Microsoft Word Hazir secilmis eserleri mir celal doc

353 
 
- Təki mən hər işə sizin qədər tanış olaydım. Bütün idarənin işi sənin 
əlində deyilmi, a sağ olmuş. ayda on belə məruzə yola salırsan. 
Yox, səni boşlamayacağam, otur qulaq as! 
İşlər müdiri məruzənin uzunluğundan, boş sözlərdən narazı idi. 
Verdiyev dedi: 
- Onlar xırda şeydir. De görüm, səhvi-məhvi yoxdur ki? 
- Savadlı adamsınız, sizə nə səhv tutmaq olar... 
Verdiyev sanki bunu arzulayırdı. Məruzəni qatlayıb portfelinə qoydu, 
razılıqla evinə qayıtdı. Yolda portfelini açıb, yazdığı  vərəqələrə baxır, 
ürəyində deyirdi: "Taleyim səndən asılıdır ha, ay məruzə, görək necə 
qiymət alacaqsan..." 
Məruzəni hazır sayandan sonra Gəldiyevlə oturub, "hər ehtimala qarşı" 
mükafata layiq adamların siyahısını tutdular. 
 
Altıncı fəsil 
 
Nəhayət, gözlənilən vaxt gəlib çatdı. Gündüz saat ikidə məsul işçilərin, 
mütəxəssislərin, mətbuat nümayəndələrinin hüzurunda Verdiyev İslama söz 
verildi. Verdiyev əlində  iş qovluğu kürsüyə  çıxanda, dal cərgələrə göz 
gəzdirdi. Gəldiyevi görmədi. Ürəyinə bir qorxu düşdü ki: "Görəsən harda 
qaldı". 
Pəncərənin qabağında, apaşe geymiş Vahidi oturan görəndə  təəccüb 
elədi: "O hara, bura hara? Onu kim çağırıb?". 
Vahidin orada olması Verdiyevin təşvişini daha da artırdı: kürsüyə 
keçən kimi bir udum su içdi. Nəzərini qabağına açdığı iş qovluğuna dikib 
dilləndi: 
- Görürsünüz bu geniş, asfaltlı, müntəzəm küçələri... 
Neçə vaxtdan bəri hazırladığı müqəddiməni bitirəndən sonra "partiyanın 
rəhbərliyi altında institutun tarixi qələbələrə doğru addımladığından" 
danışmağa, qrammofon kimi ötməyə başladı. Lakin gözlənilmədən verilən 
tutarlı suallar onu çaşdırdı. Verdiyevin zəhri yarıldı. Niyyəti, planı pozuldu. 
Soyuq tər vücudunu islatdı. Gözləri alacalandı, zala baxa bilmədi. Sədr 
onun üzünə ittihamnamə oxuyurınuş kimi bir az yaxın gəldi, səsini ucaltdı: 

---

354 
 
Yoxsa tələbələri, müəllim heyətini aldatmaq sizə asan gəlir? Həmin 
iştaha ilə də bizi, iclası aldatmaq istəyirsiniz?! - Verdiyev susur, sədr suallı 
nəzərlə heyran-heyran ona baxırdı. - Çox qəribədir! Qoy yoldaşlar danışsın, 
görək institutda nələr olur, bunun baisi kimdir, nədir!.. 
Vahidin, Muxtarın açıq,  ətraflı  və  hərarətli danışığından sonra sədrin 
təklifi ilə bir qərar qəbul olundu ki, inşaat institutunda rəhbər işçilərə 
möhkəm əl gəzdirilsin. 
Verdiyev qan-tər içində dəhlizə çıxanda Muxtarın üzünə baxdı. Muxtar 
yan təbəssüm, yarı ciddi soruşdu: 
- Orden siyahısını neylədiniz? 
Verdiyev heç nə demədi. Yarım saat əvvəl quş kimi hoppanıb çıxdığı 
pilləkənləri indi qocalar kimi yavaş-yavaş, ehtiyatla enirdi; sanki arxada, 
iclas zalında nəsə qoyub gəlmiş, yaddan çıxarmışdı. Ancaq yaddan çıxan bir 
şey yox idi. Yalnız vidalaşmalı, burada qoyub getməli olduğu vəzifəsindən, 
şöhrətindən nigaran idi. Əlini qoltuq cibinə atdı, biletinin orada, yerində 
olduğunu duyub sevindi. Sanki onun da alınacağından qorxub addımını 
yeyinlətdi. 
Gəldiyevi evdə oturub onu gözləyən gördü. Verdiyev salam-kalam 
eləmədi, hirs ilə soruşdu: 
- Ədə, bəs harda qalmışdın? Nə qırdı-qaçdı imişsiniz ə! 
- Məni çağırmamışdılar. Elə bildim axşam olacaq. Suraxanıya məruzəyə 
getmişdim. 
- Adamı  tək qoyub əkilirsiniz? Gördün köpəkoğlu başımıza nə oyun 
açdı? Bir balsatan bütün institutun rəhbərliyini iki quruşluq elədi! 
- Necə bəyəm? 
- Necəsini sənə çatdırarlar. 
- Bizə gələndə səni görən olmadı ki? 
- Yox! 
- Heç? 
- Heç kəs. Nə olub ki? 
- Elə-belə soruşdum. - Verdiyev bunu deyib papağını başına qoydu: - 
Dəyəsi yerim var, - deyə çıxdı. 
Gəldiyev də durdu: 
- Elə  mən də gedirəm. Danış görüm, axı iclasda nə oldu? Ordendən-
zaddan... 
  
 

---

355 
 
- Nəticəsi məlum deyil. Sən hayana gedirsən? 
- Elə-belə, şəhərə sarı. 
Verdiyev dayandı: 
- Aşağı, ya yuxarı? 
- Aşağı. 
- Mən yuxarı gedirəm, hələlik... 
Gəldiyev əl çəkmək istəmədi. 
- Söhbətim var, yavaş! 
Verdiyev götürüldü: 
- Tələsirəm, sonra, sonra danışarıq. 
Geldiyev onun dalınca baxa-baxa qaldı. 
 
 
* * * 
 
Axşamüstü süfrəyə oturanda Ağca xanım Gəldiyevə sevincli bir xəbər 
verdi: 
- Deyəsən, müsabiqədə udursan, gözün aydın! Proyektbyürodur, nədir, 
yoldaşların gəlmişdilər, əsərin üzünü verdim apardılar. 
Gəldiyevin boğazı qurudu, tikəsi əlində qaldı, gözü bərəldi. 
- Kimə verdin, ay arvad? Niyə verdin?.. 
- Deyir, sədr özü baxacaq. 
- Arvad, nə qayırmısan! Nə danışırsan? 
Durub yazı stolunun küncünə, lülə kağızların boş yerinə baxdı. Fəlakət 
görmüş kimi dizinə döydü. 
- Qazandım... Yaxşı qazandım... 
Gəldiyev köynəyinə od doldurulmuş kimi, evdə o yan-bu yana ha 
vurnuxdu, papağım başına qoyub çıxdı. Yenə qayıtdı. Nə getməyə yeri 
qalmışdı, nə oturmağa səbri. Quyruğu basılmış ilan kimi fısıldaya-fısıldaya 
o yan-bu yana keçib söyür, köksünü ötürür, dodağını gəmirirdi. Ağca xanım 
elədiyinə, dediyinə peşman olmuşdu. Ancaq ərinin həmişə bu dolaşıq işlər 
içində çapaladığını xatırlayıb, əlini tovladı: 
- Qurtarmaz, bu partlamışın cəncəl işləri qurtarmaz! Görəsən yenə  nə 
fırıldağı var! 
Hava qaranlıqlaşanda Gəldiyev köhnə pencəklərindən birini geydi, yol 
papağını başına qoyub, evdən çıxdı. Nə Ağca xanım bir söz soruş- 
  

---

356 
 
du, nə  də o bir cavab dedi. Ancaq ürəyində Verdiyevin sözlərini təkrar 
edirdi: 
- Gördün köpəkoğlu başımıza nə oyun açdı! Bir balsatan bütün institut 
rəhbərliyini iki quruşluq elədi. 
 
Yeddinci fəsil 
 
Beşcə gün bundan əvvəl plan idarəsmin kiçik zalında müsabiqə heyəti 
iclas edirdi. On yeddi layihədən "Ürək" adı ilə verilən layihə ikinci 
mükafata, "Salam" adlı bir başqası isə üçüncü mükafata namizəd 
göstərilirdi. Heyət üzvləri rəyə  gələndən sonra müntəzir oturub, zərflərin 
açılmasım gözləyirdilər. Poladov ayağa qalxdı: 
- Yoldaşlar, - dedi, - aydındır ki, ancaq qazanan əsərlərin paketini 
götürməliyik. Başqalarının açmağa ehtiyac yoxdur. 
Gəldiyev tez iki zərfi sədrin qabağına qoydu: 
- Yoxdur, - dedi - qazanmayanları, niyə açıb avtoru utandıraq. Poladov 
göy zərfi cəsarətlə  cırıb, iki qatlanmış kağızı  əlinə aldı, oxudu. Hamı 
diqqətlə dinləyirdi. "Ürək" adlı proyekti mən Gəldiyev Kərim Abbas oğlu 
çəkmişəm. Bu mənim  əsərimdir". Verdiyev ayağa qalxıb, Gəldiyevi 
qucaqladı: 
- Bərəkallah  əlinin qabiliyyətinə!  İndi daha ölsəm də arzum qalmadı; 
yoldaş Poladov, gördünüz, yaxşı proyekti yenə də institutumuzun yetirməsi 
çəkdi. 
Oturanlar da Gəldiyevi təbrik etdilər. Gəldiyev sevincindən qızarınış, 
pörtmüş halda gözünü sədrin əlinə dikmişdi. Nədənsə sədrdə bir soyuqluq 
görürdü. Poladov ikinci zərfi açdı. "Salam" layihəsinin müəllifı Kirovabad 
pambıq zavodu inşaatında işləyən qocaman bir mühəndis idi. Sədr nə 
demək istəyirdisə, Vəzirbəyli soruşdu: 
"Ürək" layihəsinə mən də baxmışam. Bu necə şeydir? Təəccüblüdür! 
Gəldiyev tez dedi: 
- Professor, bu ayrısıdır, sən deyən "Ürək" deyil. Bizdə iki "Ürək" vardı: 
biri elə, biri belə! 
Vəzirbəyli dinmədi. Xəyalına nə gəldisə, üzünü məclisə tutdu: 
  
 
  

---