CəFƏrov taleh vəZİR oğlu

                                            Qondarma erməni soyqırımı faktların dili ilə
 
                                
 
 
146 
qabaqcıl dövlətlərin marığını bir daha erməni məsələsinə 
yönəltmək istəyi dururdu. 
Bəhs  olunan  dövrdə  ABŞ-da,  həmçinin  Latın  Ame-
rikası  ölkələrində  təşkil  olunmuş  müzakirələr  daha  da 
intensivləşdi.  Qeyd  edək  ki,  1985-ci  ildə  Argentinada 
Senat və parlamentdə dinləmələr aparılmışdı. Burada hö-
kumət  Birləşmiş  Millətlər  Təşkilatında  saxta  “erməni 
soyqırımı”nı  dəstəkləməyə  çağıran  qanun”  qəbul  et-
mişdir. Digər Latın Amerikası ölkəsi olan Uruqvayda da 
bu  kompaniya  dövlət  orqanları  səviyyəsində  müzakirə 
edilmişdir. Uzun müddət aparılan müzakirələr nəticəsin-
də  Uruqvay  senatı  və  Təmsilçilər  Məclisi  saxta  “erməni 
soyqırımı”  ilə  bağlı  qanun  layihəsini  qəbul  etmişdir. 
SSRİ-də  də  bu  istiqamətdə  bir  sıra  məsələlərə  aydınlıq 
gətirilməkdə idi. Maraqlısı ondan ibarətdir ki, 1985-ci  ilə 
qədər  bu  ittifaqda  mətbuat  səhifələrində,  xüsusilə 
mərkəzi mətbuatda ermənilərin “soyqırımı” adlandırdığı 
24  aprel  tarixi  ilə  əlaqədar  bir  yazı,  məqalə,  tezis  belə 
verilməmişdir.  Lakin  yenidənqurma  adı  altında,  aşkar-
lığın  yaranması  ilə  bağlı  olaraq  Yerevan  Dövlət  Univer-
sitetinin  rektoru,  akademik  Ambarsumyan  “Pravda” 
qəzetinin səhifəsində “Genosid” adlı məqalə dərc etdirdi. 
İlk  dəfə  olaraq  ermənilər  Sovet  İttifaqında  mətbuat 
vasitəsilə  uydurduqları  “soyqırımı”  siyasətinə  haqq 
qazandırmağa  çalışırdı.  Həmin  məqalədə  yazılmışdı: 
“Bəşəriyyətə  qarşı  ən  qanlı,  ən  ağır  cinayət  “soyqırımı” 
cinayətidir.  70  il  bundan  əvvəl  Osmanlı  imperiyasının 
erməni  xalqına  qarşı  həyata  keçirdiyi  “soyqırımı”  ən 
böyük  cinayətkarlıq  aktıdır.  Nəticədə,  heç  bir  günahı 

---

                                            Qondarma erməni soyqırımı faktların dili ilə
 
                                
 
 
147 
olmayan  milyon  yarım  insan  öldürülmüşdür.  Soyqırımı 
bəşəriyyət  qarşısında  ən  ağır  cinayətdir-həyata  keçirilmə 
müddətindən asılı olmayaraq o beynəlxalq təşkilatlar tə-
rəfindən  mühakimə  olunmuşdur”(16).  Ermənilərin  türk-
lərə  qarşı  belə  mövqedən  çıxış  etməsi  Sovet  ittifaqını  da 
təmin  edirdi.  Ümumilikdə,  qondarma  “erməni  soy-
qırımı”nı tanıyan ölkələr aşağıdakılardan ibarətdir: 
 
ÖLKƏLƏR:                                                    TANINDIĞI İL 
1.Uruqvay                                                1965, 2004, 2005-ci il 
2. Kiprin yunan hissəsi                                           1982-ci il 
3. ABŞ                                                 Rəsmi olmasa da 41     
                                                         ştatda artıq   tanınmışdır. 
4. Argentina                                          1993, 2003, 2004,  
                                                            2005, 2006, 2007-ci illər 
5. Rusiya Federasiyası                                 1995, 2005-ci illər 
6. Kanada                                           1996, 2000, 2004-cü illər 
7. Yunanıstan                                                             1996-ci il 
8. Livan                                                          1997, 2000-ci illər 
9. Belçika                                                                      1998-ci il 
10. İtaliya                                                                    2000-ci il 
11. Vatikan                                                                 2000-ci il 
12. Fransa                                                                   1998-ci il  
13. İsveçrə                                                                   2003-cü il  
14. Slovakiya                                                              2004-cü il 
15. Hollandiya                                                           2004-cü il 

---

                                            Qondarma erməni soyqırımı faktların dili ilə
 
                                
 
 
148 
16. Polşa                                                                      2005-ci il 
17. Almaniya                                                             2005-ci il 
18. Venesuela                                                             2005-ci il 
19. Latviya                                                                  2005-ci il 
20. Çili                                                                         2007-ci il 
21. Böyük Britaniya                                                   2008-ci il 
22.İsveç                                                                       2010-cü il 
CƏMİ:                                                                 22 ölkə  
 
  Bəhs olunan illərdə qondarma “erməni soyqırımı”ı 
bir  sıra  ölkələrlə  yanaşı  Beynəlxalq  təşkilatlar  tərəfindən 
də  tanınmışdır.  Aşağıdakı  beynəlxalq  təşkilatlar  qon-
darma “erməni soyqırımı”nı tanımışlar: 
1.  BMT-nin  Ayrımçılığın  Önlənməsi  və  Azlıqların 
Qorunması Alt Komissiyası; 
2. Avropa Birliyi; 
3. Dünya Kilsələr Birliyi; 
4. İnsan Haqqları Dərnəyi; 
5. Gənc Xristian Kişilər Birliyi; 
6. “Permanent Peoples” Tribunalı; 
7. Avropa Parlamenti 
Ümumiyyətlə,  bəhs  olunan  dövrdə  erməni  diaspo-
runun maraqlarına xidmət edən böyük dövlətlərin siyasi 
məqsədlərini analiz etdiyimiz zaman burada diqqəti cəlb 
edən əsas məsələlər  birmənalı şəkildə Türkiyəni bu mə-
sələdə günahlandırmaq, onun beynəlxalq təşkilatlara üzv 
olmaq  strategiyasına  mane  olmaq,  NATO-dakı  mövqe-
lərini zəiflətmək, daxildə sabitliyi pozmaq, Kiprə yeridil-

---