Kayit dişI İSTİhdam ve mücadele yöntemleri planlama uzmanliği tezi

Yoksulluk ve Gelir Dağılımındaki Eşitsizlik: 
Ekonomilerde gelir grupları 
arasında ciddi uçurumların bulunması ve artan yoksulluk, kişileri kayıt dışı çalışmaya 
itmektedir. DİE 2004 hanehalkı bütçe anketi sonuçlarına göre en düşük gelir 
düzeyindeki % 20’lik kesim milli gelirin % 6’sını, en yüksek gelir düzeyindeki % 
20’lik kesim ise milli gelirin % 46’sını almaktadır. Dar gelirli kişiler de geçimlerini 
sürdürebilmek için kayıt dışı çalışmayı tercih etmektedirler. Ancak, kayıt dışı 
istihdamla beraber kişilerin sosyal korumadan ve sağlık güvencesinden mahrum 
58
a.g.e, s. 565 

---

55 
kalması ilerleyen dönemde maddi durumlarının daha da kötüleşmesine neden 
olmakta, gelir dağılımını daha çok bozmaktadır. 
Tablo 2.5 İşteki Duruma Göre Yoksulluk ve Kayıt Dışı İstihdam Oranları, 2004 
İşteki Durum 
Nüfusun Dağılımı 
Yoksulluk Oranı 
Kayıt Dışı İstihdam 
Oranı 
Türkiye Kent Kır Türkiye Kent Kır Türkiye Kent Kır 
Toplam 
100% 100% 100% 
26% 
17% 40% 
53% 
36% 74% 
Ücretli 
14% 
18% 
7% 
10% 
9% 
17% 
21% 
21% 24% 
Yevmiyeli 
3% 
3% 
4% 
38% 
29% 47% 
92% 
91% 93% 
İşveren 
2% 
2% 
1% 
7% 
4% 
16% 
24% 
20% 40% 
Kendi Hesabına Çalışan 
7% 
4% 
13% 
30% 
16% 37% 
66% 
54% 72% 
Ücretsiz Aile İşçileri 
7% 
1% 
15% 
39% 
11% 42% 
97% 
88% 98% 
İşsizler 
3% 
4% 
2% 
27% 
23% 38% 
- 
- 
- 
İşgücüne Dahil Olmayanlar 36% 
41% 
28% 
21% 
14% 37% 
- 
- 
- 
15 Yaşından Küçükler 
29% 
28% 
29% 
34% 
24% 49% 
- 
- 
- 
Kaynak: DİE, 
2004 Yılı Yoksulluk Çalışması
, 
Hanehalkı İşgücü Anketleri
DİE tarafından yapılan 2004 Yılı Yoksulluk Çalışmasına göre ülke nüfusunun 
% 26’sı gıda ve gıda dışı harcamaları içeren yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır. 
2004 yılı itibarıyla yoksulluk oranının en yüksek olduğu ücretsiz aile işçilerinin % 
97’si, yevmiyeli çalışanların % 92’si, kendi hesabına çalışanların da % 66’sı kayıt 
dışı çalışmaktadırlar. Ayrıca, yoksulluk oranının kentlerden çok daha yüksek olduğu 
kırsal kesimlerde toplam kayıt dışı çalışma oranı 2004 yılında % 74’e ulaşmıştır. 
Yine DİE’nin yaptığı 2004 yılı Yoksulluk Çalışmasına göre, tarım sektöründe 
çalışanların % 41’i, sanayi sektöründe çalışanların % 16’sı, hizmetler sektöründe 
çalışanların % 12’si yoksuldur. 
