Microsoft Word içindekiler doc

Suat Ünlü 
157 
Manisa KT:  
(8) Görmez misin ol gişi ki beddil eylediler Tañrı taǾālānuñ niǾmetlerini küfre şükr 
eylemek yirine? Ķavmlerini gördiler (9) helāklıķ evine ki. (179a/8=014/028) 
TİEM 40:  
Görmedün mi anları kim, degşürdiler Tanrı niǾmetini nā-sıpaslıġa; dakı indürdiler (9) 
kavumlarını helāklik sarayına, tamuya. (122a/8=014/028) 
Kur’an: Baksana 
şunlara, Allah’ın nimetini nankörlüğe çevirdiler (O’nun verdiği nimete 
şükredecekleri yerde, nankörlük edip inkara saptılar) (014/028) 
Türkçe ilk Kur’an çevirilerinde TİEM 73 KT’de ziyānlıķ sarāyıŋa ; Hekimoğlu KT’de yoķalmaķ 
sarāyı;  Manisa KT’de helāklıķ evi ; TİEM 40 KT’de helâklik sarayına, tamuya sözcükleriyle 
karşılanmıştır. Türkçe ilk Kur’an çevirlerinde Ar. “
َﺒْﻝا  َراَد
ِراَﻮ
  “ karşılığı kullanılan sözcüklerden ziyānlıķ 
sarāyı  (Ar.+F), yoķalmaķ sarāyı  (T.+F.); helāklıķ evi (Ar.+T.); helâklik sarayına, tamuya (Ar.+F.+T.) 
sözcüklerden meydana gelmiştir. 
1.2.2.Dâru’l-Fasıkîn (َﻦﻴِﻘِﺳﺎَﻔْﻝا راَد) 
Ar. “ َﻦﻴِﻘِﺳﺎَﻔْﻝا راَد “ “Fasıklar Yurdu”  
Tü.
 
yarlıġdın çıķıġlılar sārayı; buyruķdın çıķġanlarnıng sarāyı; fāsıķlar evini ki firǾavn bile ķavmi evleridür 
yā āħiretde menzilleridür; fâsıklar sarayını yaǾnį tamu’yâ 
Ar. “َﻦﻴِﻘِﺳﺎَﻔْﻝا راَد “Tü. Fasıklar Yurdu”, Türkçe erken Kur’an çevirilerinde; TİEM 73’de yarlıġdın çıķıġlılar 
sārayı,  Hekimoğlu KT’de buyruķdın çıķġanlarnıng sarāyı; Manisa KT’de; fāsıķlar evini  ki firǾavn bile 
ķavmi evleridür  yā  āħiretde menzilleridür  TİEM 40 KT’de fâsıklar sarayını  yaǾnį tamu sözcükleriyle 
karşılanmıştır. 
Doğru yoldan çıkanların yurdu anlamına gelen bu ifade, bir görüşe göre cehennem için 
kullanılmıştır. Şu ayette kullanılmıştır: “
Size yoldan çıkanların yurdunu göstereceğim
4
. 
TİEM 73  
(3) bitidimiz aŋar taħtalar içindä tegmä närsädin pänd ađırmaķ säçmäk tegmä (4) 
närsädin. alġıl anı küç birlä. färmānlaġıl bođunuŋa alsunlar tutsunlar körklükräkini. 
harayna körgütgäy män silärkä yarlıġdın çıķıġlılar sārayını. (125r/4=007/145) 
Hekimoğlu KT:..Körküzgey men sizge 
buyruķdın çıķġanlarnıng sarāyındın
 (162b/8=007/145) 
Manisa KT: ...  Gösterür-men size (3)
  fāsıķlar evini
 
ki firǾavn bile ķavmi evleridür
 
yā  āħiretde 
menzilleridür
.(116b/11=007/145) 
TİEM 40:... gösterem size (4) 
fâsıklar sarayını
 
yaǾnį tamu’yâ
 Mısr. (78b/3=007/145) 
Kur’an:  
Mûsâ için, Tevrat levhalarında her şeye dair bir öğüt ve her şeyin bir açıklamasını 
yazdık ve ona şöyle dedik: “Şimdi onları kuvvetle tut, kavmine de emret. Onları en 
güzeliyle alsınlar (uygulasınlar). Yakında size fasıkların yurdunu 
göstereceğim.”(007/145) 
Türkçe ilk Kur’an çevirilerinde TİEM 73 KT’de yarlıġdın çıķıġlılar sārayı; Hekimoğlu KT’de 
buyruķdın çıķġanlarnıng sarāyı; Manisa KT’de fāsıķlar evini  ki firǾavn bile ķavmi evleridür  yā 
āħiretde menzilleridür; TİEM 40 KT’de fâsıklar sarayını yaǾnį tamu’yâ sözcükleriyle karşılanmıştır. 
                                                 
4
 Ayette geçen fasıkların yurdunun Firavn’un yurdu Mısır, yahut Amalikalıların harab olmuş yurdu, yahut da fasıkların yıkılıp 
yok oldukları yer anlamına geldiği de söylenmiştir. (Akpınar 2002: 225) 

---

İlk Türkçe Kur’an Tercümelerinde Geçen Bazı Özel Adlar Üzerine 
158 
Türkçe ilk Kur’an çevirlerinde Ar. “ َﻦﻴِﻘِﺳﺎَﻔْﻝا راَد “ karşılığı kullanılan sözcüklerden; yarlıġdın çıķıġlılar 
sārayı  (T.+F.) buyruķdın çıķġanlarnıng sarāyı  (T.+F.);  fāsıķlar evini  ki firǾavn bile ķavmi 
evleridür  yā  āħiretde menzilleridür (Ar.+T.);  fâsıklar sarayını  yaǾnį tamu’yâ (Ar.+F.+T.) 
sözcüklerden meydana gelmiştir. 
1.2.3 Dâru’l-Huld: (ِﺪْﻠُﺨْﻝا ُراَد) 
Ar. “ِﺪْﻠُﺨْﻝا ُراَد “ “Ebedi Yurt” 
Tü. mäŋgülüg sarāy, cāviđānelıķ sarāyı,; ebedį ķalurlar; ebed kalmak sarayı
 
Ar. “ِﺪْﻠُﺨْﻝا  ُراَد “ Tü. “Ebedi Yurt” Türkçe erken Kur’an çevirilerinde; TİEM 73’de mäŋgülüg sarāy; 
Hekimoğlu KT’de cāviđānelıķ sarāyı,; Manisa KT’de ebedį ķalurlar; TİEM 40 KT’de ebed kalmak sarayı 
sözcükleriyle karşılanmıştır. 
Cennet ehli ve cehennem ehli sonsuza kadar kalacağı için cennete ve cehenneme “sonsuzluk 
yurdu” anlamına bu isim verilmiştir. 
TİEM 73:  
ol  taŋrı düşmänläriniŋ yanutı (9) ot, anlarķa anıŋ içindä 
mäŋgülüg sarāy,
 yanut anıŋ 
birlä kim biziŋ bälgülärimizkä tanar ärdilär.( 350v/9=041/028) 
Hekimoğlu KT:Ol, Tangrınıng (7) düşmanlarınıng yanutı, ot. Anlarġa anıng içinde 
cāviđānelıķ sarāyı
, 
yanut birmek anıng birle kim irdiler (8) āyetlerimüzġa inkār ķılurlar. (457b/6=041/028) 
Manisa KT: 
(347b) Ol cazāsıdur Tañrı taǾālā düşmānlarınuñ, cezāsı cehennem odıdur. Anlar anda 
ebedį ķalurlar 
(2) bizüm işlerümüze, inkār eyleyenlerüñ cezāsı oldur. (347b/1=041/028) 
TİEM 40: 
Şol (2) cezâsıdur Tanrı duşmanlarınun, od; anlarundur anun içinde 
ebed kalmak sarayı
; 
cezâ virmek ana kim, oldılar âyetlerümüze inkâr eylerler. (228a/1=041/028) 
Kur’an: 
İşte böyle, Allah düşmanlarının cezası ateştir. Âyetlerimizi inkâr etmelerinin cezası 
olarak orada onlar için ebedîlik yurdu vardır.(041/028) 
Türkçe ilk Kur’an çevirilerinde TİEM 73’de mäŋgülüg sarāy; Hekimoğlu KT’de cāviđānelıķ sarāyı,; 
Manisa KT’de ebedį ķalurlar; TİEM 40 KT’de ebed kalmak sarayı sözcükleriyle karşılanmıştır. Türkçe ilk 
Kur’an çevirlerinde Ar. “ِﺪْﻠُﺨْﻝا  ُراَد  “ karşılığı kullanılan sözcüklerden mäŋgülüg sarāy  (T.+F)  cāviđānelıķ 
sarāyı, (Ar.+F.) ; ebedį ķalurlar (Ar.+T.); ebed kalmak sarayı (Ar.+T.+F) sözcüklerden meydana gelmiştir. 
1.2.4.Dâru’l- Karâr (ِراَﺮَﻘْﻝا ُراَد) 
4.Ar. “ ِراَﺮَﻘْﻝا ُراَد “ “Kalıcı Yurt” 
4.1 Tü. amrulġu sarāy, ķarār sarāyı ; ķarār dutacaķ yir ki dāru’l-ħulūd.; soñraġı ol durak sarayı 
 
Ar. “ِراَﺮَﻘْﻝا  ُراَد “ Tü. “Kalıcı Yurt”,  Türkçe erken Kur’an çevirilerinde; TİEM 73’de amrulġu sarāy.; 
Hekimoğlu KT’de ķarār sarāyı ; Manisa KT’de ķarār dutacaķ yirdür ki dāru’l-ħulūd;  TİEM 40 KT’de 
soñraġı ol durak sarayı sözcükleriyle karşılanmıştır. 
Ahiret için son yurt anlamında Dâru’l Ahire denildiği gibi kalıcı yurt anlamında Dâru’l- Karâr da 
denilmiştir. 

---