Microsoft Word içindekiler doc



Yüklə 2,39 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə90/110
tarix28.08.2018
ölçüsü2,39 Mb.
#65015
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   110
    Bu səhifədəki naviqasiya:
  • Ar. “

İlk Türkçe Kur’an Tercümelerinde Geçen Bazı Özel Adlar Üzerine 
178 
Ar. “ِﺔَﻨﻴِﻔﱠﺴﻝا َبﺎَﺤْﺻَأ “ “Ashabı Nuh” 
Tü. kämi bođunını; keme eyelerini, gemide olanları, gemi islerini 
Ar. “ِﺔَﻨﻴِﻔﱠﺴﻝا َبﺎَﺤْﺻَأ “ Tü. “Ashabı Nuh”” Türkçe erken Kur’an çevirilerinde; TİEM 73’de kämi bođunını; 
Hekimoğlu KT’de keme eyelerini,  Manisa KT’de gemide olanları,  TİEM 40  KT’de gemi islerini 
sözcükleriyle karşılanmıştır 
TİEM 73:  
ķutġardımız anı ymä (8) 
kämi bođunını
 ķıldımız anı bälgü ajunluġlarķa. 289v/8=029/015 
Hekimoğlu KT:Ķurtarduķ anı taķı 
keme eyelerini
, taķı (5) ķılduķ anı nışān Ǿālemlerge. (379b/4=029/015) 
Manisa KT: 
Ķurtarduķ  Nūĥ’ı (6) daħı 
gemide olanları
,  ķılduķ anı  āyet  Ǿalāmet  Ǿālemlere. 
(282b/5=029/015) 
TİEM 40: 
Pes kurtarduk anı dakı 
gemi islerini
; dakı eyledük anı nışan ālemlere. (189a/8=029/015) 
Kur’an: 
Biz de onu (Nûh’u) ve gemide bulunanları kurtardık ve bunu âlemlere bir ibret 
kıldık.(029/015) 
 
Türkçe ilk Kur’an çevirilerinde; TİEM 73’de kämi bođunını; Hekimoğlu KT’de keme eyelerini, 
Manisa KT’de gemide olanları,  TİEM 40  KT’de gemi islerini sözcükleriyle karşılanmıştır. Türkçe ilk 
Kur’an çevirlerinde Ar. “ِﺔَﻨﻴِﻔﱠﺴﻝا َبﺎَﺤْﺻَأ “ karşılığı kullanılan sözcüklerden kämi bođunını (T.); keme eyeleri 
(T); gemide olanlar (T); gemi isleri (T). sözcükleriyle karşılanmıştır. 
6. Peygamberlerle İlgili Özel Adlar 
6.1Hz. Muhammedle İlgili Özel Adlar 
6.1.1. Müzzemmil: (
َا
ُﻞﱢﻡﱠﺰُﻤْﻝ ) 
Allah müzzemmil suresinin ilk ayetinde peygambere hitaben ya eyyühel müzzemmil” Ey 
örtüsüne bürünen demektir.  
Ar. “
َا
ُﻞﱢﻡﱠﺰُﻤْﻝ  “ “kilim örten” 
Tü. kilįm bürgänigli, başınġa kilim çekgen Peyġāmbar; çulġanġan; mültef olan kimse, ķumāşı yā liĥāfı bile 
yatup uyuķlayan kimesne!; ton içine bürünmiş
 
Ar. “ “ Tü. “kilim örten”, Türkçe erken Kur’an çevirilerinde; TİEM 73’de  kilįm bürgänigli, Anonim 
KT’de başınġa kilim çekgen Peyġāmbar; Hekimoğlu KT’de çulġanġan; Manisa KT’de mültef olan kimse, 
ķumāşı  yā liĥāfı bile yatup uyuķlayan kimesne!; TİEM 40 KT’de ton içine bürünmiş  sözcükleriyle 
karşılanmıştır. 
TİEM 73: 
 (2) ay 
kilįm bürgänigli
. (426v/2=073/001) 
Anonim KT:  
Ey 
başınġa kilim çekgen Peyġāmbar
. İbtidāsında libās atı birle ĥiŧāb ķıldı (3) kim henüz 
ĥalķnuñ rencin çekmez erdi. Ķaçan müddeti keldi erse renc çekdi. Taķı śabr ķıldı erse 
ĥiŧāb  ķıldı anga. (4) tā bedānį, bilgil, rencsiz taķı  śabrsız murād  ĥāśıl bolmas. 
(112b/2=073/001) 
Hekimoğlu KT: Ay 
çulġanġan
. (553a/1=073/001) 


Suat Ünlü 
179 
Manisa KT:  
(7) Yā 
mültef olan kimse

ķumāşı  yā liĥāfı bile yatup uyuķlayan kimesne!
 
(425b/7=073/001) 
TİEM 40:  
İy 
ton içine bürünmiş
! (275a/1=073/001) 
Kur’an:  
Ey örtüsüne bürünen (073/001) 
 
Türkçe ilk Kur’an çevirilerinde;  TİEM 73’de kilįm bürgänigli, Anonim KT’de başınġa kilim 
çekgen Peyġāmbar; Hekimoğlu KT’de çulġanġan; Manisa KT’de mültef olan kimse, ķumāşı yā liĥāfı bile 
yatup uyuķlayan kimesne!; TİEM 40 KT’de ton içine bürünmiş  sözcükleriyle karşılanmıştır. Türkçe ilk 
Kur’an çevirlerinde Ar. “
َا
ُﻞﱢﻡﱠﺰُﻤْﻝ  “ karşılığı kullanılan sözcüklerden kilįm bürgänigli (F.+T.), başınġa kilim 
çekgen Peyġāmbar  (T.+F.); çulġanġan  (T.); mültef olan kimse,  ķumāşı  yā liĥāfı bile yatup uyuķlayan 
kimesne (Ar.+T.)!; ton içine bürünmiş (T.) sözcük ya da sözcük gruplarından meydana gelmiştir. 
6.1.2 Dāin: (ٍعاَد) 
Hz. Muhammed peygamberlik görevinin bir gereği olarak bu isimle çağrılmıştır.  
Ar. “ٍعاَد “ “davet eden” 
Tü. oķıġuçı; ündegüçi; ündegli; Tañrı taǾālā iźni; okıyıcı 
Ar. “ٍعاَد “Tü.”davet eden “ Türkçe erken Kur’an çevirilerinde; TİEM 73’de oķıġuçı;  Rylands KT’de 
ündegüçi; Hekimoğlu KT’de ündegli; Manisa KT’de Tañrı taǾālā iźni; TİEM 40 KT’de okıyıcı sözcükleri 
ile karşılanmıştır. 
TİEM 73:  
oķıġuçı
 taŋrı tapa dästūrı birlä (7) yaruķ çärāġ. (308v/6=033/046) 
Reylands KT: 
 Hem 
ündegüçi
 (2) Tañrıķa anıñ yarlıġı birle hem çerāġ yaruķ  yıldraġan. 
(10a/1=033/046) 
Hekimoğlu KT:   Taķı 
ündegli tangrı tapa
, (4) āsān ķılmaķ birle; taķı yaruķ çırāġ. (404b/3=033/046) 
Manisa KT:  
(8) 
Tañrı taǾālā iźni
 bile daħı çırāķ eyledi seni nūrlu. (302a/8=033/046) 
TİEM 40:  
Dakı 
okıyıcı
 Tanrı’dın yana destûrı-y-ıla; dakı çırağ rûşan eyleyici. (201b/2=033/046) 
Kur’an: Allah’ın izniyle kendi yoluna çağıran bir davetçi ve aydınlatıcı bir kandil olarak 
gönderdik. (033/046) 
 
Türkçe ilk Kur’an çevirilerinde;  TİEM 73’de oķıġuçı;  Rylands KT’de ündegüçi;  Hekimoğlu 
KT’de ündegli; Manisa KT’de Tañrı taǾālā  iźni;  TİEM 40 KT’de okıyıcı sözcükleri ile karşılanmıştır. 
Türkçe ilk Kur’an çevirlerinde Ar. “ٍعاَد  “ karşılığı kullanılan sözcüklerden oķıġuçı  (T.),  ündegüçi  (T.), 
ündegli (T), okıyıcı (T.), Tañrı taǾālā iźni (Ar.) sözcüklerinden meydana gelmiştir. 
6.1.3 Hatemül Enbiya: (َﻦﻴﱢﻴﺒِﻨﱠﻝا ُﻢَﺕﺎَﺥ) (ءﺎَﻴِﺒْﻥَﻷا ُﻢَﺕﺎَﺥ) 
 
Hz. Muhammed; en son peygamberdir, O’ndan başka peygamber gelmeyecektir. Risâlet ve 
nübüvvet O’nunla mühürlenmiştir. Bu yüzden bir adı da hem mühür, hem de son anlamlarını taşıyan 
Hâtem’dir.  
Ar. “َﻦﻴﱢﻴﺒِﻨﱠﻝا ُﻢَﺕﺎَﺥ “ “ Peygamberlerin sonuncusu“ 


İlk Türkçe Kur’an Tercümelerinde Geçen Bazı Özel Adlar Üzerine 
180 
Tü. ķamuġ yalavaçlarnıŋ tamġası; peyġamberniñ mühri; nebįlerüñ ħatmıdur; peygambarlık soñrası.
 
Ar. “َﻦﻴﱢﻴﺒِﻨﱠﻝا ُﻢَﺕﺎَﺥ “Tü. “Peygamberlerin sonuncusu “Türkçe erken Kur’an çevirilerinde; TİEM 73’de ķamuġ 
yalavaçlarnıŋ tamġası; Hekimoğlu KT’de peyġamberniñ mühri; Manisa KT’de nebįlerüñ ħatmıdur; TİEM 
40 KT’de peygambarlık soñrası.sSözcükleri ile karşılanmıştır. 
TİEM 73:  
[308v/1]  ä  muĥammäd kim ärsäniŋ atası äränläriŋizdin yoķ kim taŋrını 
yalavaçı 
ķamuġ  yalavaçlarnıŋ tamġası
, (2) ärür taŋrı tegmä närsäni 
biligli.(308v/1=033/040) 
Hekimoğlu KT: İrmedi Muĥammed, (5) bir kim erseniñ atası erenleringizdin; velį Tangrınıñ yalawaçı (6) 
taķı peyġamberniñ mühri. Taķı irdi Tangrı tigme bir nirseni bilgen. (404a/4=033/040) 
Manisa KT: 
Muĥammed kimsenüñ (11) atası degüldür ĥaķįķatde er gişiler gözden; lākin Tañrı 
taǾālānuñ resūlidür daħı nebįlerüñ ħatmıdur. (302a) Tañrı taǾālā barça nesneyi bilür kim 
lāyıķdur ħātem-i nübüvvet olmaġa. (301b/10=033/040) 
TİEM 40:  
Olmadı Muhammed, (9) biregü atası erenlerünüzden; velîkin Tanrı yalavacı, dakı 
peygambarlık soñrası. Dakı oldı Tanrı her nesneyi bilici. (201a/8=033/040) 
Kur’an: 
Muhammed, sizin erkeklerinizden hiçbirinin babası değildir. Fakat o, Allah’ın Resûlü 
ve nebîlerin sonuncusudur. Allah, her şeyi hakkıyla bilendir. (033/040)Türkçe ilk 
Kur’an çevirilerinde; TİEM 73’de ķamuġ yalavaçlarnıŋ tamġası; Hekimoğlu KT’de peyġamberniñ mühri; 
Manisa KT’de nebįlerüñ  ħatmıdur;  TİEM 40 KT’de peygambarlık  soñrası.  sözcükleri ile karşılanmıştır. 
Türkçe ilk Kur’an çevirlerinde Ar. “َﻦﻴﱢﻴﺒِﻨﱠﻝا  ُﻢَﺕﺎَﺥ  “ karşılığı kullanılan sözcüklerden ķamuġ  yalavaçlarnıŋ 
tamġası  (T.); peyġamberniñ mühri (F.+Ar.), nebįlerüñ  ħatmıdur  (Ar.); peygambarlık  soñrası  (F.+T.) 
sözcüklerinden meydana gelmiştir.6.1.3. Ķademü Śıdķın: (ٍقْﺪِﺻ َمَﺪَﻗ) 
Hz. Muhammed; fazilette, fadıllıkta, yücelikte ve rütbelerinde Allah’a yakınlaşmada bütün 
meleklere, enbiya, mürselin hazretlerine takaddüm etmekle, kıdemli olmakla Ķademü  śıdķın diye 
isimlendirilmiştir. 
Ar. “ٍقْﺪِﺻ َمَﺪَﻗ “ “Doğru ayak” 
Tü. köni ađaķ; rāstlıķ ayaķı ; ĥaķ yola; girçeklik öñürdicisi
 
Ar. “ٍقْﺪِﺻ َمَﺪَﻗ “Tü. “ Doğru ayak “Türkçe erken Kur’an çevirilerinde; TİEM 73’de köni ađaķ; Hekimoğlu 
KT’de rāstlıķ ayaķı ; Manisa KT’de ĥaķ yola; TİEM 40 KT’de girçeklik öñürdicisi 
TİEM 73:  
boldı mu kişilärkä tañ (2) kim yarlıġ ıđmaķımız bir ärkä yaǾnį muĥammädkä anlardın 
kim  ķorķıtġıl kişilärni säwünç bergil anlarķa kim (3) kertgündilär çın anlarķa barur 
köni ađaķ
  çın eđgü yär iđiläri üskindä. Aydı  kāfirlär çın (4) bu cāđū turur bälgülüg. 
(153r/1=010/002) 
Hekimoğlu KT: Boldı mu ħalķġa (3) tang kim vaĥy ķılduķ bir erge anlardın kim: “Ķorķutġıl kişilerni (4) 
taķı müjde bergil anlarġa kim bittiler, ĥaķįķat üze anlarġa 
rāstlıķ ayaķı
 bar, anlarnıñ 
İđisi  ķatında.” (5) Aydı  kāfirler: “Ĥaķįķat üze bu siĥr <ķılġan> açuķ, belgülüg.” 
(200a/2=010/002) 
Manisa KT:  
Gişiler Ǿaceb mi geldi ki (2) vaĥy eyledük bir gişye özlerindin ki ķorķut gişiler Tañrı 
taǾālānuñ Ǿaźābından beşāret eyle müǿminlere. (3) Taĥķiķ anlara yüce menzile vardur, 


Yüklə 2,39 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   110




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə