207
Üzəcəm Altunsu limanınadək.
Qanadım altında Xəzər balam tək.
Köhlən dalğaları halaybahalay yenə də içəcəm beşaltı gilə.
Necə ki, bir zaman Rövşən – Koroğlu
Suyundan içmişdi Qoşabulağın.
Sonra mavilikdən çıxıb sakitcə
Gəlib uzanacam yay günəşinin
Tavasında bişən qumda, quruda,
Ya bizim Türkanda, ya Altunsuda!
Qaşımdan, saçımdan düşən damcılar,
O nurlu damcılar, o şən damcılar.
Quma hopan kimi dönəcək gülə.
Qəfildən Yer üzü bahar olacaq,
Dünya gül ətrindən xumar olacaq.
Hardasa hayqıran məğrur şəlalə
Mənə bəxş edəcək qəhqəhəsini.
Hardasa ucalan vüqarlı dağlar
Mənə bəxş edəcək dağ qüvvəsini.
Qartallar – gərilmiş qanadlarını,
Ulduzlar – nurunu, çaylar – səsini,
Kainat hüdudsuz möcüzəsini.
Ekvator xəttinin dostu, şəriki –
Cüt qolum qucacaq Qərb ilə Şərqi.
Qalxacam ayağa qısqıvraq, mətin.
Bütün təbiətin qüvvəti məndə.
Kor ölüm, dolaşma həndəvərimdə.
Mən milyonmilyonam, sən isə təksən.
Hardayam? Buludda, suda, quruda,
Heç bu ovcumdakı qızıl qumu da
Sən məndən ayıra bilməyəcəksən!
Türkan, 24 aprel 1980
208
XƏLİL RZA ULUTÜRK
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
SƏSİN GƏLSİN, TƏBRİZİM!
Sənə çatmaq həsrəti yenə vurub başıma,
Nəbzim kimi döyünür ürəyimdə, canımda.
Qarşımda dalğatutan?
Özüm antena kimi dayanmışam yanında.
Sağa, sola bururam radionun milini,
Kirpiyin ucu boyda ümidimin telini.
Mən səni axtarıram növnöv səslər içində,
Doğmalığı gəzirəm yad nəfəslər içində.
Səsin gəlsin, Təbrizim!
Türkan, Xəzər yaxası. Burda hər tərəf açıq.
İstəsən şüaların tut ucundan, göyə çıx.
Burda hər tərəf açıq.
Nə zavod gurultusu, nə fabrik uğultusu.
Burnumun ucu göynər,
Sən hansı dalğadasan, doğma Təbriz qoxusu!
Səni tapmaq həsrəti,
Heç olmasa səsini göydən qapmaq həsrəti
Məni dartıb gətirmiş bu saf, tənha guşəyə.
Barı bir ovuc su səp yanan səhra ürəyə,
Səsin gəlsin, Təbrizim!
Mənə öylə gəlir ki, sənə kəmənd atırlar.
Sənin bulaq səsinə bəzən çamur qatırlar.
Yerdə gedən döyüşlər qalxıb çıxıb göyə də.
Vurur dalğa vuranlar orta, qısa dalğanı.
Qırır dalğa qıranlar, uzun, uca dalğanı.
Sən ki ülvilikdəsən, ey dərdimin loğmanı!
Dəridən çıxır onlar.
Susdurmaq üçün səni, boğmaq üçün səsini!
Tanımışıq çoxunu,
Onlar sənə tuşlayıb həmişə ilk oxunu.
Ruhu candan qoparan qəmli bir marş oxunur:
“...Ey şəhid, ey şəhid,
Xuni tu iftixar...”
Səninmi səsindi bu?
209
Bəs niyə özgə dildi, canımgözüm, Təbrizim?!
O qədər doğmasan ki,
Hətta yadlar dilində doğmalığın bilinir.
Radionu az qala söykəyirəm köksümə,
Dinlədikcə səsini işıq gəlir gözümə.
Nəfəsindən güc alır qolum, qanadım, dilim.
Bəs niyə özgə dildə, canım, gözüm, Təbrizim?!
Hələ tamam olmamış XX əsrdə
Beş yol ayağa qalxan, imdada gələn də sən,
Həmişə ön cərgədə qanı tökülən də sən.
Tankların qarşısına bellə, yabayla çıxan,
Nərildəyən topları yalın əliylə yıxan,
Köynəyini həmişə oddan toxuyan da sən,
Özünə özgə dildə şərqi oxuyan da sən.
“Ey şəhid, ey şəhid, Xuni tu iftixar...”
Sənə şəhid deyənlər, sənə igid deyənlər,
Bu gününü qaraldıb, keçmişini öyənlər.
Boğazından çıxarıb son tikəni yeyənlər
Mən qorxuram əl ata, beyninə, qəlbinə də.
Qəlbimizdən savayı nədir varımız bizim?
Səsin gəlsin, Təbrizim!
Səsin gəlsin vüqarla! Bir az bərkdən, ucadan!
Səsin gəlsin zavoddan, çöldən, bağdan, bağçadan.
Səsin gəlsin ucadan!
Mən istərəm səsindən ildırımlar güc alsın!
Yalnız daş minarən yox, millətlər sırasında
sənin başın ucalsın!
Təkcə azan səsi yox, döyüş marşın ucalsın!
Fəxr edim ki, o tayda həm güclüyəm, həm mətin.
Mən də bir övladıyam üzüağ bir millətin!
Səsin gəlsin, Təbrizim, öz avazın, öz səsin!
Yandırsın daş qəfəsi, söksün beton məhbəsi
Haqq, ədalət uğrunda alov tutan nəfəsin!
Bərkdən danış, əzizim, səsinin möhtacıyam.
Yurdu vahid görməyin, yurdu xoşbəxt görməyin
təşnəsiyəm, acıyam!
210
XƏLİL RZA ULUTÜRK
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Danış, ucadan danış!
Dinləmək üçün səni,
Dünyanın bu başından o başına inan ki, ayaqyalın
gedərəm.
Növbənöv əngəlləri, ziyilli məftilləri
dırnağımla didərəm, dişlərimlə kəsərəm.
Həsrətə də dözərəm, hicrana da dözərəm.
Nə qəm, vüsal yubansın,
təki gözlərimizdə vüsal ümidi yansın!
Neçə min səs içində səsini axtardığım
Mehribanım, əzizim!
Danış, nəhrlər axsın,
geniş yollara çıxsın
mənim cığırım, izim.
Səsin gəlsin, Təbrizim!
Səsin gəlsin, Təbrizim!
Türkan, 4 mayıs 1980
MƏN UÇURAM!
Tufan çıxsa qabağıma, mənə verir qüvvətini,
Fırtınalar – cürətini, ildırımlar sürətini.
Yağış yağır, qar ələnir aramaram.
Mən uçuram!
Aparıram yüz illəri, min illəri qanadımda,
Vətənimin qüdrəti var iradəmdə, inadımda!
Tər süzülür kürəyimdən... Mən uçuram!
Od sıçrayır bəbəyimdən... Mən uçuram!
Qanadlarım ipəkdən yox, poladdandır,
Canım, cismim zirehdən yox, səbatdandır!
211
Uçma! – deyir – bəzən ağıl, ürək sözə baxmır, uçur,
Mən özümdən qüvvətliyəm, mən özümdən güclü, məğrur!
Fırtınadan, ya qəzadan qorxummu var zərrə qədər?
Dəmirləşən yumruğumu aça bilər hansı kədər?
Hərdən könül pıçıldayır: qat gecənə gündüzünü,
Rəqib yoxsa şair gərək ötüb keçsin özözünü.
Həkim deyir: Unutma ki, sən xəstəsən, şəkərin var.
Həkim bilmir, sapsağlamam, qanadlanmaq şakərim var!
Ürək – səma, beyin – günəş, addımlarım güclü, mətin.
Pəhrizimə, iradəmə təslim olsun diabetim.
Cismin gücü tükənəndə, qanadlansın ruhun gücü,
Sevinc, fərəh qəhət olsa, alovlansın ahın gücü.
Kimdir bizə qanad verən? Məgər yalnız bədənimiz?
Könül adlı qalamız var. Könül – ilkin vətənimiz.
Maskaları cıracıra, zəncirləri qıraqıra,
cəbhələri yarayara, çoxlarını yorayora,
Ekvatoru qucaquca, mən uçuram ürəyimin arxasınca!
Səbatsızlar səbat alsın... Mən uçuram!
Qanadsızlar qanad alsın... Mən uçuram!
Kimliyimi soran olsa, nə günəşəm, nə də ayam.
Günəşdən də ucadayam!
Fələkdən də ucadayam! Mən uçuram!
Türkan, 18 iyun 1980
Dostları ilə paylaş: |