Microsoft Word Borchali-Folklor-ornekleri-dastanlar
Yüklə 4,22 Mb. Pdf görüntüsü
|
286 – Qardaşoğlu! Bil və agah ol! Bir ölümə çarə yoxdu. Qalan dərdlərin çarəsi var. Fikir eləmə! Qoca əmin elə bu axşam ağsaqqallar ilə gedər Katta Osmanın evinə. Bir mübarək saqqal tərpədər. İnşaallah, hər şey olar ürəyincə. Bəli, qaş qaralanda Əhməd ağa kəndin sözləri ötən ağsaq- qalları ilə kəsdi Osman katdanın qapısını. Açdı gəlişinin mətlə- bini. Çaylar süzüldü, söz-söhbət uzandı. Çox söz-söhbətdən son- ra razılıq əlaməti olaraq ortalığa iki rəngli çay gəldi, içdilər Mehralıyla Bahar xanımın şirin-şəkər şərbətini. Gələn bahara toy tədarükünün görülməsi oldu məsləhət. Bu o vaxt idi ki, uruslar bildilər ki, Qaçaq Mehralı Əhməd ağanın qonağıdı. Qomardılar Əhməd ağanın evini. Mehralı gördü ki, işi çox çətinə düşdü, dedi, mənim atımı tövlədə yəhərləyin. Əhməd ağa fürsəti-fövtə vermədi keçdi evin arxasına. Tövlədə Mehralı- nın atını yəhərləyib, yüyənlədi. Aynalı tüfəngini də keçirdi yəhə- rin qaşında bağlanan qancırğaya. Yol tədarükü üçün üç günlük azuqəni də qoydu heybəsinə. Çəkdi atını evin arxa tərəfindən cöv- lana. Qaçaq Mehralı bayaqdı qırğı kimi qondu Qarakötüyün yəhə- rinin qaşına, yatdı yalmanına, bir nərə çəkib aldı görək nə dedi: Yağı düşman, nə düşübsən izimə, Bu qovğadan dönsəm mənə ar olsun! Düşmənimdən qisasımı almasam, Qoy, bu geniş dünya mənə dar olsun! Düşmənin qanından içsəm doymaram, Qisasımı qiyamətə qoymaram. On beş saldatdan beşini saymaram, Təki, yaradanım mənə yar olsun! Mehralıyam, hər savaşa dözərəm, Qartal təki zirvələrdə süzərəm, Tanrım yar olarsa, səflər pozaram, Qoy, arxamda Xaliq mənə var olsun! 287 Mehralı sözünü qurtarıb atın qarnı altından çıxıb sırtı ustə qalxan kimi bir neçə saldatı öldürüb aradan çıxdı. Ya mədəd səndən deyib, üz qoydu qaçaqların, qoçaqların darda sığındığı dağların damanına. Çox keçmədi, yerli hakimiyyətin, ağa-bəylə- rinin, qazaqların əzab-əziyyətindən zinhara gəlmiş Dələverlı Mansur, Dovşanqulu oğlu Hüseyn, Kələ oğlu Hüseyn başının adamları ilə qoşuldular Mehralının dəstəsinə. Uzun müddət bir- likdə gəzib dolandılar dağları. Mehralı bir gün üzünü tutdu qaçaq yoldaşlarına, dedi: Mənim əziz dostlarım! Bilin və agah olun. Qaçaqlıq asan deyil. Qaçaq olan həm özünü, həm silahdaşlarını, həm də müqəddəs ana torpağı yağılardan, yadlardan didəsi kimi qoru- malıdır. Atalar yaxşı deyib: “Qaçaqdan nə naçaq, nə də qorxaq olmaz”. Odur ki, bir anlığa baxın gözlərinizin içinə. Göz qənimini daha yaxşı tanıyır… Mehralı qaçaqlar haqqında bu söhbəti gəlişi xoş sözlər üçün deməmişdi. Mehralı hər bir insanın üzünə bir dəfə baxanda ürəyini, dölək-diləyini gözündən doğru-dürüst oxuyurdu. O, Dovşanqulu oğlu Hüseynin, Dələverli Mansurun namərd adam- lar olduqlarını da üz-gözlərindən dürüst oxumuşdu. Mehralı yalnız yerliliyi Darvaz sunurunun kəndlərindən olan Kələnin oğlu Hüseynə inanırdı. O idi ki, Mehralı Kələ oğlu Hüseyni etmişdi özünə qulaq-həyan. Kələnin oğlu da öz növbəsində duymuşdu Mehralının fikrini. O bilirdi ki, Mehralı bu günlərdə Alosmana getməyə hazırlaşır. O idi ki, Kələnin oğlu söhbətin şirin yerində Mehralıya dedi: – Qardaş, deyəsən uzaq səfərə hazırlaşırsan. Səfərin müba- rək. Rüxsət versən uğur qabağı gedib ailəmlə görüşərdim. Ata- anamdan halallıq alardım. Uğurdu, sonra düşər-düşməzi olar. Kələ oğlunun sözləri qara tikan olub yapışdı Mehralı bəyin ürəyinin başına. Gətirdi ana-bacılarını, qardaşlarını, sevgilisi Baharı gözləri önünə. O idi ki, verdi Kələnin oğluna rüxsət. Hə, qardaşlar! Söz var deyərlər: 288 – Sən saydığını say, gör fələk nə sayır?! Çuğullar yatma- mışdı. Kələnin oğlu evə yenicə çatmışdı ki, onun gəlişini çatdır- dılar qazaqlara. Bayaqdı qazaqlar aldılar Kələnin oğlu Hüseynin evini mühasirəyə. İşin pis nəticə verəcəyini duyan Kələnin oğlu özünü 289 bına günü-gündən artırdı. Mehralının şan-sədası artıq təkcə Bor- çalını deyil, Qars, Ərdahan, Çıldır, Şörəyel, Ağbaba, Axısxa, Axalkələk, Qazax, Gəncəbasar, Açıqbaş, Pənbək mahallarını də bürümüşdü. Tiflisdə, İstanbulda, Moskovada, Peterburqda, Ərzurumda çıxan qəzetlər hər gün Qaçaq Mehralının ən qorxulu düşmən olduğunu yazıb-yayırdılar. Hökümət əsgərləri qaçaqların öhdəsindən gələ bilmirdilər. Odur ki, uruslar hiyləyə əl atdılar, Onlara qarşı günah-suçları nisbə- tən az olan qaçaqları əfv etdilər. Mehralını tutub onlara əsir verən- ləri çoxlu ənam, rütbəylə mükafatlandıracaqlarına söz verdilər. Məsələni eşidən Mansurla Dovşanqulu oğlu xəlvəti danışı- ğa girib, oldular hökümətə təslim və urusa dedilər ki, Mehralını tutmaq bizim boynumuza. Mehralı gördü ki, yoldaşları namərd çıxdı. Ona görə də Borçalıda durmayıb keçdi Alosmana, Çıldır mahalındakı qarapapaq dostlarının yanında özünə sığınacaq tap- dı. Bunu bilən və Mehralının hünərindən lərzəyə gələn urus höküməti Osmanlı padşahı Sultan Əbdüləzizə bir məktub yazıb xahiş etdi ki, Mehralını təcili versinlər uruslara. Əbdüləziz Paşa sədrəzəmə, o da öz növbəsində Ərzurum valisinə göstəriş verdi ki, Paşanın əmri yerinə yetirilsin, Mehralı bəyi təcili tutub Urusetə versinlər. Bunu eşidən Mehralı təzədən keçdi urusların əlindəki tor- paqlara. O fürsəti-fövtə verməyib özünü verdi ailəsi ilə görüş- mək üçün Darvaza. Mehralının Uruset sunurlarına keçməsini duyan Dalaverli Mansur, Dovşanqulu oğlu Hüseyn, Musa Çavuş, Qərib ağa başladılar hər yerdə Mehralını qarabaqara izləməyə. Günlərin bir günü, elə oldu ki, Musa Çavuş Mehralıyla üz- üzə gəldi. Ancaq Mehralı istədi ki, döyüşdən yayınsın, dəfələrlə Musa Çavuşa bildirdi ki, etmə-eləmə. İstəmirəm əlim qanına bulaşsın. Bilirəm bu gavur uruslar sənə pul veriblər, gəl tama- hına təp de. Məndən sənə xeyir gəlməz. Kimə deyirsən, Çavuş Musa ay qandı ha. İşin bəd gətirdiyini görən Mehralı dedi, gəl Yüklə 4,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|