Filologiya məsələləri, № 7, 2017
300
Yazıçı XIX-XX əsrlərdə klassik musiqi tarixində adı keçmiş qiymətli
Finlandiyalı bəstəkar Yan Sibeliusun timsalında musiqinin qüdrətini
vurğulayaraq yeni intermedial əlaqə yaradır: “Musiqi ədəbiyyat olduğunda
pis ədəbiyyatdır. Sözcüklərin bitdiyi yerdə başlayır musiqi. Musiqi başa
çatdığında nə baş verir? Səssizlik. Bütün digər sənətlər musiqiyə can atırlar.
Musiqi nəyə can atır? Səssizliyə. Bu səbəbdən deməli, bacarmışam.
Keçmişdə bəstələrim ilə olduğum qədər indi uzunmüddətli səssizliklərim ilə
məşhuram” (1;183).
C. Barns yalnızca musiqi elementlərini mətnə daxil etməklə
kifayətlənmir, bununla yanaşı rəssamlıq sənətinin incə detaylarına da
toxunmuşdur. Əsərdə məşhur ingilis tablolarından sayılan “Saman arabası”
yer almışdır ki, tabloda Suffolk və Esseks vilayətləri arasında yerləşən
mənzərə təsvir olunmuşdur. Rəssam heyran olduğu kənd mənzərəsini –
günəş şüasından sararmış çəmənlikləri, axan çayı əks etdirərək təbii gözəlliyi
ön planda təsvir etmişdir.Sənətkar çəmənlik ətrafında işləyən xırmaçılarla
saman arabasının təsvirini verərək ingilis kənd həyatından bir mənzərə
canlandırmaq düşüncəsindədir. Kənd həyatının yorucu yaşam tərzini əks
etdirsə də, əsər rəssamın öz pastoral cənnətini yaratma cəhdinin nəticəsidir.
XIX əsrdə texnikanın inkişafı ilə əlaqədar insanların bir çoxu işsiz qalmış, bu
səbəbdən də narahatlıqlar yaşanmağa başlanmışdı. Lakin rəssam əsərdə bu
qarışıqlığı əks etdirmək yerinə, insanların təbiət ilə uyum içində olduqlarını,
xoşbəxt şəkildə yaşadıqlarını göstərməyə çalışmışdır. Rəssamın əsas ideyası
gördüyü təbiəti gerçək şəkildə yansıtmaq və insanı uşaqlıq illərinə
qaytararaq o dövrdə yaşadığı hüzuru canlandırmaqdır.
Romanda adı çəkilən digər bir rəssamlıq nümunəsi Monetin “Zanbaq”
adlı əsəridir ki, tablo 8 seriyadan ibarətdir. 1922-ci ildə Monet, memar
Lefevr ilə birgə Birinci Dünya Müharibəsinin başa çatması şərəfinə Orencri
muzeyinin oval şəkilli 2 salonunun tərtibatını edir. Həmin otaqlar tamamilə
ağ rəngə boyanmış və çox sadə bəzədilmişdir. 8 tablodan 4-ü günəşin
doğmasını, digər 4-ü isə günəşin batışını əks etdirir. Son dərəcə aydın,
səssiz, hüzur dolu olan bu salonlar ziyarətçilərə fərqli əhval-ruhiyyə bəxş
edir. Məqsəd isə müharibədən çıxmış insanlara hüzur dolu bir mühit bəxş
etmişdir. Monet divardan divara uzanan göl mənzərəsini və zanbaqları
izləyən insanların çətinlikləri bir kənara qoyub hüzura varmalarını təmin
etmişdir.
Culian Barnsın romanında bu iki sənət əsərinə müraciət etməsi
həqiqətən diqqətəlayiq məsələlərdən hesab oluna bilər. Barnsın qəhrəmanına
diqqət yetirsək, qəhrəmanın səssizlik, hüzur axtarışında olduğunun şahidi
olarıq.
İntermediallıqla bağlı bütün deyilənləri nəzərə alsaq, deyə bilərik ki,
Culian Barns romanında intermedial əlaqələrdən məharətlə istifadə etmiş,
Filologiya məsələləri, № 7, 2017
301
musiqi sənətinin, eyni zamanda rəssamlığın spesifik xüsusiyyətlərini söz
sənətinə çevirmişdir. Musiqini, rəssamlığı və ədəbiyyatı sintez şəklində
təsvir edən Barns ən incə detaylar ilə intellektual oxucu kütləsinin marağına
səbəb olmuşdur.
Culian Barns romanlarında postmodernizmin səciyyəvi xüsusiy-
yətlərindən faydalanaraq yaradıcılığına əsrarəngiz istiqamət vermişdir. Hətta
onu post-postmodern yazıçı qismində də tanımlayan tədqiqatçılar az deyil.
Bu da onu sübut edir ki, Barns özünəməxsus yaradıcılıq ştrixləri ilə ingilis
postmodern romanına kifayət qədər geniş şəkildə öz töhfələrini bəxş
etmişdir. Culian Barnsın intellekti, istehzası, ironiyası, ədəbi tənqidi, yeni
forma və metodlar kəşf etmə ideyasının davam etməsi, daim yeniliyə can
atması onu ən önəmli ingilis yazıçıları sırasına daxil etmişdir.
Ədəbiyyat:
1.Barnes Julian. Limon masası. Çev. Serdar Rıfat Kırkoğlu. Ayrıntı
Yayınları, 2006
2.Bradbury Malcolm. Newwriting. London, Minerva, 1992
3.Childs Peter. Contemporary Novelists: British Fiction since 1970.
Basingstoke Palgrave Macmillan, 2005
4.Dalton G. Abigail. Julian Barnes and the Postmodern Problem of Truth.
April, 2008
5.Guppy Shusha. Julian Barnes: the Art of Fiction, no.165, Paris
Review,157. Winter, 2000
6.Rajewsky I. O. Intermediality, Intertextuality, and Remediation: A Literary
Perspective on Intermediality// Intermédialités, no.6, automne, 2005
7.Sexton David. Still Parroting on About God, Sunday Telegraph, 11 June
1989
8.Stout Mira. Chamelon Novelist. New York Times Magazine, 22 November
1992
9.Wood Michael. In Search of Love and Judgement. Times Literary
Supplement, 30 June – 6 July 1989
10.http://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=5803
Filologiya məsələləri, № 7, 2017
302
Нармир Бабазаде
Роман «Лимонный стол» Джулианa Барнса в контексте
интермедиальность
Резюме
Постмодернизм преодолевает границы нового романа и формули-
рует новые виды романов. Интересы к проблемам постмодернизма многие
писатели представляют свои отношения в своих романах. Джулиан Барнс
также включает таких писателей.
В своих романах Джулиан Барнс представляет свое отношение к
постмодернистским особенностям, таким как ирония, метафоричность,
стилизация, интертекстуальность и так далее. Как мы знаем, интер-
медиальность считается частью постмодернистских романов. Джулиан
Барнс стремится к конкретным аспектам интермедиальности в много-
численных романах. Итак, интересно исследовать творчество Юлиана
Барнса, особенно роман «Лимонный стол», в котором он изображает
посредственность в детализированной форме.
Автор статьи пытается определить современные черты жанра
романа и промежуточные связи между искусством и литературой в
романе «Лимонный стол». Используя посреднические связи в своих
романах, Джулиан Барнс дает свой вклад в британский постмодер-
нистский роман.
Джулиан Барнс широко отражает тонкие детали искусства,
особенно музыку о человеческом духе в романе «Лимонный стол».
Джулиан Барнс становится одним из виднейших писателей в бри-
танской литературе за его стиль письма.
Narmin Babazadeh
The novel “The Lemon Table” by Julian Barnes in the context of
intermediality
Summary
Postmodernism overcomes the borders of the novel jenre and
formulates new kinds of novels. The interests towards the problems of
postmodernism many writers introduce their regards in their novels. Julian
Barnes is also included such kinds of writers.
In his novels Julian Barnes presents his attitudes towards postmodern
features, such as irony, metafiction, pastiche, intertextuality, etc. As we
Dostları ilə paylaş: |