Azərbaycanin göRKƏMLĠ adamlari
Yüklə 2,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
179 ―Qurtuluşu mühəqqəq olan hür və müstəqil vətəndə adları şan və şərəflə anılacaq qurbanlar arasında indi xatirəsini andığımız mərhum da (Fətəlibəyli) olacaqdır‖. Azərbaycan legionunun «Azərbaycan» adlı bir qəzeti çıxırdı. Qəzetə Fuad Əmircan başçılıq edirdi. Sonradan Məhəmməd Əmin Rəsulzadə qəzeti ciddi tənqid etmiş, ona yeni istiqamət vermişdi. Çünki qəzetdə Azərbaycanın tarixi və bəzi şəxsiyyətlərin mövqeyi düzgün işıqlandırılmırdı. Almaniyada başqa xalqların da milli komitələri də çalışırdı. Amma Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin fəaliyyət göstərdiyi milli Azərbaycan komitəsi bunların arasında birinci olaraq öz qurultayını çağırdı. 1943–cü il, noyabrın 6–sı. Berlinin məşhur Kayzerhof mehmanxanası. Böyük təntənə ilə milli Azərbaycan komitəsinin qurultayı keçirilir. Qurultayda Rozenberqlə yanaşı Qüds müftisi Əl-Hüseyn də iştirak edirdi. Qurultay xüsusi bir qərar çıxarır. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə sonralar o qurultayı belə xatırlayırdı: Bu vəsiqənin 5 maddədən ibarət olan ana xətlərini 21 noyabr 1943–cü il tarixli 47 nömrəli «Azərbaycan» qəzetindən nəql edirəm: «1943–cü il noyabrın 6–da Berlin şəhərində toplanmış cəbhədə vuruşan əsgərlərimizin və vətəndən xaric Azərbaycan siyasi mübarizələrinin nümayəndələrindən ibarət milli Azərbaycan qurultayı, mayor Fətəlibəylinin məruzəsini və bu ətrafda olan çıxışları dinlədikdən sonra qeyd edir ki: 1. 1918–ci il 28 maydan 1920–ci il 27 aprelə qədər davam etmiş Milli Azərbaycan hökuməti dövrü şanlı tariximizin ən parlaq səhifəsini təşkil edir. 2. Vətənimiz bolşevik istilasına uğradıqdan sonra keçən bu 23 illik müddət içərisində millətimizin istər vətən daxilində və istər yad ellərdə apardığı şanlı və qanlı mübarizə yalnız bu istiqlalın bərpası uğrunda olmuşdur. 3. Qurultay bu ağır şərait daxilində aparılan mübarizədə canlarını vətənin azadlığı uğrunda fəda etmiş şəhidlərin xatirəsini hörmət və ehtiramla yad edir. 4. Dünyanı sarsıdan bu ikinci cahan müharibəsi nəticəsində müqəddəratımızın həllinə və istiqlalımızın bərpasına sarsılmaz bir inamımız vardır. Bunun isə ilk şərti əzəli və əbədi düşmənimizin məhvindən ibarətdir. Bunun üçün də mənafeyimiz bizi bu gün bolşevizmə qarşı qəti döyüş aparan və tarix boyu türk xalqlarının dostu Almaniyaya bağlamışdır. 5. Qurultay əsrlər boyu olduğu kimi bu gün də Azərbaycan xalqı ilə Qafqaz qonşuları və qardaş Şimali Qafqaz, Türküstan, Edil-Ural və Krım xalqları ilə eyni qayə idea birliyi müşahidə edir və onlarla işbirliyini zəruri sayır...‖ Məhəmməd Əmin Rəsulzadə mübarizəsindən geri çəkilmir. Azərbaycanın istiqlaliyyəti uğrundakı yolundan dönmürdü. Bütün vasitələrdən istifadə edib Azərbaycan müstəqil olmalıdır fikrini təbliğ edən Rəsulzadə azad vətənin unudulmamağına çalışırdı. Amma Hitler onunla razılaşmırdı hələ. 180 ...Həmin o qurultayda da Rozenberqə bir neçə tənqidi söz deyildi. Bu tənqid də Almaniyanın Azərbaycan haqqındakı planı ilə bağlı idi. Bu tənqiddən sonra arada bir soyuqluq yarandı. Rozenberqin köməkçisi Alfred Meyer ortalığa çıxıb soyuqluğu aradan qaldırmaq, yenidən mehriban ünsiyyət yaratmaq, söhbəti şirinləşdirmək məqsədi ilə dedi: Mən öndə gedən azərbaycanlıları ən gözəl qızların və ən yaxşı rakının (içki) olduğu öz əyalətimə - Vestfapenə dəvət edirəm... Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Hitlerin Azərbaycan haqqında olan planı ilə razılaşmırdı. Hitlerin siyasəti ilə ikinci bir narazılıq da yaranmışdı artıq. Bu da legionlara Hitlerin münasibəti ilə bağlı idi. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Azərbaycan legionlarının başqa xalqlara qarşı vuruşması əleyhinə idi. O Azərbaycan legionunun öz istiqlaliyyəti uğrunda mübarizə aparan xalqlara qarşı silah çevirməyinin qəti əleyhinə idi. Onun fikrincə Polşa, Yuqoslaviya, Çexoslavakiya və digər xalqlar azadlıq uğrunda döyüşürlər. Çünki onların ölkəsi işğal olunub. Vətəni işğaldan xilas etmək yolunda vuruşan bu adamlara azərbaycanlı nəyə görə güllə atmalı idi? 1943–cü ildə Azərbaycan legionu qarşısında belə bir bəyannamə ilə də çıxış etdi. Bu o zaman üçün böyük cəsarət idi. Hitlerin qulağı eşitdiyi halda belə sözlər demək ölümə bərabər idi. Amma o qorxmurdu. O həyatından, vətənindən ötrü yaşayırdı. Öz ömrünü başa vurmuşdu. Yaşayışını da, həyatını da çoxdan bir amala – Azərbaycanın istiqlaliyyəti uğrundakı mübarizəyə qurban vermişdi. O vətəni Azərbaycanın və onun bu qərib diyarda yaşayan övladlarının başına od hərisi pərvanə kimi dolanırdı. Doğma torpağı işğal olunan, vətənsiz qalan yurddaşları onun çırpınan qəlbi idi. Hərdən bu adamları söhbətə tutur, vətənində baş verən hadisələri öyrənirdi. Günahsız qətlə yetirilənlərin acı taleyinə ağrıyırdı. Bir hadisənin də şahidi olurdu. Görürdü ki, əsir düşən azərbaycanlıların hamısının gözündə bir qorxu dolaşır. Bəziləri isə çox-çox uzaqda olan Almaniyanın özündə belə Stalinin adı çəkiləndə həyacanlanır, təşvişə düşür. Söhbəti dəyişməyə çalışır. Vəziyyəti belə görəndə sınırdı, ağrıyırdı. Düşünürdü ki, qanlı terror rejimi adamları gör necə hala salıb? Stalinin məqsədi də elə bu idi. Vaxtilə Moskvadakı söhbətlərinin birində ona demişdi ki, kütləvi terrora keçib, xalqı tərbiyə etmək lazımdır. Budur Stalin arzusuna çatıb. Tərbiyə edib xalqı. Yalnız terrorlamı istəyinə nail oldu? Bu işlə o Lenin təliminə çox əsaslanmışdı. Yalnız fiziki yolla yox, mənəvi terrorla da adamları özünə tabe etmək lazımdır. Bəs nədən ibarət idi bu mənəvi terror? Adamlarda yalançı və saxta bir inam – kommunuzm inamı yaratmaq. Qoy adamlar bütün yaşayışını, həyatını, gözəl ömür sürmək istəyini bir kənara atıb bu xam xəyalın arxasında sürünsünlər. Onsuzda kommunizmin qurulması mümkün deyildi. Əgər belədirsə lap yaxşı. Adamlar mümkün olmayan bir istək ardınca gedəndə, ona pərəstişlə yanaşanda sən də sakitcə hakimiyyət taxtında əyləşirsən. İndi qarşısında dayanan bu cavanları bəs nə yolla tərbiyə edib Stalin? Mənəvi terrorun daha hansı üsulundan istifadə edib! Nifrətlə, həmişə nifrətlə dilinə gətirirdi bu sözü: pioner, Yüklə 2,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|