170
Ə
li
İld
ırı
m
oğ
lu
– Elə həmin gün, ilk dəfə vağzalda rastlaşmışıq.
Maşına oturanda tanış çıxdı. Evimə apardım. Bir yer
də çay içdik, çörək yedik. Bazar günü burada görüş
məliydik. Özü xahiş etmişdi. – Fərman bunu deyib
təəccüblə çiyinlərini çəkdi.
Altmışa yaxın yaşı olan administrator stulunda
yırğalanaraq:
– Eh, Fərman! Fərman! Qonşu, özün bilirsən ki,
uzun müddət paqon gəzdirmişəm. Otstavkaya çıxan
dan sonra buralarda başımı girləyirəm. Əslində gəlib
gedənlərə göz qoymaq üçün buranın özünə də çekist
lazımdır. Yoxsa mənim qara qaşıma, qara gözümə
bənd olublar? Gəl dərinə getməyək. Elə şeylər var ki,
açıbağartmaq olmaz. Bir sözlə, onu bil ki, çekistlər
tükü tükdən seçir. Bu işdə saç ağartmışam. O adam
dedi ki, guya pasport onun deyil. Dəyişik düşüb.
Qələt eləyir!! Gözünün içinə qədər yalan danışırdı.
Axı, mən çekistəm. Bəs şəklə nə söz?! Pasportdakı
şəkil özününkü idi. Poqosyan Andranik Vazgen oğlu.
Sizə dediyi Ulubabyan Suren Aramais oğlu uydurma
adfamiliyadır. Nə məqsədləsə adfamiliyasını düz
deməyib, o adam sizi aldadıb.
Fərman tora düşdüyünü hiss edib, söhbəti uzat
madan administratorla xudahafizləşdi. Pərt halda ar
vaduşağının yanına gəldi və uşaqların yanında özü
nü sındırmamaq üçün Mədinə xanıma:
– Sən demə, Suren kirvənin qızı ölüm ayağında
imiş. Sağalacağına ümid olmadığı üçün həkimlər məs
ləhət görüb ki, rayona aparsınlar. Suren kirvənin başı
qarışdığından bizimlə görüşə bilməyib. Dünən xəstə
qızını rayona aparıb. – Fərman arvaduşağına bu söz
lərdən başqa heç nə demədi. Onlar korpeşman meh
manxananı tərk etdilər.
171
Daş y
ağan gün
Namiqin əlindəki tər çiçəklər, atasının Suren kir
vəyə olan inamı, ehtiramı kimi getdikcə solub təra və
tini itirirdi. Bu tər çiçəklər bəlkə də Fərmanın sadəlövh
lüyü, qəlbinin paklığı ucbatından, inanıb kirvə dediyi
Surenin felinə düşməsinin xəcalətini çəkirdi...
* * *
Andranik paxırının üstünün açılacağından ehtiyat
edib narahat hisslər keçirirdi. Odur ki, Fərmanın ya
nında rüsvay olmamaq üçün şəhərə belə çıxmaqdan
ehtiyat edirdi. Silvanı tapanda xeyli sevindi. Silva ata
sının bir neçə ay bundan əvvəl gördüyündən də güm
rahdı. Heç bir azarbezarı yox idi. Atasına teleqram
vurmaqda məqsədi başqa idi. Nərmənazik bədəni,
cazibədar görkəmi ilə məktəbdə hamını hayılmayıl
edən, utanıb çəkinmədən oğlanlarla açıqsaçıq danı
şıb min oyundan çıxan Silva, valideynlərinin xəbəri
olmadan, kafedra müdiri və texnika sahəsində nadir
ixtiraçı olan Solomon Betker adlı bir yəhudini, iki
uşaq anası olan arvadı Yelenanı boşadıb ona ərə get
mişdi. Betker iki uşaq atası olmasına baxmayaraq,
özündən iyirmi yaş kiçik tələbəsi ilə hələ üçüncü kurs
dan ərarvad kimi yaşayırmış. Silva sonuncu kursda
boynuna uşaq düşəndə hansı yolla olursa olsun, Yele
nanı boşatdırıb Betkerə ərə getmək qərarına gəlir. Və
fikrini müəlliminə açıb deyəndə, Betker sarsılıb çıxıl
maz vəziyyətə düşür. Silvanın xarici gözəlliyinə bənd
olub, onunla eyşişrətə qurşanmasının nə kimi acı
nəti cələr verə biləcəyini anlayıb başa düşəndə dəhşətə
gəlir. Silvanın qarşısında kiçilib diz çökür, günahları
nı etiraf edir və yalvarıbyaxarır ki, məşuqəsi bu fikir
dən dönsün və uşağı tələf etdirsin. Silva isə dediyindən
dönmür. Müəllimini, məsələni açıbağardacağı, onu
172
Ə
li
İld
ırı
m
oğ
lu
zorla bədbəxt etdiyini aləmə car çəkəcəyi, partiyadan,
vəzifədən qovduracağı, həm də məhkəmə qarşısında
oturdacağı ilə hədələyir. Arvadını boşayıb onunla ev
lən məyəcəyi təqdirdə özünü intihar edəcəyinə and içir.
Betker vəziyyətdən çıxmaq üçün Silva ilə evlənmək
məcburiyyətində qalır. Beləliklə, fizika elmləri dokto
ru Solomon Betker ərə getməli qızını, evlənməli oğlu
nu, orta məktəblərin birində riyaziyyat müəllimi
işləyən arvadı Yelenanı atıb Silva ilə ailə həyatı qur
malı olur.
Andranik Poqosyan bunu biləndə əvvəlcə hirslənib
özündən çıxdı və qızının bu özbaşına əxlaqsız hərə kə
tinə görə pərt oldu. Hətta Silvaya əl qaldırmaq istədi.
Lakin biləndə ki, Betker Silvadan yaşlı olsa da, fizika
sahəsində tanınmış alimdir, o dəqiqə hirsi soyudu.
Ona görə də, ata daha da şad oldu və qızına güldən
ağır bir söz demədi. Əksinə, belə bir nikahdan məm
nun olub, Silvanın saçlarını sığallayıb onun alnından
öpdü. Çünki Andraniki düşündürən qızının uğursuz
ailə həyatı yox, hər yerdə sözü ötən ixtiraçı alimlə qo
hum olması idi. Aydın məsələdir ki, böyük nüfuz sa
hibi olan Betker, istəristəməz hər yerdə gənc arvadı
nın mənsub olduğu millətin tərəfini saxlayıb, təəssü
bünü çəkəcəkdir. Andraniki də cavan qızının gələcək
taleyi yox, yaşlı yeznəsinin nüfuzlu alim olması ma
raqlandırırdı.
Odur ki, Andranik bu sevdanı eşidəndə qanadı ol
saydı, uçardı. O düşünürdü ki, Silva xanımın xatiri
xoş olsun deyə, qoca kürəkən neçəneçə ermənini qa
nadına alıb onlara himayədarlıq edəcək. Solomon
Bet kerin təkcə institutda deyil, Kremlin özündə belə
bir sözü iki deyildi. Andranik qızının dərrakəsinə
heyran qalmışdı. Bir də ki, axı, Solomon Betker yaşlı
173
Daş y
ağan gün
adamdır. Bu günsabah başını yastığa qoyandan son
ra ixtiralarından əldə etdiyi küllivaridatın yeganə sa
hibi Silva xanım olacaqdır. Varlı bir xanım üçün sinov
gedən cavancavan oğlanlara nə gəlib?! Bir sözlə, An
dra nikin də, Silva xanımın da bəxti hərtərəfli gətir
mişdi. Uzaqgörənliklə onu yaxşı anlayan Andranik,
Solomon Betkerlə yeganə qızı Silva Poqosyanı ürəkdən
təbrik etdi. Gec də olsa, yaxınuzaq qohumların, dost
tanışların iştirakı ilə çox da geniş olmayan mənzilin
nisbətən iri zalında on beşiyirmi nəfərlik xudmani
məclis qurub yaşca birbirindən xeyli fərqli olan Solo
mon Betkerlə Silva Poqosyanın yeni ailə həyatı qur
maları münasibətilə təbrik edib, bəylə gəlinə xoş gələ
cək arzuladılar. Məclisə dəvət olunanların əksə riy yəti
erməni idi. Onların arasında Solomon Betkerin qo
humlarından demək olar ki, heç kəs gözə dəymirdi.
Solomon Betkerin təkidli xahişi ilə onun cəmi üç nəfər
iş yoldaşı mərasimə təşrif gətirmişdi.
Andranik Poqosyan sevindiyindən qanadı olsay
dı, uçardı. Onun və qızı Silvanın yaxınları şən davra
nışları ilə Solomon Betkerlə yaranan belə bir qohum
luqdan son dərəcə məmnun olduqlarını və bununla
fəxr etdiklərini aydınca büruzə verirdilər. Silva ərinə
olan ehtiramını nümayiş etdirirmiş kimi nəvazişlə
onun qabağındakı qabqacağı teztez dəyişdirir, qədə
hinə konyak süzür, hərdən özünün bəzəkli ipək dəs
malını çıxarıb onun yağlaçov dodaqlarını, alnında pu
çurlanan təri silirdi. Andranik içkinin təsirindən qı
zarmış sərxoş baxışlarını məchul bir nöqtəyə zillə
mişdi. Hiss olunurdu ki, qızının süfrə başında ərinə
göstərdiyi bu cür həzin nəvazişdən məmnundur. Və
daxilən düşünürdü ki, “Afərin Silva!! Solomon Betkeri
seçibsevməkdə necə də məharətlisən. İndən sonra
Dostları ilə paylaş: |