344
- Amma, aşna, daklada əməlli hazırlaş ha!.. Elə olsun ki, qulaq asanlar
razı getsinlər.
- Əməlli deyəndə, partiyaçı yoldaşlarsınız, ustanovka verin, kömək-
filan! Ondan sonra pis danışsam, mən cavabdeh!
- Ustanovka var, asandır.
- Hə, asandır? Üç gündür Nemətovun dalınca düşmüşəm, hələ bir misqal
ustanovka ala bilməmişəm.
Muxtar dedi:
- Ustanovka məlumdur, nöqsanlar üzərində dayanmaq, əməli işə əsas yer
vermək lazımdır.
Gəldiyev etiraz elədi:
- Ay Muxtar, taraz ilə aran yoxdur. Biz burada naqrada məsələsindən
danışırıq...
- Çox da danışırıq. Bizim danışığımıza nə verərlər?
- Havayı danışınırıq. Bir şey bilməsək danışınanq.
Gəldiyev son sözünü açıq deyilməsi mümkün olmayan bir xəbər kimi
dedi: "Bir şey bilməsək danışmarıq!".
Muxtar bunu duydu və susdu. Gəldiyev davam etdi:
- Odur ki, nöqsan-möqsan... bir də, yoldaşlar, mestkom iclasından
tutmuş divar qəzetinə kimi hər yerdə nöqsandan danışılır. Bəsdir, axı pis
deyə-deyə pisi çıxmasın. İş gör hara yetişib ki, bal satan oğlu da institutu
tənqid edir. Zənnimcə, bu məruzəni dastijenilər üstündə qurmalıyıq. Burada
bu neçə müddet ərzində təşkilatın usanmadan apardığı işi göstərməliyik.
İnstitut rəhbərliyinin fəaliyyətini, kadrları qeyd etməliyik. Hərçənd
məruzəçiyə öz barəsində danışmaq yaxşı düşünür, hər halda ayrı-ayrı
yoldaşlar çıxış eləyə bilərlər.
Verdiyev dedi:
- Gərək təhsil məsələsində də çox dayanaq; yuxarılarda həmişə
maraqlanırlar, işin keyfiyyətinden soruşurlar.
Gəldiyev yadma bir şey düşmüş kimi, onun sözünü ağzında qoydu:
- Əlbəttə, işə onlar vasitəsilə qiymət verəcəklər. - Baş barınağı ilə
geriyə, dərs otaqlarına, tələbələrə işarə etdi: - Onlar vasitəsilə! Otliçniləri
hesaba almaq lazımdır. Dekanlara tapşırın, düzəltsinlər.
Adamlar gedəndən sonra Verdiyev kabinetində tək qaldı. Ayaq üstə, əli
cibində, üzü pəncərəyə tərəf dayandı.
345
Deyəsən, bütün şəhər onun qarşıdakı məruzəsini gözləyirdi. Hər şey
onun əhəmiyyətini xatırladırdı. Binalar, yollar, küçələr, səkilər, daş
pilləkənlər, ağır sütunlar, naxışlı qapı tağları, bağ-bağça hasarları - hamısı
bir söz deyirdi: "Məruzə! İnşaat!"
Verdiyev öz məruzəsini elə buradan başlayacaqdır; çoxlarının il uzunu
söylədiyi rəsmi, quru məruzənin, hesabat nitqinin əksinə olaraq, tribunaya
qalxan kimi bir udum su içəcək, əlini pəncərəyə sarı uzadıb, göstərəcəkdir:
- Görürsünüz, bu geniş asfalt, müntəzəm daşsız-çınqılsız, tikansız,
tozsuz-torpaqsız küçələri! Görürsünüz? Bəzəkli imarətlərə baxırsınız,
yoldaşlar? Bağlar, xiyabanlar, parklar, stadionlar. Bunlar özbaşına
yaranmır, əl ilə tikilmədən əvvəl baş ilə tikilir! Hər məhsulun bir fabriki
olduğu kimi, imarət tikən, bina tikən başların da fabriki vardır ki, o da
haqqında danışacağımız və şəhərimizin cavan təşkilatlarından olan inşaat
institutudur.
Verdiyev dəftərini çıxarıb, yadına düşənləri qeyd edirdi. Telefon
səsləndi:
- İslam qədəş, döşünü hazırla!
- Necə, yoxsa segah oxuyacağam?
- Necə, oxumazsan? Sən də oxumayacaqsan, bəs kim oxuyacaq?
- Nə münasibətlə?
- Bundan yekə münasibət? Döşünün düzəlməyi münasibətilə.
- Döşümə nə olmuşdur ki?
- Elə dərd o idi ki, bir şey olmamışdı. Nə olsa bundan sonra olacaq.
- Nə olacaq?
- Nə olacaq. Həm qızışacaq, həm sərinləyəcək!
- O nə sözdür, a Qurd oğlu, açıq de!
- Kalinin yoldaş o parıldayanın birini yapışdıranda...
- Qoy görək, ay Qədir, sən allah! Biz nə eləmişik ki, orden verələr.
- Bura bax, İslam, bu qədər də təvazö yaramaz axı. Bu bizim öz
qüvvəmizə inanmamağımız kimi çıxır ey! Bütün şəhər bilir ki, kadro
yolunda siz nə zəhmət çəkirsiniz. Sabah-biri gün də bayramdır, hökumət
çağırıb zəhmətinizi qeyd edəcək, daha bunu danmaq, ya xısın-xısın
danışmaq nə üçün?
346
Verdiyev məsələnin yəqin olduğuna inandısa da Qədirdən söz almaq
istədi:
- Əsli olmaz əşi!
- Sənə söz deyirəm, kostyumun sol döşündən bir deşik aç! Əlbəttə ki,
hələlik bir deşik!
- Havadan deyirsən bunu?
- Havadan? Havadan niyə! Bəs nə üçündür, sənin məruzəni komissarlar
sovetində qoymaq? Hökumətin işi-gücü qurtarıb gəlsin bir məktəbin
məruzəsini eşitsin? Axı özün yaxşı bilirsən ki, dünənəcən sənin məruzəni
komsomol iclasında da qoyan yox idi. İndi iş dəyişib, kadroya əhəmiyyət
artıb! Qədəş, sağ əlin başımıza, ulduzun parıldayır.
* * *
Ürəyi arxayın olsun deyə, Verdiyev şəhər komitəsi mədəniyyət şöbə
müdirini gördü:
- Yoldaş Nemətov, - dedi, - hökumət məruzəmizi qoyub, dünən də
gəlmişdim, məşğuldunuz. Dedim, ustanovka alım, əliboş çıxmayım.
Nemətov cavan, lakin bacarıqlı bir oğlan idi.
- Ustanovka ilə, - dedi, - əl dolmur, əli doluluğunuzu işiniz təmin
etməlidir. Məsləhətə qalanda, məncə, nöqsanlardan danışın, özü də hamısını
açıq danışın! Cürətlə!
- Bəs müvəffəqiyyət?
- Müvəffəqiyyət nə varsa məlumdur. Özgə şəhərdə danışmırsınız ha.
Göz qabağındadır. Nöqsanınızı söyləyin ki, tədbir görsünlər, kömək
eləsinlər.
- Nöqsanı şübhəsiz deyəcəyik. Binamız darısqaldır. Kabinetlərdə texniki
vəsaiti gərək artıraq...
Nemətov hirsləndi:
- Bəzi müdirlərdə bir xasiyyətdir, müvəffəqiyyət gələndə, şəxsən
özlərindən danışırlar, nöqsan deyəndə binanı, laboratoriyanı göstərirlər. O
qədər işçiniz, tələbəniz, dərslər, təşkilat... hamısı nöqsansızdır?
Hamı kommunizmə çatıb?
- Növbə ilə, yoldaş Nemətov, mən bir az nizama salmamışam, nöqsan
əlbəttə ki, deyiləcək!
Dostları ilə paylaş: |