Haci səbuhi İbrahimov heydəR ƏLİyev
Yüklə 192 Kb. Pdf görüntüsü
|
- ikiillik, qoyun və ya keçidirsə - birillik, yaxud bu yaşlara yaxın olmalıdır. Dəvə və dananı yeddi adam birləşib qurban kəsə bilər. Üstündə bir eybi olan (kor, şikəst, axtalanmış, buynuzu sınıq, dişi tökülmüş, çox arıq və s.) heyvanı qurban kəsmək caiz deyil (düzgün deyil). Qurban kəsərkən belə niyyət edilir: “Bismillah, bu qurbanı kəsirəm (çox adam iştirak edirsə - kəsirik), qübətən iləllah”. Sonra _ 9 _ “Bismillah” və “Əllahu əkbər” deyə bu duanı oxuyurlar: “Inni vəccəhtu vəchiyə lilləzi fətərəs-səmavati vəl-ərzə, hənifən miislimən və ma ənə minəl-müşrikin. İnnə cəlati və nüsuki və məhyayə və məmati lillahi Rəbbil-aləmin, la şərikə ləhu və bizalikə ümurtu və ənə minəl-müslimun, əllahummə, minkə və ləkə. Bismillahi vəllahu əkbər” (Mən tovhidi iqrar edən müsəlman kimi və müşriklərdən olmadığım halda üzümü göyləri və yeri yoxdan vücuda gətirənə tuturam. Həqiqətən, namazım da, ibadətlərim də, diriliyim də, ölümüm də Aləmlərin Rəbbi Allah üçündür. Onun şəriki yoxdur. Mənə bu əmr edilib, bir halda ki, mən özümü Allaha təslim edənlərdənəm. ilahi, bu Səndəndir və Sənədir. Allahın adı ilə. Allah böyükdür!). Qurbanı kəsdikdən sonra bu duanı oxuyurlar: “Allahummə, təqəbbəl minni” (İlahi, qurbanımı qəbul et) və yaxud bir neçə adam şərik olarsa “Allahummə, təqəbbəl minna” (ilahi, qurbanımızı qəbul et). Hələ islamdan əvvəl ibtidai insanlar təbiətlə mübarizədə aciz olduqlarından, özlərini təbiətin qulu hesab etmiş və'buna görə də təbiəti “mərhəmətə” gətirmək üçün heyvan, bəzən də insan qurbanı kəsirmişlər. Qurban kəsmək adəti sonradan islama qədər mövcud olan dinlər tərəfindən qəbul edilmişdir. Xüsusən tarix etibari ilə • • islamdan qabaq olan Yəhudi dinində bu haqda ibrahim (Abram) və İsmayıl hadisələri barədə inanc yaradılmışdır. İslam dinində mövcud olan Qurban bayramı öz nəzəri qidasını bu hadisədən almış və ərəblərin işğal etdikləri ölkələrdə islam dinini qəbul edənlər arasında yayılmışdır. islam dinində mövcud olan Qurban bayramının tarix etibarı ilə çox qədim olduğu və peyğəmbər həzrəti Məhəmməd əleyhis- salamın dövründə geniş maraq doğuran bu bayram ən sevimli günə çevrilmişdir. Naxçıvan əlyazma mətnlərində əhəmiyyətli dərəcədə mühüm • hesab edilən Qurban bayramının yaranması tarixini izah etməklə 262 bərabər göstərmək olar ki, bu bayram Yəhudi dinində də insanların Allaha və Onun göndərilmişlərinə itaət etmək üçün yaradılmışdır, insanlar arasında birlik yaratmaq üçün ibrahim əleyhis-salam dindən ağıllı bir adət kimi istifadə edərək iman gətirən insanlara müraciət edərək deyirdi ki, Allah mənə oğlum İsmayılın əvəzində ildə bir qoyun qurban kəsməyimi əmr etmişdir. Siz də Allahın razılığını ələ gətirmək üçün Allahın bu buyurduqlarına əməl etməyiniz tövsiyə edilir. İbrahim əleyhis-salamın bu tövsiyəsi ilə inanan zəhmətkeş insanlar onun göstərişlərinə əməl etməyə başlayır və beləliklə, insandan qada-bəlanı uzaqlaşdıran qoyun qurbanları kəsilməsi icra edilirdi. “Qurban” Xudavəndi aləmin bayramıdır, mümkünü olan müsəlman gərək qurban kəssin deyən və bunun İslam dinindəki bayramların hamısından mənalı və müqəddəs bir tarix olduğunu söyləmək lap yerinə düşər. Çünki həzrəti İbrahim Xəlilin (Allahın dostu ləqəbi) yadigarı olan Qurban bayramı bütün müsəlman əhalisi üçün səciyyəvi xarakter daşıyır. O mənada ki, bütün dünyanın hər yerində olan “kurey i-ərz in” (yer kürəsinin) müxtəlif yerlərində sakin olan müsəlmanlar qurban kəsməyə məşğuldurlar. Bununla belə • • Ш “Aləmi-islama” (islam aləminə) nəzər edəndə vüsətli bir mənzərə, camaat mədəni, dostluq məhəbbəti, insanların elmi cəhətdən maariflənməsi, qeyrətli üməralar, ticarət düzgünlüyü, ziraət (əkinçilik) qaydasında və s. rast gəlirik. Qurban bayramının yaxınlaşması münasibəti ilə müsəlmanlar öz insani borclarını yerinə yetirməklə bu bayramın əzəmət, şərafət və hörmətinə dair dürəfşan söhbətlər və nəsihətlər aparmaqda, bu bayramın nə qədər müqəddəs olduğunu dərk edərək göstərirdilər ki, bəşəriyyətdə həmişə sevilə bilən bu müqəddəs gün öz mahiyyətinə görə çox əhəmiyyətlidir. Qurban bayramı münasibəti ilə uzun illərlə əzizlərini itirmiş insanlar öz valideyinlərini ziyarət etməklə onları rəhmətlə yad edir və Allahdan onların bağışlanması üçün dualar edib və Quran tilavət edirlər. Hər bir müsəlman özünü borclu bilərək Qurban bayramının yaxınlaşmasını xəbər verməlidir ki, Qurban bayramı barəsində məlumatı olsun. Hər bir zəngin zəhmətkeş müsəlmanın borcudur ki, Qurban bayramında İslam dininin başqa şərafətli günləri kimi kasıb və yoxsulların qarnını doyursun. Bunun yoxsullar üçün çox böyük bir 263 əhəmiyyəti vardır, çünki onları ancaq sevindirmək, onların qəlbini ələ gətirmək ən böyük bir vasitədir. Zilhiccə ayının yaxınlaşması münasibəti ilə müqəddəs islam hümmətinin qurbanlıq qoyunlar alıb tədarük görmələrini, bıçaqları itiləyib Allah yolunda qurban qanı axıtmağa hazır olduqlarını, yoxsullara əl tutmaqla Allah hörmətinə, • • ibrahim Xəlil xatirinə, ismayıl eşqinə qurban kəsmələrini sevincli həyat bayramı, itaət bayramı və yoxsullara, xəstələrə və qoca kimsəsizlərə qulluq etmək bayramı adlandırılan bu gün, İbrahim Xəlil bayramı kimi milyonlarca ali mütəfəkkir yetirən müsəlman dünyası üçün çox əhəmiyyətlidir. Hər bir yetərincə dolanışığı olan müsəlman həqq və həqqaniyyət axtarışında olmalı, bu bayram günlərində qurban kəsib yoxsullara bir pay verməklə savab işlərlə məşğul olmalıdır. O səbəbə fəqirlərin süfrəsi başmda əyləşib onlarla yeyib-içmək, əlsiz-ayaqsızları yada salmaq, onların hər bir çətinliyə rast gələnini doyuzdurmaq, bütün xeyir işlərdə özünü kənar saxlamamaq, söz yox ki, Qurban bayramı yoxsullarla ünsiyyət yaratmaq üçün bir vasitədir, çünki doğrudan da Allah sevən bu qədər savab işlərin yerinə yetirilməsi üçün yoxsulları yedirdib, içirməyin Allahın razılığını qazanmaq, Onun məhəbbətini əldə etmək nə qədər zəruri və əhəmiyyətlidir. Dinimizin Qurban bayramı haqqında buyurduğu bu ehkamlar açıq göstərir ki, Qurban bayramı yoxsulları, kasıbları və kimsəsizləri doydurmaq və dinə etiqad edən hər bir insanın Allahdan asılılığını daha da qüvvətləndirmək üçün bir vasitə olduğunu başa düşməsidir. Dini duyğularla yaşayan müsəlmanlar belə hesab edirlər ki, dinin bütün bayram və mərasimləri, o cümlədən də zilhiccə ayında kəsilən qurbanlar zəhmətkeşlərə həm maddi, həm mənəvi cəhətdən xeyir verdiyi halda onun savabı isə Allah yanında böyük mənəvi qiymətdir. 264 Yüklə 192 Kb. Dostları ilə paylaş:
|