Elbəyi CƏlaloğLU
Yüklə 2,81 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Eşq dənizləri qovuşanda 139
- Elbəyi CƏLALOĞLU 140 X V I I I F Ə S İ L Ariflərin könlündə dəfn
- Eşq dənizləri qovuşanda 141
Eşq dənizləri qovuşanda 139 sə, bu ixtiyardır. Birinci bütünlüklə Allahın ixtiyarındadır, yəni cəbrdir, ikinci də Allahın ixtiyarındadır, lakin burada Allah rəqs etməkdə olan insanın bir neçə məhdud hərəkət- ləri etməsi ixtiyarını rəqqasın öz istəyinə bağlamışdır. Bu dediklərimiz ağılla edilən bəhsdir. Ağılla onun bəhsi, təsir- lənmiş ilə səbəbkar və ya yazılmış əsərlə onu doğuran səbəb kimidir. Lakin can bəhsi də var. Can bəhsi başqa bir mə- qamdır, can şərabının başqa bir sıxlığı, özəl bir qəlizliyi var- dır. İnsan avam, əbləh, lakin hiss və ağıl baxımından kamil ola bilər və ya əksinə qavramlı, iti şüurlu, lakin hissiyyatı zəif, savadı kasad da ola bilər. Bu nisbət can bəhsi adlanır, – Mürşidi-kamil bu sözləri demişdi ki, Səlahəddin Zərkub onun ayaqlarına döşənib özündən getdi. Bu zaman Hüsa- məddin Çələbi yerindən durub ona yaxınlaşdı, lakin Şəms Təbrizi əli ilə ona dayanmasını işarə etdi. Mövlana Cəlaləd- din isə Səlahəddinin bir azdan özünə gələcəyini Hüsaməd- dinə anlatdı. Qalan heç kəs yerindən tərpənmədi, onlar Şəms Təbrizinin müdrik sözlərinin təsirindən buzlaq pinqvinləri kimi səssizcə dayanmışdılar. Şəms Təbrizi əylə- şənləri öz hikmətləriylə yetərincə yüklədiyini bildiyindən, danışdıqları ilə kifayətlənmək qərarına gəldi... Mövlana Cəlaləddin yuxudan oyanırmış kimi, üz-gözü- nü ovuşdurub, başını qaldırdı. Sultan Vələd onun qarşısın- da müsəlləh əsgər kimi dayanmışdı. – Oğlum, nə vaxt gəldin? – Mövlana Cəlaləddin belə so- ruşduqda o, – bayaqdan burdayam, ata, – dedi və kövrəlmiş halda, – Mürşidi-kamil sanki qərib quş imiş, uçub gedib, – deyə əlavə etdi. Bu zaman Mövlana dizlərini qucaqlayıb, başını aşağı saldı və uzun-uzadı xəyallara daldı... Elbəyi CƏLALOĞLU 140 X V I I I F Ə S İ L Ariflərin könlündə dəfn Şəms Təbrizinin qeyb olmasından bir-neçə gün keçmiş- di. Lakin axtarışlar davam etdirilsə də, ondan bir xəbər yox idi. Mövlana Cəlaləddin Rumi çəkdiyi sıxıntı ucbatından heç mədərəsəyə də getmirdi. O, gecə-gündüz Leylisindən ayrı düşmüş Məcnun kimi divanəlik edirdi. Onun göz yaş- ları qurumurdu. Bu arada Sultan Vələdlə birlikdə Səlahəd- din Zərkub və Hüsaməddin Çələbi də ona qoşulmuşdu. On- lar mürşidlərini tək buraxmırdılar, hər an ona mənəvi dəs- tək olmağa çalışırdılar. Müridlər və möminlər arasında da hüzn yaşanırdı. Şəhərdə bu hadisəylə bağlı cürbəcür şayiə- lər dolaşırdı. Biri deyir, – Şəms Təbrizini öldürüb gizlədib- lər, – digəri deyir, – Şəms Təbrizi yoxa çıxıb, – bir başqası onun başqa şəhərə getdiyini söyləyirdi. Bu arada Şəms Təb- rizini mələklərin apardığına da özünü inandıranlar var idi. Arada gəzən bu cür söz-söhbətlər, müxtəlif şayiələr Mövla- na Cəlaləddinin könül ocağını bir az da qorlandırırdı... Səhər tezdən idi, Səlahəddinlə Hüsaməddin eyni qayda ilə mürşidlərinin yanında əyləşmişdilər. Mövlananın göz yaşları dayanmaq bilmirdi. Hüsaməddin ondan bir qədər təmkin nümayiş etdirməsini xahiş etdi. O, isə belə cavab verdi: – Səbirimin olmasına varlığım şahiddir. Lakin səhər vaxtı tökülən sədaqətli və səmimi gözyaşları qəlbə həyat ve- rən yaz yağışına bənzəyir. Özü də, bir halda ki, bu Mürşidi- kamilin həsrətindən yaranır. Daha çox ağlayanların ürəkləri daha diri, qəlbləri daha duru olar! – Mövlana Cəlaləddin bu sözləri dedikdən sonra gözlərinin yaşı ilə islanmış saqqalını Eşq dənizləri qovuşanda 141 əlləri ilə ovuşdurdu və yenidən dilləndi: – Qəza günəşi örtən bir buluddur. Onun əlindən aslan- lar da, əjdahalar da fəryad edərlər. Lakin qəza buludu çəki- lincə günəş nurlarını yenidən saçar. Qəza səni gecə kimi sa- rarsa, bədbinliyə qapılmağa dəyməz, çünki sonda yenə də sənin əlindən tutan, işıqlı sabaha çıxaran o olacaqdır. Yüz kərə canına qəsd edərsə, yenə sənə can verən, dərdinə dər- man olan qəza olacaqdır. Səni əminlik mülkünə götürməsi üçün onun bu qorxutmasını inayət bil! Lakin Şəms Təbrizi ölməzdir, ozü demişkən, o, hər zaman bizimlədir. İndi cis- mən aramızda olmaması, onun qeybə çəkilməsi isə qəlbimi- zi narahat edir, bizə iztirab verir. Şəmsin nəfəsi Həzrəti İsa- nın nəfəsi qədər mübarək olduğundan, o, insanları nəfsin əsarətindən xilas edə bilirdi. Kimya elmində onun bənzəri yoxuydu, Riyaziyatda, yəni sufi çiləçiliyində əvəzsiz idi. Eləcə də, dini bilgilərdən bəhs edən İlahiyatda, hikmət və müdriklik aləmindən danışan Hikemiyatda, ulduzlardan gələcəyi oxumaqla Nücumda, fikir mübadiləsi və qarşılıqlı görüş öyrədən Məntiq və Xilafiyatda, gözəgörünmələr və xəyali təsvirlərdən bəhs edən Narincatda, qərəzsiz, bitərəf və tədbirli təşəbbüskarlıqdan söhbət açan Afaq və Ənfüsdə onun fəth etdiyi ucalığa heç kəs çata bilməmişdi. Lakin Tan- rı ərlərinin söhbətinə çatdıqdan sonra Şəms Təbrizi bunların hamısını könül dəftərindən sildi, əqli və nəqli elmlərdən sıyrılıb çıxdı. Bununla da o, yaşadığı aləmin faniliyini dərk etdiyindən Təcrid aləmini seçdi, Tanrıya yönəldi, mücərrəd- ləşdi. Sonra isə Təfrit aləminə, vəhdəti-mövcud yatabına qədəm basmaqla, hər şeyi Tanrı varlığında gördü. Nəhayətdə isə o, Tövhid aləminə, yaxud, vəhdəti-vücud yatabına yüksəlməklə, Allahda yoxolmaya nail oldu. Şəms Təbrizinin məqsədi batini hacılığı qazanmaq və Canlar Ca- nına qovuşmaq olub. Mürşidi-kamil bu ən uca məqama yüksələ bilən nadir ərənlərdən oldu... Günlər bir-birini əvəz edirdi. Mövlana Cəlaləddin hələ də Şəms Təbrizinin sağ olduğunu güman edir, ondan ümi- dini üzmək istəmirdi. Bu arada da aldadıcı xəbərlərin, dedi- Yüklə 2,81 Kb. Dostları ilə paylaş:
|