Microsoft Word 017 esas sayi doc
Yüklə 1,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
Filologiya məsələləri, № 7, 2017 196 abreviaturların alınma prosesini qaçılmaz etdi. İnternet, informatika sahəsində ixtisarların sayı kifayət qədərdir və bu proses davam etməkdədir. İnternet abreviaturları: txt; ppm (pages per minute)-dəqiqədə paketlərin sayı; pps (packet per second) – saniyədə paketlərin sayı; txtsp; GİF (graphics interchange format) – qrafik görüntülərin populyar formatı; URL (Uniforma Resource Locator) – resursun universal identifikatoru; http (hypertext transfer protocol) – hipertekst verilişi protokolu və s. Topladığımız material göstərir ki, abreviaturların miqdarı dilimizdə durmadan artmaqdadır, bu da həmin üsulun sözyaratma məhsuldarlığından xəbər verir. Beləliklə, beynəlmiləl abreviaturlar Azərbaycan dilinin lüğət tərkibinin zənginləşməsi mənbələrindən biri hesab olunur ki, bu da müasir dünyada baş verən dəyişikliklərlə, geosiyasi, ictimai-siyasi, iqtisadi, mədəni əlaqələrin genişlənməsi ilə bağlıdır. Ədəbiyyat 1. Adilov M. Azərbaycan dilində abreviasiya və abreviaturlar. B,2010. 168s. 2. Calalı İ. İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti. B, 2017. 3. Xudiyev N. Azərbaycan ədəbi dilinin sovet dövrü. Bakı, 1989, 402 s. 4. Ахманова О.С.Словарь сокращений русского языка (рец.). "Вопросы языкознания",1964, №4, с.144-146. 5. Алексеев Д.И. Сокращëнные слова в русском языке. Саратов, 1979, 328 с. 6. Борисов В. В. Аббревиация и акронимия. Военные и научно- технические сокращения в иностранных языках. Москва, 1972, 320 с. 7. Hrbäcek J. Uwagioskrötachjęzykowych. "Z problemöw wspölczesnych języ-kow i literatur slowianskich". PWN. Warszawa, 1976, s. 91-97. 8. Левит З.Н. Лексикология французского языка. М,1979, 160 с. А.А.Гусейнова-Гахраманлы Процесс аббревиации в терминотворцестве Резюме В статье рассмотрено формирование интернациональных аббре- виатур в аббревиацонном процессе. Аббревиация-это естественная, универсальная тенденция. В начале XXI век аббревиатуры вошли в Filologiya məsələləri, № 7, 2017 197 языковую систему с большой скоростью. Прогресс науки, техники, появление сложных понятий, действий способствовал созданию аббревиатур. Они используется как экономический процесс и в речьи, и в письме. Особенности заимствованных аббревиатурзаключается в том что большинство их употребляется в азербайджанском языке как в оригинале. Среди видов аббревиатур распространены инициалы. Взаимодействие языков, общественно-политические и социально- экономические отношения, развитие интернета, информационных техно- логий и др. факторы активизировали появление аббревиатур. Массовое распространение сокращений используются в интернете. С каждой днем увеличивается количество сокращений. Онипополняютсловарныйсо- ставязыка. A.A.Huseynova-Gahramanlı The abbreviation process in term creation Summary The article considers the formation of international abbreviators in abbreviations process. Abbreviation is a natural, universal tendency. At the beginning of the XXI century abbreviators entered in the language system at high speed. The progress of science, technology, the emergence of complex concepts, actions contributed to the creation of acronyms. They are used as an economic process and in speech, and in the letter. Features of borrowed acronyms is that most of them are used in Azerbaijani language as the original. Among the most used types of common abbreviations initials. The interaction of languages, public-political and socio-economic relations, the development of the Internet, information technology, and other factors has intensified the appearance of abbreviations. The mass distribution of abbreviations used in internet. Every day increases the number of reductions. They enrich the vocabulary of the language. Rəyçi: Svetlana Novruzova filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Filologiya məsələləri, № 7, 2017 198 MƏLAHƏT SƏMƏDOVA ADPU malahat.samadova@yahoo.com AZƏRBAYCAN VƏ DİGƏR TÜRK DİLLƏRİNDƏ KÖKSÖZ YUVALARININ SEMANTİK–FUNKSİONAL VƏ STRUKTUR TƏKAMÜLÜNƏ DAİR Açar sözlər: kök söz yuvası, kök söz paradıqmi, semantik qrup, ifadə vasitələri Ключевые слова: словообразовательное гнездо, словообразовательная парадигма, семантическая группа, средства выражения. Key words: word root, word root paradigm, semantic group , means of expressions. Qeyd etməliyik ki, dil və onun daxili inkişaf qanunlarına cəmiyyətdə baş verən siyasi, ictimai dəyişiklik, elmi-texniki tərəqqi, iqtisadi-mədəni həyatda baş verən yeniləşmələr ciddi təsir göstərir. Bu yeniləşmələr dünyada, o cümlədən, dilimizin lüğət tərkibində müxtəlif istiqamətlərdə də dəyişiklik yaradır. Belə ki, Qərbə inteqrasiya, elmi-texniki inkişaf, baş verən yeniliklər bir çox sözlərin yaranmasına səbəb olur. Dillərarası əlaqələrin kökünü araşdırsaq görərik ki, bu tarix çox qədimdir. Belə ki, məntiqi təfəkkürün formalaşdığı vaxtdan xalqlar arasında yaranan iqtisadi və hərbi əlaqələrin meydana gəldiyi dövrdən dillər arasında da müəyyən münasibətlər yaranmağa başlamışdır. Artıq çoxdan sübut olunmuşdur ki, dünyada heç bir dil təcrid edilmiş şəkildə inkişaf etmir. Xarici aləm daim ona təsir edir və onun müxtəlif sahələrində diqqət cəlb edən izlər buraxır. Qeyd etmək lazımdır ki, dillərin qarşılıqlı əlaqə və münasibətləri hələ qədim zamanlardan mövcud olmuşdur. Dünyada başqa xalqlardan tam təcrid olunaraq yaşamış xalq təsəvvürə gətirmək çətindir. Cəmiyyət yaranandan müxtəlif tayfa, qəbilə, xalq və millətlər həmişə bir-biri ilə təmasda olmuşdur. Bu təmasın forma və məzmunundan asılı olma- yaraq, güclü etnik birləşmələr zəif etnik birləşmələri özünə tabe etmiş, müxtəlif xalqlar arasında müxtəlif əlaqələr yaratmışlar. Bütün bunların nəticəsində xalqlar, onların dilləri qaynayıb-qarışmış, bir-birinə qarşılıqlı təsvir və bir- birindən sözalma prosesləri baş vermişdir. Ona görə də xalqların həyatında dil əlaqələrinin rolu inkaredilməz dərəcədə böyükdür. Dil əlaqələrini xalqlar və millətlər arasındakı digər əlaqələrdən ayırmaq mümkün deyil. Qeyd etdiyimiz kimi, bu əlaqələr nəticəsində dilin lüğət tərkibi kifayət qədər zənginləşmişdir. Dilin söz ehtiyatının zənginləşməsi yollarından biri də söz yaradıcılığıdır. Söz Yüklə 1,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|