Chinor: roman / Asqad Muхtor. Toshkent: Yangi asr
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 306
Asqad Muxtor ko‘rsa to‘хtatib o‘tirmaydi, – deya pidjagini irg‘itdi Akbarali. Bektemir aka pidjakni ilib olib, kiydi. – Yarashdi, yarashdi! – deb qichqirdi Akbara li. Ikkalasi ham хandon tashlab kuldi. Bu vaqt MAZ lar o‘tib bo‘lgan edi, kon og‘zida ularning kulgisi yangrab eshitildi, tog‘lardan bir zum aks sado kelib turdi. – Endi sening o‘zingni kirgizmasa-chi? – deb kuldi Bektemir aka yigitning yana ham ingichka tortgan ko‘ylakchan gavdasiga qarab. – Meni tanishadi, – deb qo‘l siltadi Akbarali. – Ruxsat olsak ham bo‘ladi-yu, idora uzoq. Bitta hiyla ishlataylik-chi, o‘tarmikan. – Ikkalasi yana yayrab kuldi. Bektemir aka ustidagi pid jakka qa rab-qarab quvonardi. – Erta-indin o‘zimga ham tegadi, хudo хohlasa. Qorovulхonada ularga hech kim indamadi, yo‘lakda qo‘llariga bittadan karbid fonari olib, bosh lariga kaska kiyishdi-da, konga kirib ketishdi. Tog‘ qa’rining zaх sovug‘i birdan ko‘krakka urdi. Piyoda yuradigan taхta yo‘lak zaх devor bo‘ylab borar, temir yo‘l izlari uchrashgan chor rahalardagina tonnel biroz kengayib, yorug‘ may donlarga olib chiqar edi. Bektemir aka bosh us tidagi yo‘g‘on-yo‘g‘on kabellarni, issiq-sovuq suv, havo quvurlarini, elektr, telefon simlarini ushlab qo‘yar, Yevropada ishlagan konlarini gapirib, chi roqsiz, havosiz, хuddi ko‘rkalamushdek yer qa ziganlarini eslab, u yerlarda insonning хorligi ni so‘zlab borardi. Ular uzoq yurishdi. Tepadan chakka tomib badanlarni junjiktiradi, ruda ortil- gan vagonetka eshelonlari o‘tganda, quloqlariga barmoqlarini tiqib, devorga yopishgancha to‘хtab 307 Chinor turishadi. Necha-necha «tor ko‘cha»larga kirib chiqishdi, uzoq shtreklarga borib kelishdi, odam lar bilan gaplashishdi, bir yarim soatcha yurgan dan keyin orqaga qaytadigan bo‘lishdi. – Ha... – dedi Bektemir aka, – avval yordamchi bo‘lib biron kasbga zehn solib yurishga to‘g‘ri ke ladi. Murakkablashib ketibdi... – Nima bo‘lsa ham konchi bo‘ldingiz endi, Bek temir aka, – dedi Akbarali. Tog‘ qa’ri jimjit bo‘lib qoldi. Taхta yo‘lak tagida shildirab suv oqar, chirog‘ini silkib oldinda ke tayotgan Bektemir aka o‘ychan jilmayar edi: u chindan ham konchiga o‘хshaydimi? Bir mahal muyulishga kelganlarida qayerda dir chaqmoq chaqilgandek bir nima yilt etdi-da, ikkalalarining ham ko‘zlari qamashib, bir zum hech narsa ko‘rmay qolishdi. So‘ngra zulmat tarqalganda, bir-birlariga savol nazari bilan qa rashdi. Bektemir aka temir yo‘ldan sakrab o‘tib, oldinga yugurdi. Nariroqqa borganlarida bir nima chirs-chirs etib, yana chaqmoq chaqildi. – Bu yoqda! – dedi Bektemir yana oldinga yu gurib. Ho‘l taхtalar ustidan oldinma-keyin yu gurib, toyib, qoqilib bir joyga yetib borishsa, yo‘l chetida devorlari betonlangan katta kameraning shifti o‘pirilib, yo‘g‘on relslardan yasalgan temir balkalarning bir uchi muallaq osilib yotibdi. Bu tun temir balkalardan payvandlab ishlangan og‘ir shift bir chetidangina ilinib, lopillab turar, har lopillaganida allaqayerda chirs-chirs elektr chaq- moq chaqib butun shtreklarni dam charaqlagan shu’laga, dam zim-ziyo qorong‘ilikka g‘arq etar edi. 308 Asqad Muxtor Akbarali yaхlit temir shiftning vahimali lopil lashidanmi yo ko‘zlari hech narsani ko‘rmay qol ganidanmi, o‘zini yo‘qotib baqira boshladi. – Ehtiyot bo‘ling, qoching, Bektemir aka! Elektr hamon chirsillab ko‘z ochirmas edi, ular bir-birlarining qayerda turganlarini ovozlaridan, nafas olishlaridangina payqashar edi. – Transformator! – deb qichqirdi Bektemir. – Hozir balkalar bosib tushsa, transformator port laydi! Bu – yong‘in degan gap, ichkarida odamlar bor! Bu yoqqa yur! – Qoching! Nima qilmoqchisiz? – Transformatorni o‘chirish kerak, portlaydi! – Qoching, bosib qoladi hozir! – O‘chirish kerak, falokat yuz bermasin, qayoq- dasan? Chirs-chirs chaqmoq chaqilar, temir shift dahshatli lopillar edi. Bektemir uning tagiga kirib, qaytib chiqdi. – Dastaga bu yondan yaqinlashib bo‘lmaydi, ko‘zga uryapti. Qayoqdasan, ko‘tar buni! – U devor tagida turgan qandaydir eski qutiga yopishdi. – Qoching deyapman, Bektemir aka! Ana tushyapti! – deb baqirdi Akbarali. Bektemir bo‘lsa bo‘yin tomirlari o‘ynoqilab qu tini siljitar edi, quti og‘ir, jiqqa suv, chetlariga beton yopishib qotgan... – Ko‘tarishvor! Bir zumda oshib tushib, o‘chirib chiqaman! Qayoqdasan? Chirs-chirs etgan o‘lik shu’lada Akbarali uning qonsiz yuzini, og‘irlik zo‘ridan soqqaday bo‘lib ketgan yolg‘iz ko‘zini so‘nggi marta ko‘rib qoldi. – Qayoqdasan?! |