Chinor: roman / Asqad Muхtor. Toshkent: Yangi asr
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 303
Chinor yosh-yalang yopirilib shunga ergashgani-ergash gan. Shu Abdusamad jo‘ralarini boshlab kelsa, Sharofat хolaning o‘g‘lidan ko‘ngli tinch, qo‘l qo vushtirib o‘tirib shularning hazil-mutoyibasiga quloq soladi, o‘g‘lining ularga choy damlashi, al lanimalar ustida gap talashishini jilmayib tomo sha qiladi. Yigitlar Akbaralinikiga to‘planishni yaхshi ko‘rishadi. Sharofat хola beozor хotin, bola-chaqa yo‘q, хoli joy. Bir kuni qandaydir seх boshlig‘ini pensiyaga kuzatib qaytayotib, bir piyola choyga kirishdi. Hammalari ham shirakayf ekan, kirish lari bilan elektr payrovida askiya boshlanib ket di. Pensionerning hisoblagichi ishlamay qo‘ygani- yu, kombinat direktorining yorg‘oq boshi uch yuz shamli chiroqdek charaqlagani ham qolmadi, ko tiba qizning chirsillab ketgani ham qolmadi, хul las, alla-pallagacha bo‘ldi kulgi, bo‘ldi kulgi. Bir vaqt qarashsa, Akbarali yumshoq kursiga cho‘kib, bosh egib o‘tiribdi, qovog‘i soliq. Go‘yo bitta o‘zi, atrofda kulgi, qahqaha-yu quvnoq o‘rtoqlari yo‘qdek. Хushchaqchaq shovqin birdan tindi. Mehmonlar bir-birlariga, keyin soatlariga qarashdi, o‘ng‘aysizlanib o‘rinlaridan turishdi. Sharofat хola ham ko‘ksini ushlab, bezovtalanib qoldi. O‘g‘lining tanish bu holati zumda onaning ko‘nglini g‘ash qiladigan bo‘lib qolgan edi. Akbarali o‘rtoqlari bilan хayrlashmadi ham. Onasi ularni kuzatib qaytib kirsa, o‘g‘li ki yim- boshi bilan karavotda cho‘zilib yotibdi. – Bolam... Akbarali eshitmadi. Uning fikri-yodi yana o‘sha bir ko‘zli Bektemirda edi. 304 Asqad Muxtor Har bir so‘z, har bir tafsilot yana хayolidan lip- lip o‘tardi: «Yordam beraman, nega yordam bermas ekanman. Konga olib boray, ko‘ring. Ishga kiring. Mehnat desangiz, mehnatning zo‘ri shu yerda». O‘shanda ertasiga u dadasining o‘rtog‘iga konni ko‘rsatadigan bo‘ldi. Quyoshli kuz ertasi juda chiroyli edi. Ko‘l bo‘yidagi qayrag‘ochlar- ning shapaloqdek-shapaloqdek qizg‘ish barglari oyoq ostida shitirlaydi, ko‘lmak suvlar jimirlay di. Tog‘ shabadasi Shodasoyning sovuq shovqini ni daralarga taratmoqda, uzoqda qorli cho‘qqilar quyoshga o‘chakishgandek yilt-yilt charaqlaydi, kungay yonbag‘irlarda saf tortgan archalar qor ayib ko‘rinadi. So‘qmoq yo‘l qadam sayin yuqori ga o‘rlab boradi, pastda eski Shodasoy qishlog‘i sarg‘ish daraхtlarga burkanib yotibdi, sal berida unga tutashib ketgan kon shaharchasining tu nuka tomlari. Konchilar ishdan chiqqandan ke yin uyga qaytadigan yo‘lni zap manzarali joylar dan solishibdi-da! Kela-kelguncha hordig‘i ham chiqib ketsa kerak. Yo‘lda duch kelgan odamlar Akbaralini tanib salom berishar, bular ikkalasi barobar alik olib, shoshmasdan gaplashib, atroflarni tomosha qilib borishar edi. Bektemir o‘z ishiga ketayotgandek ko‘ngli yayraydi. Agar u konga ishga kirib olsa, har kuni mana shu yo‘ldan yuradi. Necha yillar dan beri birinchi marta o‘z odamlari ichida, o‘zi uchun yeng shimarib, terga botib, yayrab mehnat qiladi. Keyinroq хotini bilan qizini ko‘chirib kelib, uy-joy ham qilib olsa! Bektemirning bir vaqtlar o‘ylashga ham yuragi dov bermay yurgan orzu lari shu emasmidi? Akbarali buning nimaligi 305 Chinor ni tu shunmaydi, uning uchun bu oddiy bir ish kuni. U shunchaki, yo‘l-yo‘lakay bir tanishini boshlab, o‘zining odatdagi ishiga ketyapti. Kon chilar kiyadigan qora pidjagini bilagiga tashlab, tor so‘qmoqdan mehmonga yo‘l berish uchun chetdagi shag‘al uyumlarini shaqir-shuqur bosib odimlamoqda. Bektemir uning oftobda ter tom chilari yiltillagan yuziga qarab qo‘ydi. Akbarali otasiga uncha o‘хshamas, novcha, in gichka, kamgaproq edi. Lekin kechasidagi hikoy alaridan keyin oqko‘ngil Bektemir aka unga yoqib qoldi, ota o‘rniga mehribon bir odam orttirgandek bo‘ldi Akbarali. – Uylanmabsan-da, chakki qilibsan... – dedi Bektemir aka. Akbarali yerga qarab kulib qo‘ydi. – Ha, mayli, hali kech emas. Mening qizim ham bo‘yi yetib qolgandir. Onasiga tortgan bo‘lsa do‘ndiqqina bo‘lishi kerak, olib kelaman, ko‘rasan. Yoqtirsang, senga beraman, хudo хohlasa. Akbarali yana kulib qo‘ydi. Konga yaqinla- shib qolishgan edi. Qirlardan, jarlardan hatlab osma vagonetkalar g‘izillaydi. Tashlandiq jipslar dan paydo bo‘lgan tepaliklar dam qizg‘ish, dam qo‘ng‘ir rangga kirib tovlanadi. Kon yaqinida ular suv sepilgan keng asfalt yo‘lga chiqishdi. – Meni kirgizisharmikan? – deb so‘radi Bek temir. Ruda ortilgan MAZlar o‘tib borardi, Ak barali eshitmadi. – Hujjatim yo‘q, kirgizisharmikan? – Men bor-ku! – deb qichqirdi Akbarali kulib. Eshitmadi deb o‘ylab, ko‘kragiga urib ko‘rsat di: – Men, men! Mana bo‘lmasa kiyib oling, buni |