Heydər Əliyev siyasəti: TOLERANTLIQ
Ona görə də biz bu keçmiş tarixi düzgün qiymətləndirməli
yik və buraxılan səhvləri aradan qaldırmalıyıq. Bunun üçün də
Qafqaz müsəlmanlarının hamısının bir yerdə olması, sıx əmək
daşlıq etməsi və Ümumqafqaz məsələlərinin həll olunmasında
öz səylərini göstərməsi hər bir xalq üçün əhəmiyyətlidir, bizim
üçün, Azərbaycan üçün əhəmiyyətlidir, mən Azərbaycanın Pre
zidenti kimi bəyan edirəm ki, Azərbaycan dövləti üçün əhəmiy
yətlidir.
Bu baxımdan Qafqaz Müsəlmanlarının X Qurultayını tarixi
hadisə hesab edirəm. IX qurultay beş il bundan öncə keçirilibdir.
Amma güman edirəm ki, o qurultay bu səviyyədə keçməyibdir.
Elədirmi? Bu beş il müddətində bütün Qafqaz müsəlmanları bö
yük bir yol keçiblər. Bu yolun çox əzab-əziyyətli cəhətləri var, bu
yol bizə böyük itkilər verib, amma bu yol hər bir Qafqaz müsəl
manını daha da irəli aparıbdır və əsas odur ki, biz öz hüquqları
mızı əldə etmişik, öz müstəqilliyimizi əldə etmişik, milli azadlı
ğımızı əldə etmişik və öz dini adət-ənənələrimizdən istifadə edə
bilərik. Beş il bundan öncə bunlar hələ indiki səviyyədə deyildi.
Ona görə də Qafqaz müsəlmanlarının X qurultayı tarixi bir
hadisədir. Mən çox məmnunam ki, siz keçmiş ənənələrə sadiq
olaraq bu qurultayı da Azərbaycanda, Bakıda keçirirsiniz. Siz
əmin ola
bilərsiniz ki, mən Azərbaycanın Prezidenti kimi Qafqaz
Müsəlmanları İdarəsinə və ümumiyyətlə, Qafqaz müsəlmanla
rının bütün işlərinə bundan sonra da hər türlü dəstək verməyə
hazıram, hər türlü yardım etməyə hazıram.
Hesab edirəm ki, bir faktı da qiymətləndirmək lazımdır. Qafqaz
Müsəlmanları İdarəsi hələ Sovetlər İttifaqı vaxtında yaranıbdır. O
vaxtlar bir tərəfdən din qadağan olunmuşdu, amma digər tərəf
dən, xüsusən İkinci Dünya müharibəsi qurtarandan sonra, 1945-
1946-cı illərdən sonra guya dini azadlıqlar verildi və Rusiyanın
patriarxına imkanlar verildi ki, o özünü göstərsin. Eləcə də Gür
cüstanın patriarxına da, başqalarına da, o cümlədən Orta Asiya,
Qafqaz müsəlmanlarına da imkanlar verildi. Qafqaz Müsəlman
ları İdarəsi hələ o vaxtlar yaranmışdı, amma o, simvolik bir şey
2 2 2
Heydor Əliyev sivasjti: TOLERANTLIQ
idi. İndi isə Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurası çox böyük, güclü və
səlahiyyətli bir təşkilatdır və özünün X qurultayını keçirir.
Mən əminəm ki, siz bu qurultayda Qafqaz müsəlmanlarının
gələcək fəaliyyəti haqqında lazımi müzakirə aparacaqsınız və
müəyyən qərarlar qəbul edəcəksiniz. Bu qurultay Qafqaz müsəl
manlarının daha sıx birləşməsi üçün, bir-birinə dayaq olması
üçün, bir-birinə dəstək olması üçün böyük bir mərhələ olacaq
dır. Çox məmnunam ki, Qafqaz Xalqlarının Ali Dini Şurasına
rəhbərlik edən əlahəzrət Şeyxülislam Hacı Allahşükür Paşazadə
də ötən illərdə öz üzərinə düşən vəzifəni layiqincə yerinə yeti
ribdir və beləliklə, sizin hörmət-izzətinizi qazanıbdır. Siz Şeyxü
lislam Hacı Allahşükür Paşazadəni tanıyırsınız, onu ali bir dini
xadim kimi qəbul edirsiniz, ona hörmət edirsiniz və indi onun
rəhbərliyi ilə bu qurultay toplaşıbdır.
İçkeriyanın Prezidenti tərəfindən Şeyxülislam Hacı Allahşü
kür Paşazadəyə İçkeriya Cümhuriyyətinin ali mükafatının - or
deninin verilməsini də mən əlamətdar hadisə hesab edirəm. Bu
münasibətlə sizin adınızdan və öz adımdan, Azərbaycan dövlə
ti adından Şeyxülislam həzrətlərini təbrik edirəm. Bilməlisiniz
ki, Şeyxülislam həzrətləri öz xidmətlərinə görə hələ 1994-cü ildə
Azərbaycanın ali mükafatı - "Şöhrət" ordeni ilə də təltif olunub
dur. İndi yeni bir cümhuriyyətin, ölkənin ali mükafatını alması
münasibətilə mən onu təbrik edirəm, ona cansağlığı
arzu edirəm
və gələcək işlərində uğurlar arzulayıram.
Siz bu gün burada öz nitqlərinizdə, qonaqlarımız öz çıxışların
da Azərbaycanda qarşıdan gələn - oktyabrın ll-dəki prezident
seçkiləri haqqında arzularınızı, istəklərinizi bildirdiniz. Bunla
ra görə sizə təşəkkür edirəm. Mən beş il bundan öncə demok
ratik prinsiplər əsasında Azərbaycanın Prezidenti seçilmişəm və
məmnunam ki, mənim bu beş il müddətində etdiyim işləri həm
Azərbaycan vətəndaşları görür və qiymətləndirir, həm də mən
bu gün hiss etdim ki, müsəlman aləminin din xadimləri də və
bizim dost, qonşu ölkələrin yüksək səviyyəli nümayəndələri də
bunu qiymətləndirirlər və seçkilərdə mənə uğur arzulayırlar.
223