173
wap.aliyevheritage.org
BAKI-BRÜSSEL (Azərbaycan-Avropa Ittifaqı münasibətləri)
dəstəkləyir. Biz ATƏT-in Minsk Qrupunun səylərini tam dəstəkləyirik və etimad
yaratma tədbirlərini maliyyələşdirməyə hazırıq. Bütün tərəflərin razılaşacağı və
həll variantına nail olduğu halda sülh prosesinə siyasi cəhətdən dəstək verməyə və
birgə yardım etməyə hazırıq.
Bildiyiniz kimi, Azərbaycan ilə Avropa Ittifaqı arasında faydalı əməkdaşlıq artıq
göz qabağındadır. Eyni zamanda, bu gün Azərbaycan ilə imzaladığımız sənədlər
Avropa Ittifaqı ilə tərəfdaşlığı daha da gücləndirəcəkdir. Indi isə daha əlavə addım-
lar atılmalıdır. Söhbət təkcə enerji sahəsindən getmir, digər sahələrdən də gedir.
Məsələn, biz təhsil sahəsində əməkdaşlıq edə bilərik. Bu, bizim ürəyimizə çox yaxın
olan bir məsələdir. Prezident Əliyev də bunu qeyd etdi ki, biz bu müasirləşdirməni
birlikdə irəliyə doğru aparmalıyıq. Biz qarşısına qoyduğu məqsədlərə nail ol-
maqda cənab Prezidentlə birgə işləməyi ürəkdən arzulayırıq və bunu səbirsizliklə
gözləyirik.
Mənə deyirdilər ki, qışın bu vaxtında bəlkə Bakıya səfər etməyim. Amma dedim
ki, buna inanmıram, çünki Bakıda hava şəraiti tamamilə fərqlidir və buradakı in-
sanlar da çox gözəl və cazibədardır. Yəni belə bir tərəfdaş ölkəni belə bir şəraitdə
görəndə, həqiqətən, insanın ürəyi açılır. Eyni zamanda, mən görürəm, burada nəinki
gözəl şərait yaradılıb, həm də ətrafda çox gözəl inkişaf da var.
Sonra Azərbaycan Prezidenti Ilham Əliyev və Avropa Komissiyasının sədri
“Der Spiegel” jurnalının müxbiri: Cənab Prezident Əliyev, “Cənub qaz
dəhlizi”nin ölkəniz üçün strateji əhəmiyyəti nədən ibarətdir? Cənab Barrozu, bu
gün imzalanmış sənəd - bəyannamə bir növ sıçrayışdırmı, irəliləyişdirmi?
İlham Əliyev: Bildiyiniz kimi, uzun illər ərzində Azərbaycan fəal surətdə çalışır
ki, öz enerji resurslarını dünya bazarlarına çatdırsın. Biz neft hasilatından başladıq
və beləliklə, neft kəmərini tikdik. Hazırda bizim şaxələndirilmiş nəqletmə marşrut-
larımız var. Indi 3 neft kəməri var ki, bizim neftimizi Qara dənizə və Aralıq dənizinə
çıxarır. Təbii ki, neft və qaz məsələsi vacib məsələdir. Amma əsas məsələ o idi ki,
biz gərək bazar tapaq, bunun üçün bazar olsun. Bu yataqların ehtiyatlarına uyğun
olaraq, həmin bazar müəyyən edilsin. Bu gün artıq bizim təsdiqlənmiş qaz ehtiyat-
larımız 2,2 trilyon kubmetr həcmindədir və əminəm ki, potensial ehtiyatlar hətta
bundan da artıqdır. Onda bizə nə lazımdır?! Bizə proqnozlaşdırılmış, uzunmüddətli,
qanunvericiliklə tənzimlənən rəqabətcil bir bazar lazımdır ki, bacardığımız qədər
qaz hasil edə bilək. Buna görə də “Cənub qaz dəhlizi” bizim üçün strateji əhəmiyyət
daşıyır, bu, qaz potensialımızı realizə etməkdə bizə yardımçı olacaqdır.
Demək istəyirəm ki, biz uzun illər ərzində bu layihələr üzərində işləmişik, çalış-
mışıq. 1996-cı ildə “Şahdəniz” qaz yatağı haqqında saziş imzalananda biz bilmirdik
ki, oradan nə qədər qaz çıxarılacaq. Amma indi çox məmnunluq hissi ilə demək
istəyirik ki, “Şahdəniz” dünyada ən böyük qaz yataqlarından biridir. Ilkin olaraq,
ehtiyatlar 1,2 trilyon kubmetr deyilmişdi. Amma daha sonra isə biz yeni yataqlar
174
BAKI-BRÜSSEL (Azərbaycan-Avropa Ittifaqı münasibətləri)
www.aliyevheritage.org
aşkar etdik. Bildiyiniz kimi, ötən ilin sonunda yeni yataq kəşf etdik. Bu, gələn illər
üçün nəinki bizim təchizat potensialımızı, həm də proqnozlaşdırma imkanımızı daha
da artırır. Hazırda bizim 4 qaz boru kəmərimiz vardır. Biz artıq 3 ölkəyə qaz nəql
edirik. Bugünkü hasilatın həcminə uyğun olaraq, ixracımızın şaxələndirilməsinə
bir növ nail olmuşuq. Amma “Şahdəniz-2” əlavə qaz hasilatını təmin edəcəkdir.
Təbii ki, yeni kəşf etdiyimiz qaz yataqlarının işlənilməsinə də başlanacaqdır. Ona
görə yeni bazarların tapılması, müəyyən edilməsi bizim üçün vacibdir. Bizə həm
yaxın bazarlar, həm uzaq bazarlar, artan, inkişaf edən bazarlar lazımdır. Ona görə
biz istərdik ki, qaz sahəsindəki əməkdaşlığımız da neft sahəsindəki əməkdaşlığımız
kimi olsun.
Demək istərdim ki, bu gün bənzərsiz, nadir bir vəziyyət yaranıbdır. Çünki is-
tehlakçıların, tranzit ölkələrin və hasilatçıların maraqları bir araya gəlib. Biz güclü
tərəfdaşlıq qurmuşuq və bu tərəfdaşlıq yalnız sərbəst elementlərdən təşkil olunarsa,
uğura gətirib çıxara bilər. Əminəm ki, bu gün imzalanmış sənədlər uğurla həyata
keçiriləcək və Azərbaycan qaz potensialından öz xalqının rifahı, ölkəmizin gələcək
inkişafı və Avropadakı dostlarımızın enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün
istifadə edəcəkdir. Bu tərəfdaşlıq nəinki illər, onilliklər boyu olacaqdır.
Joze Manuel Barrozu: Bilirsiniz, Prezident Əliyev bu məsələni o qədər aydın
şəkildə təsvir etdi ki, bu şərhə nə isə bir şey əlavə etmək mənim üçün çətindir.
Eyni zamanda, onu deməliyəm ki, biz bu Bəyannamənin imzalanmasını, həqiqətən,
bir təkan kimi qəbul edirik. Çünki bu, sonradan böyük, vacib qərarların qəbul
edilməsinə yol açacaqdır. Bu o deməkdir ki, müştərək maraqlar var, yəni bura-
da hər bir tərəf udur, həm Azərbaycan udur, həm Avropa udur. Yəni fakt ondan
ibarətdir ki, şəxsən mənim özüm burada Avropa Ittifaqı adından bunu imzaladım
və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab Ilham Əliyev də imzaladı. Biz bu
Birgə bəyannaməni imzalamaqla gördük ki, onun məzmunu çox əhəmiyyətlidir,
onun olduqca böyük əhəmiyyəti var. Əminəm ki, bunun müəyyən praktik nəticələri
yaxın aylarda olacaqdır. Əmin edirəm ki, mən bu gün imzalanmış sənədlər üzrə fəal
işləyəcəyəm və Azərbaycan tərəfi qarşısında da deyirəm ki, bundan sonra investor-
lar tərəfindən kommersiya qərarları qəbul edilməlidir. Amma bizim fikrimiz, bizim
üçün istiqamət aydındır. Biz bilirik ki, nəyə doğru addımlayırıq.
Cavid Bədəlov (AzərTAc): Mənim sualım cənab Barrozuyadır. Bildiyiniz kimi,
Avropa enerji təhlükəsizliyi çərçivəsində Nabukko, Türkiyə-Yunanıstan-Italiya,
AGRI kimi layihələr müzakirə edilir. Bu layihələrdən hansı Avropa Ittifaqı üçün
daha əhəmiyyətlidir?
Joze Manuel Barrozu: Biz “Cənub qaz dəhlizi”ni dəstəkləyirik və sonrakı
qərarlar kommersiya əsasında qəbul edilməlidir. Bu baxır həcmə, yəni ondan ası-
lıdır ki, bu Nabukkonun və digər layihənin əlavə dəyəri nədən ibarətdir. Yəni bu,
onunla bağlıdır. Bilməliyik ki, bizim fikrimizcə, hansı layihə daha qəbulediləndir.