ATUREK / MAY 2017
ATU rezidentlərinin 5-ci elmi-təcrübi konfransı (11 MAY, 2017, ATU)
125
ANADANGƏLMƏ BUD – ÇANAQ OYNAĞI ÇIXIQLARININ VƏ DİSPLASTİK
KOKSARTOZLARIN CƏRRAHİ MÜALİCƏSİ
Rəşad Əliyev, Cəmil Dursunlu, Rakif Məmmədov
İşin rəhbəri : Cəfər Nəsirli
ATU TCK, Travmatologiya və Ortopediya Kafedrası
Açar sözlər: bud – çanaq oynağı, artroplastika, koksartroz
Giriş: Koksartroz bud-çanaq oynağınin qazanılma xəstəliyidir. Böyüklərdə bud-çanaq oynağı
ağrısının ən çox rast gəlinən səbəbidir. Etiologiyasinda birincili və ikincili səbəblər vardir.Birincili
səbəblərə yaş ,cinsiyət ,metabolik pozğunluqlar ,genetik meyllik və travma, ikincili səbələrə
deformasiyalar, infeksiya və oynağin iltihabı aiddir.
Məqsəd: Displastik koksartozların cərrahi müalicəsinin effektivliyin qiymətləndirilməsidir.
Material və metodlar: Tədqiqat ATU-nun Tədris Cərrahiyyə Klinikasına 2015-2017 tarixləri
müddətdə bud-çanaq oynağında ağrı , aşağı ətrafda axsama, qısalıq şikayətləri ilə müraciət etmiş olan
345 xəstə üzərində aparılmışdır. Bu xəstələrdə bud-çanaq oynağında rentgenoqrafiya və KT
müayinələri aparılmışdır. Müayinə olunan xəstələrin 126 (36.5%) nəfərində
koksartoz diaqnozu
qoyulmuşdur. 126 nəfərin 47-sinə
displastik koksartoz diaqnozu qoyulmuşdur. Müayinə olunan
xəstələrin orta yaş 56.5 (36 – 77) olmuşdur. 47 xəstənin 45 -i qadın , 2-si kişi olmuşdur.Crowe
təsnifatına görə 21 nəfəri (% 45)-i Tip-3, 26 nəfəri (% 55) Tip-4 idi. Bütün xəstələrdə cərrahi
göstərişlərdəki əsas səbəb ağrı olmuşdur.
Nəticə: 47 xəstə üzərində bud-çanaq oynağının total artroplastikası əməliyyatı icra olunmuşdur.
39 xəstədə asetabular komponenet sementsiz ,8 xəstədə sementli olaraq yerləşdirildi, 40 xəstədə
sementsiz femoral komponent, 7-sində sementli femoral komponent yerləşdirildi. Xəstələrin klinik
qiymətləndirməsində Harris Qiymətləndirilməsi istifadə olundu. Əməliyyatdan əvvəl Harris
qiymətləndirməsi ortalama 32,4 ikən, əməliyyat sonrası qiymətləndirmə 91,1 olmuşdur.Ağırlaşma
olarak 1 xəstədə keçici oturaq sinir paralizi, 3 xəstədə femoral komponent vurulurkən femur sınığı
olmuşdur.
Yekun: Anadangəlmə bud-çanaq oynağı çıxıqları
zamanı yaranan displastik koksartozlu
xəstələrin total artropalastikası birinci göstərişdir.Displastik koksartozlu xəstələrdə (Crowe III-IV)
sementsiz total bud-çanaq oynağı artroplastikası tətbiq olunan zaman, subtroxanterik seqmentli femoral
rezeksiya birmənalı olaraq qəbul edilməlidir.