki arkadaş inanırlar. Zaur bu adamla buluşur ve özlemle 

hep  bunu  konuşurlar.  Şimdi  Zaur  altıncı  katta  Tahmine’yle  birliktedir. 

Yaşam devam etmektedir. Görünüşte mutlu bir yaşam süren Zaur’un içinde 

her  zaman  Tahmine’ye  duyduğu  özlem  vardır.  Keşke  altıncı  katın 

olabileceği gibi aşkın da olabileceğine inansa, özlemle içten içe yanmasaydı.  

 

Notlar, kaynaklar: 

 

1-Azerbaycan’ın  dünyaca  tanınmış  öykü, roman,  oyun  ve  senaryo  yazarı 

Anar  14  Mart  1938’de  Bakü’de  doğdu.  Tam  adı  Anar  Resul  oğlu 

Rızayev’dir. O yalnızca Anar’ı kullanmıştır. Babası Azerbaycan’ın tanınmış 

yazar ve şairi Resul Rıza, annesi de kadın şair Nigar Refibeyli’dir. Anne ve 

baba tarafından köklü ve Azerbaycan’ın tanınmış ailelerine mensuptur. Sanat 

ortamına  doğan  Anar  da  sanatçılığı  seçmiştir.  Babası  fen  alanında  eğitim 

Sayfa 76 / 847

---

Beş Katlı Evin Altıncı Katı’nda Sevgiliye Özlem 

U L U S L A R A R A S I   S E M P O Z Y U M  

“AZERBAYCANŞINASLIK: GEÇMIŞI, BUGÜNÜ VE GELECEĞI” 

(Dil, Folklor, Edebiyat, Sanat, Tarih) 

 

amasını  istemişse  de  o  sanat  ve    edebiyata  yönelmiştir.  Önce  on  yıllık  bir 

müzik  okulunu  (1945-1955)  sonra    Azerbaycan  Devlet  Üniversitesi 

Flolojisini    bitirir(1960).  1962-1964  yıllar  arasında  Moskova’da  yüksek 

senaryo  kurslarına  katılıp  eğitim  alır.  1970-1972  yıllarında  rejisörlük 

kursundan  diploma  alır.  1962  yılında  müzik  okulundan  arkadaşı  Zemfira 

Seferova’yla evlenen Anar’ın Tural ve Günel adlı iki çoçuğu vardır. 

 

Azerbaycan  İlimler  Akademisi  Nizami  Edebiyat  Müzesinde  bilim 

emekçisi,  Azerbaycan  SSCB  Devlet  Televizyon  ve  Radyo  programları 

Birliğinde    redaktör  (1961-1967)  olarak  çalıştı.  1967-1987  yılları  arasında 

Gobustan  güzel  sanatlar  topluluğunda  baş  redaktörlük  yaptı.  1993  yılında 

Azerbaycan Edebiyatı ve Güzelsanatlar  Ansiklopedisinde baş  redaktördü. 

Azerbaycan Yazarlar Birliğinin genel sekreteri (1987-1991) ve genel başkanı 

oldu  (1991).  Dünyanın  pek  çok  sosyalist  ülkesinde  ve  ABD’de  bulunan 

Anar,  Mimar  Sinan  Üniversitesinde  Azerbaycan  Edebiyatı  Tarihi  alanında 

konferanslar  verdi.  1989  yılında  Sovyet  Yüksek  Meclisine  seçilen  Anar, 

1995  ve  2000  yıllarında  Azerbaycan  Cumhuriyeti  meclisine  girer.  Anar, 

Azerbaycan  Türkiye  Dostluk  Birliği  başkanlığında  da  bulunmuştur  (1993). 

Yapıtları  pek  çok  dünya  diline  çevrilen  Anar,  ödül  ve  nişanları  olan  bir 

sanatçıdır.  

 

Diğer  Azeri  sanatçılara  kıyasla  daha  çok  tanındığını  söylediğimiz 

Anar’la ilgili Türkiye’de toplantılar yapılmıştır. Bulardan biri 2003 yılında 

65.  Doğum  yılı  münasebetiyle  olmuştur.  Bu  çerçevede  Anar’la  ilgili  bir 

sempozyum  da  yapılmıştır.  Beş  Katlı  Evin  Altıncı  Katı  tiyatro  olarak 

sahnelenmiş, filmleri gösterilmiştir. 

 

Anar’a 2012 yılında Fırat Üniversitesince, 2014 yılı Haziran ayında  

ise Kars Kafkas Üniversitesince Fahri Doktora payesi verilmiştir. 

Anar’ın  yaşamı  için  bk.:  Türk  Dünyası  Edebiyatçılar  Ansiklopedisi,  C.7, 

Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2007.  

Kardeş Kalemler Dergisi, S.61, Ocak 2012. 

 

 

2- Anar’ın roman öyküleri Türkçeye çevrilmiştir. Anar’ın yapıtları Ötüken, 

da,  Everest  yayınlararasında  çıkmıştır.  İdleniz  Kurtulan  Anar’ın  Bir  Fırsat 

Bulsam adlı kitabında “An ar  ve  eserleri üzerine” başlıklı ön sözünde “Ana r 

Rızayev’in  bilinen  bütün  öykü  ve  romanlarını  Türkçeleştirmiş  olmanın 

kıvancını  taşıyorum”  demesi  Anar’ın  öykü  ve  romanlarının  tamamını 

çevirdiğini  ortaya  koymaktadır.  İldeniz  Kurtulan’ın  Anar  Çevirileri 

şunlardır: 

 

Sayfa 77 / 847

---