Microsoft Word isk?ND?Rnam?-iqbalnam?-nizami doc

               _______________  
Milli Kitabxana
  ________________ 
215 
 
Yaratmış onlara hər cürə imkan. 
Şərabı içərlər şən, güllər kimi, 
Məstkən ayıqdırlar bülbüllər kimi. 
Hamı yarımhuşyar, şah yarımayıq, 
Hamı dildən iti, şah əliaçıq! 
Kimdə var bu məclis padişahlardan? 
O həm şahdır, həm də Cahanpəhləvan. 
Bu bir məclisdir ki, qovqadan uzaq, 
Ona layiq olar bu naməm ancaq. 
Bununla seyr etsin şah göyü, yeri, 
Dağları, daşları, göy dənizləri! 
Hərdən at oynadıb çıxsın meydana, 
Gah da hücum çəksin Həbəşistana. 
Heç yerə getmədən aqil hökmüdar, 
Görər öz gözüylə dünyada nə var. 
Istəsə şah üçün bu kitab yəqin 
Açar qapısını yeddi ölkənin. 
Onunla məclisi şahın şad olar. 
Onda bu dünyanın təsvirləri var. 
Keyxosrov bəzminin varisi sənsən, 
Təxtü tac dayağı zoruna əhsən! 
Cahanı göstərən bu cama baxsan, 
Könlündən keçəni verəcək nişan. 
Xəlvətdə yazılmış belə bir əsər 
Şaha şahzadəlik müjdəsi verər. 
Elə bir qapını açdı bu açar 
 Ki, ora dəniztək gövhərlər saçar. 
 Səhər ağ təxtinə çıxandan bəri 
 Heç bir tac görməyib belə gövhəri. 
Mən ki, söz açmışam əvvəl beşikdən, 
 Körpəni görəndə heyrət etmə sən. 
 Bu şadlıq günündə sən bir məclis qur, 
 Yerin dövrəsinə göytək kəmər vur. 
 Nolaydı, bəxtim yol verəydi mənə, 
 Gələydim şahın o cənnət bəzminə. 
 Bəlkə o məclisin mərhəmətindən 
Açaydım işimdən düyünləri mən. 

---

               _______________  
Milli Kitabxana
  ________________ 
216 
 
Qolumda, qıçımda qalmamış taqət 
Ki, gəlib behişti edəm ziyarət. 
Müqəddəs behiştə can getsin gərək, 
Cəsədi oraya niyə göndərək? 
Dəryamdan iki dürr olubdur əyan
257
, 
Onlardır üzümü mənim ağardan: 
Biri Məryəm kimi ismətli pəri, 
Isanın nurilə parlar o biri. 
Birinin çöhrəsi Aytək münəvvər, 
Birinin ürəyi güntək nur çilər. 
Müqbil, Iqbal adlı iki hindli qul 
Göndərdim hüzura, olaydı məqbul
258
. 
Gəldi hər ikisi şah xidmətinə, 
Məsəldir, yaqutu saxlar xəzinə. 
Qızını mehrlə köçürər ana, 
Qardaş duvaq salar onun başına
259
. 
Hüzura göndərdim bu gəlini mən, 
Qardaşı tutmuşdur onun əlindən
260
. 
Canımı yollayıb bir peşkəş kimi, 
Qoşmuşam mən ona ciyərparəmi
261
, 
Onu sən geriyə qaytaran zaman 
Lütfün artıq olsun umduğumuzdan! 
Sözümü burada çatdırdım sona, 
Nə qiymət lazımdır, özün ver ona!.. 
 
 
        KİTABIN SONU 
 
Gövhərlər olanda mədəndə aşkar 
Dünyanı bürüdü gövhər alanlar. 
Gövhərə olsa da hamı müştəri, 
Gövhər tanıyanlar alar gövhəri. 
Daşın göbəyindən çıxardım gövhər, 
Əlimdə tərəzi dursam da əgər,  
Sanma ki, düşmüşəm dövlət eşqinə, 
Mənə gərək deyil əsla xəzinə! 
İstəyim budur ki, o sahibdövlət 

---

               _______________  
Milli Kitabxana
  ________________ 
217 
 
Versin əməyimə layiq bir qiymət. 
Məni düşündürmür azla çox fikri, 
Çünki qohum deyil Ayla Müştəri. 
Gəzirəm elə bir sərraf insanı 
Ki, məğmun etməsin gövhər satanı. 
Div kimi dağların köksünü yarmaq. 
Vəhşi heyvan kimi nərə qoparmaq, 
Açmaq xəzinəyə axan selləri, 
Dənizə tullamaq dürrü, gövhəri 
Min dəfə yaxşıdır, asandır, inan, 
Nadan adamlara şer oxumaqdan!.. 
Söz hər şeydən əvvəl dinləyən istər, 
Alıcı olmasa, tanınmaz gövhər. 
Mənim gövhərşünas bir müştərim var, 
Həm gövhərşünasdır, həm də lütfkar. 
Ancaq, xəbər tutub daş hərisləri 
Saldılar dalımca neçə nəfəri. 
Bu parlaq ləlimi almaqçün ələ 
Mənə daş yağdırıb deyirlər belə: 
"O parlaq gövhəri, gəl, bizə ver sən, 
Verməsən, bu bağdan köç etməlisən!" 
Hirsləndim onların bu rəftarından, 
Bu cürə qarışıq, pis bazarından. 
Dedim: "Gövhər üçün edərlərmi cəng? 
Nəğmə gözəl olar olsa həmahəng
262
. 
Dərya sevdasıdır, keç öz dürründən, 
Gücün nəyə çatır onu söylə sən. 
Dənizlə alverə çıxarsa biri, 
Gərək dərya qədər ola gövhəri. 
Dəryayla alverin dərya nəfi var, 
Dəryanı dəryayla satın alarlar. 
Bir səsin dünyanı tutsa şöhrəti, 
Gərək dünya qədər ola vüsəti. 
Pozğunluq olarsa ahəngdə əgər, 
O səs hara çatar, necə yüksələr? 
Bir söz ki, rəng verir gülə, gülşənə, 
Hikmətli cavabdır başa düşənə. 

---

               _______________  
Milli Kitabxana
  ________________ 
218 
 
Yaxşı tanıyıram mən hər yetəni, 
Kəmər oğrusuyla tac bəxş edəni... 
Bunları deməkdən qəsdim, yaxşı bil, 
Əsla yoxsulluqdan şikayət deyil! 
Demirəm pis keçir günüm, həyatım, 
Ancaq yorulmuşdur azacıq atım. 
Süfrəmdə bir parça çörək tapılar, 
Amma səhhətimdən şikayətim var. 
Insanın bədəni olmasa möhkəm, 
Yazarkən süstləşər əlində qələm. 
Saz olsa qarğanın əgər bədəni, 
O, Bəsti ənciri bilər hər dəni
263
. 
Düzdür, yaşım ötüb, əsir dizlərim, 
Rövnəqdən düşməmiş ancaq sözlərim. 
Hələ çox solmayıb göy sərvim mənim, 
Hələ diribaşdır bu ağ köhlənim. 
Hələ haqq gözləyən, qədirbilənlər 
Əllicə beytimə yüz qızıl verər. 
Bəxtimdən, zəmanə eyləyir kömək, 
Kisəmə dürr verir, taxtıma ipək. 
Ancaq bir arzu da keçir qəlbimdən, 
Aslanlar ovuna kəmənd atım mən, 
Şir kimi doyaram qanıyla ovun, 
Leşini qoy yesin tülkülər onun. 
Əti apararsa pişik qazandan, 
Nə çıxar, qarı hey qoparsın fəğan! 
Fələyin zərləri əyri atması, 
Dünyanın oyuna xələl qatması 
Altmışa çatdırdı yaşımı mənim, 
Düşməmiş qüvvədən ancaq bədənim. 
Sanıram yenə də on yaşındayam, 
Hələ də divlərin savaşındayam. 
Keçənlər keçibdir çöllərdə yeltək, 
Qalanlar da belə gəlib keçəcək. 
Ömrün hesabını düşünsən əgər, 
Quyuya sallamış dolçaya bənzər. 
Bir dolça quyudan su çıxarmasa, 

---