97
– İcazə verin yuxarı qalxım, – Oliveyra təkid etdi. – Siz tindəki kafedə gözləyin. Mən hər
şeyi yoluna qoyacağam, bütün gecəni burada qala bilməzsiz ki.
Bert Trepa kəskin etirazını bildirməyə çalışırdı ki, dəhlizin işığı yandı. Bert Trepa
Oliveyranı buraxıb kənara sıçradı və tələsik küçəyə çıxdı, Oliveyra isə nə edəcəyini bilməyib
orada qaldı. Pilləkənlə iki nəfər qaçaraq ona baxmadan yanından ötdülər və Tuen küçəsinə
yönəldilər. Bert Trepa əsəbi halda ətrafa baxaraq yenidən blokda gizləndi. Küçədə yağış, elə bil,
vedrədən tökülürdü.
Bunu etməyə zərrə qədər həvəsi olmasa da, başqa çıxış yolunun olmadığını görən
Oliveyra dəhlizin başındakı pilləkənə doğru getdi. Üç addım atmamışdı ki, Bert Trepa qolundan
yapışıb giriş qapısına doğru dartdı. Yalvarışlar, qadağalar, əmrlər, sözlər və nidalar bir-birinə
qarışıb anlaşılmaz toyuq qaqqıltısına çevrildilər. Oliveyra pilləkəndən geri çəkildi, təslim olub
etiraz etmədi. Sönmüş işıq yenidən yandı və ikinci, ya da üçüncü mərtəbədə səslər eşidildi –
kimlərsə sağollaşırdı. Bert Trepa Oliveyranı bayıra çıxardı, özüsə qapının çərçivəsinə qısıldı,
özünü elə göstərdi ki, guya, plaşının düyməsini bağlayıb küçəyə çıxmağa hazırlaşır. Pilləkənlə
aşağı düşən iki kişi onun yanından keçənədək tərpənmədi. Onlar laqeydcəsinə Oliveyraya baxıb
hər tinbaşı
pardon
1
deyə-deyə uzaqlaşdılar. Oliveyra heç bir şeyə baxmadan pilləkənlə üzüyuxarı
cummağı düşündü, ancaq Bert Trepanın neçənci mərtəbədə yaşadığını bilmirdi. Yenidən
qaranlıqda nəsə baş verəcəyini, yaxud da heç nə baş verməyəcəyini gözləyə-gözləyə əsəbi halda
siqaretini sümürdü. Pianoçu qadının hıçqırıqlarının açıq-aşkar eşidilməsinə leysan yağışın səsi də
mane ola bilmirdi. O yaxınlaşıb əlini qadının çiyninə qoydu.
– Tanrı xətrinə, madam Trepa, qanınız qaralmasın. Deyin görüm, nə edə bilərəm, axı bir
çıxış yolu olmalıdır.
– Siz gedin, gedin, – o pıçıldadı.
– Siz tamam yorulub əldən düşmüsünüz, sizə yatmaq lazımdır. Gəlin mehmanxanaya
gedək, mənim də pulum yoxdur, ancaq mən danışaram, sabah verərəm. Mən bu yaxınlıqda,
Valett küçəsində bir mehmanxana tanıyıram.
– Mehmanxanaya, – Bert Trepa dönüb Oliveyraya baxdı.
– Əlbəttə, bu yaxşı deyil, ancaq gecələmək də lazımdır.
– Siz məni mehmanxanaya dartıb aparmaq istəyirsiniz.
– Mən sizi yalnız mehmanxanayadək aparacağam və sahibdən xahiş edəcəyəm ki, sizə
otaq versinlər.
– Mehmanxanaya, siz məni mehmanxanaya aparmaq istəyirsiniz.
– Mən heç nə istəmirəm, – Oliveyranın səbri tükəndi. – Mən sizə öz evimi təklif edə
bilmərəm, ona görə ki, sadəcə olaraq, evim yoxdur. Siz mənim yuxarı qalxıb Valentinə qapını
1
Баьышлайын. (фран.)
98
açmasını deməmi də istəmirsiniz. Siz mənim getməyimi istəyirsiniz? Elə isə – gecəniz xeyrə
qalsın.
Haradan bilək ki, o, bu sözləri dedi, yoxsa yalnız düşündü. O, bu cür sözləri deməkdən
heç vaxt indiki kimi uzaq olmamışdı, başqa yerdə o, bu sözləri çoxdan demişdi. O, belə
etməməliydi. O nə edəcəyini bilmirdi, ancaq belə də olmazdı. Bert Trepa isə qapıya sıxılaraq ona
baxırdı. Yox, o heç bir söz demədi, o, qadının yanında hərəkətsiz dayanaraq hələ də ona kömək
etmək istəyir, nə qədər təəccüblü olsa da, ona acıqlı baxan və nə üçünsə əlini yuxarı qaldıran
Bert Trepa üçün nəsə etmək istəyirdi. Birdən yuxarı qalxmış əl Oliveyranın sifətinə endi; o
karıxmış halda kənara çəkildi və demək olar ki, şillədən yayına bildi, yalnız nazik barmaqların
dırnaqları sifətini çubuq ucu kimi cızdı.
– Mehmanxanaya, – Bert Trepa təkrar etdi. – Eşitdiniz o, mənə nə təklif etdi?
O, gözlərini dolandıraraq üzünü qaranlıq dəhlizə tərəf döndərdi, onun qıpqırmızı
boyanmış ağzı, sanki, öz-özünə hərəkət edir, öz həyatını yaşayırdı və özünü itirmiş Oliveyraya
elə gəldi ki, Sibillanın Rokamadura şam qoymaq istəyən əllərini görür, o isə dəhşətli bağırtılarla
qıvrılır və yumşaq yerini büzürdü; Bert Trepa ağzını tərpədir, dəhlizin zülmətini, görünməz
auditoriyanı gözləriylə dəlirdi və başını elə əsdirirdi ki, vız durmuş saçı havada rəqs eləyirdi.
– Allah bəlanızı versin, – Oliveyra əlini azca qanamış üzündə gəzdirərək dedi. – Belə bir
şey haradan ağlınıza gəldi.
Amma onun belə bir şey ağlına gələ bilərdi, çünki (o, bunları qışqıra-qışqıra dedi və
koridorun işığı yenidən yandı), çünki yaxşı bilirdi ki, belə əxlaqsızlar küçədə ona və bütün
əxlaqlı qadınlara sataşırlar, lakin o buna yol verməz (bu zaman dalandarın qapısı açıldı və
Oliveyra qapının yarığından bir qarının nəhəng siçovul kimi vəhşi gözlərini ona zillədiyini
gördü), yol verməz ki, sapığın biri, ağzıtüpürcəkli satir evinin qapısı ağzında ona sataşsın, bəs
polis, məhkəmə nə üçündür (kimsə sürətlə yuxarıdan aşağı endi və qaraçı balasına oxşayan
qıvrımsaç oğlan uşağı məhəccərdən sallanıb sevinə-sevinə baxmağa başladı), əgər qonşular
kömək etməsələr, o zaman o özü öz şərəfini qoruyar, əxlaqsızın, pozğun eksgibisonistin dərsini
verər, birinci dəfə deyil ki …
Turnefor küçəsinin tinində Oliveyra hiss etdi ki, yağışın altında çoxdan islanıb-sönərək
yarısı ovxalanıb tökülən siqareti hələ də barmaqlarının arasında sıxır. Küçə fənərinə söykəndi,
üzünü yağışın suyunda yumaq üçün başını yuxarı qaldırdı. Belə vəziyyətdə, yəni yağış üzünü
yuyanda fikrini cəmləyə bilmirdi. O, başını aşağı salıb, gödəkçəsini xirtdəyinədək düymələyib
küçəylə yavaş-yavaş addımlayırdı; yaxalığı həmişəki kimi çürüntü və dabbaqxana iyi verirdi.
Oliveyra heç bir şey haqqında düşünmürdü, o gedir və sanki, kənardan özünə baxırdı: yekə bir it
yağışın altında ağır-ağır yeriyir, yöndəmsiz ayaqlar üzərində gəzən qara məxluq, keçəli
çəkmələrin içində yağışın altında ayaqlarını sürüyür. Arabir əlini qaldırıb üzünə çəkirdi, sonra