Microsoft Word Qarabag-folklor-da-tarixdir-9
Yüklə 2,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
160
bilim ajı sudu. Eləcə də yerin altında var. İndi siz gedif orda o dirilik suyun nətər tapa bilərsınız? – deyəndə, padşah qaldı belə. Dedi: – Nətər tapa bilərəm? Dedi: – Hər saldata bir dənə balıx tutdurun, onlar o balığı aparallar, orda salallar suya. Hansı suda balıx dirilsə, demək dirilik suyu odı da, onı götürsünnər. Dedi: – Yaxşı. Dedi: – İkinci, getdin suyu tapdın, o suyu nətər gətirəssən? Civaa yığassan, yoxsa əlində? Dedi:
– Hə, düz deyirsən, bəs mən neyniyim? Dedi:
– Hər saldata dəridən bir dənə tulux düzəlt, həm təmiz olsun, həm də büksünnər qoysunnar civlərinə. Harda tapsalar, o sudan doldurallar tuluğa, götürüb gələllər. İkinci, adam hələ yerin üstüy- nən gedəndə sağın-solun tanıyammır. Yerin altıynan getdilər, soora qayıdıf çıxa bilmiyəjəhlər axı. Dedi:
– Neyniyim? Dedi:
– İki nəfər daş zəncir götürsün. İçəri girif bir on beş, iyirmi metir irəli gediv orda dayansınnar. Adamlara da vaxt ver ki, məsə- lən, bir saat, iki saat gəzin, qayıdın. Onlar qayıdanda həmin adam- lar zəngi vırsın, zəngin səsinə onlar qayıdar ora, ordan çıxallar, götürüb gələrsən. Dedi:
– Ağıllı fikirdi. Nəysə, dedi, getməyimizə bir on, on iki gün qalıf. Gətdi həbelə bıların hərəsinə bir tulux düzəltdi, hərəsinə bir balığ gətdi, nə bilim orda yoldaş oldılar. Gəldi bı Diri dağına çatanda dedi ki, 161
belə-belə gedirsınız, məsələn, dörd saat sizi gözdiyəjeyih. Dörd saat hardan tapdız, gətirirsiz, ordan gəlirik. Bınlar indi ikisi sağa, ikisi sola gedillər. İkisi də gəlir. Bir yerdə bıların qabağına su çıxır. Baxıllar belə. Biri deyir: – Ə, bırda şırıltı var, qəşəh sudu. O biri deyir, ə baxım görüm. Bu balığı çıxardır, elə belə suya əlin uzadanda balığ bının əlindən sivrilir. Deyir: – Ə, dirilik suyu bıdı. Deyir: – Qoy mən də bir baxım görüm. Bı da balığı gətirif salanda bının da əlindən gedir. Deyir: – Hə, tapbışıx, gəl tuluxları doldurax, gedəh. Tuluxları doldurullar, şəlliyillər kürəhlərinə. Bir az gələnnən soora bı yoldaşın biri deyir ki, ə, indi biz hara gedirik? Bəlkə gəldi- yimiz yerə getmirik, ayrı yerə gedirik. Gəl oturağ dincələh, zəngi nə vaxt vırsalar, o dəmirin səsinə gedərik. Bınlar oturullar. İndi bın- lar neçə gündü yol gəlif yorulub, səhərdən bırda yol gəzillər ağır tuluğ da çiyinlərində. Oturduğları yerdə birdən yuxu tutur bınları. Bı dirilik suyunun sahibi eşitdiyimə görə qızıl quşdu. Bu quş özü yoxmuş, balası bırdeymış dana. Bı qızıl quş yuvasına gələndə görür balası ağlıyır. Dedi: – Nədi? Dedi: – Belə-belə. İki dənə insan gəlmişdi, həbelə sudan hərəsi bu qədər götürdü getdi. Ona görə ağlıyıram. Dedi:
– Hansı tərəfə getdilər? Dedi:
– Bı istiqamətə. İndi bu uça-uça gəldi. Gördü bınlar oturublar, belə yatıblar. Arxadan qondu, tuluğun ikisin də dimdiyiynən deşdi. Demək, tuluğda bir qıram su qalmır e. Su hamısı axıb gedənnən soora indi zəngin səsi gələndə bınlar ayıldı qalxdı. Qalxanda gördülər ə, yün- gül qalxdılar axı. Belə baxdılar ki, tuluxlar bekardı. İkisi də ağladı. 162
Dedilər, ə, indi biz getsək, padşah bizi oldürəjəh. Neyniyəjeyih, na- ğarajeyih? Biri dedi, a kişi, gedəh də. İndi yalvararıx ki, ay padşah, bilməmişih cırılıfdı. Gələn səfər gələndə genə getdiyimiz istiqa- mətnən gələrih, axtarıb taparıx. Nəysə, gəldilər. Çölə çıxanda gördülər hamı oturub. Dedilər: – Nooldu? Bınlar olduğu kimi dedi. – Padşah, səni allatmırıx, suyu tapmışdıx, tuluğu da doldur- muşdux. Yolda yuxuya qalmışıx, quş tuluğu deşib, bütün su axıb gedib, – deyəndə padşah dedi, eybi yoxdu, neyniyək, gedəh, bir müddətdən soora bir də qayıdıf gələrih. Bılar bir xeyli gedənnən soorasına gəldilər bir meşənin qıra- ğınnan keçəndə, gördülər ki, həddinnən artıx yağışdı, küləhdi. Neyniyəh, nağayrax? (Orda bir şey yadımdan çıxdı. O arvad bınlara bir kəlmə də demişdi ki, sən dirilih suyunu tapassan, amma onnan işməh sənə qismət olmuyajax. Sənə taxtadan bir ev tikəjəhlər, onun altında canını tapşırassan). Taxdadan bına bir yuva düzəltdilər, öz- dəri bir yerə, padşah da gedir bıra. Uzanannan soorasına bir az aradan keşmişdi, bir də gördü qapıdan içəri bir nəfər girdi. Qayıdır: – Sən kimsən ə, bıra niyə girmisən? Dedi: – Ə, danışma, mən gəlmişəm sənin canını alam. – Sən kimsən mənim canımı alasan? Dedi:
– Mən cənabi Əzrayılam, mən can almağa gəlmişəm. Dedi:
– Bəs sən mənim canımı ala bilməzsən. Dedi:
– Nəyə görə? Dedi:
– Nə vaxtı mənim üstümdə taxtadan, ağajdan ev tikilsə, onda ala bilərsən. Dedi: – Onda bir gözünü belə aş bax. 163
Baxanda görür kü, üstü də, altı da taxtadı. Belə baxdı, baxdı, dedi, qadan alım, onda icazə ver, o nökəri, naibi çağırım, iki-üş kəlmə sözüm var, onlara deyim. Bı səsdədi bınları: – Gəlin bıra. Gəldilər: – Ağa, nədi, ağa, nədi? Dedi: – Ə, oturun, səs eləməyin. Dedi ki, mən burda keçinəjəm. Mənim gözümün ağı-qarası bir anam var. Mənim meyidimi qabağ aparsaz, anamın ürəyi partdıyar. Əvvəlcə, bir dəstə yetim uşaxlardan göndərin, onın dalınca bir dəstə yaşdı adam göndərin, onın dalınca bir dəstə qoyun göndərin, dalınca bir dəstə mal-heyvan göndərin, soora mənə çatanda mən gözü açığ öləjəm. Anama deyin ki, bunun bizə məsləhəti var. Harda gözü yumulsa, orda dəfn eliyəjeyih. Tez bının canın alır Əzrayıl. Bunu götürüllər, düşüllər yola. Uşax yığıllar, nə bilim qoca, bir az da at, heyvan, filan. Anası ağlı- yanda deyillər ki, oğlunun vəsiyəti var ki, onun harda gözü yumul- sa, orda dəfn eliyəjeyih. Neyniyəh? Deyillər, qoyax tabuta, gəzdi- rəh, görəh harda gözü yumulur. İki gün, üş gün, bunu nə qədər gəzdirillərsə, gözü yumulmur ki, yumulmur. Bınlar da yorulub əldən düşüb, yayın istisi. Görüllər aşağıda böyük bir çinar ağacı var. Bı çinar ağacı harda olsa, onın dibində bulağ olur, su olur. Gəlillər çinar ağacına çatanda görüllər bırda bir çobandı – yaşdı adamdı qoyun otarır, oturubdu bırda. Bılar gələndə bı dedi: – Nədi, noluf? Niyə ağlaşırsız? Dedi:
– Əşi, sən nə bilirsən e. Dedi:
– Heç olmasa bir kəlmə deyin. Deyillər ki, bəs hal-qəziyə belə-belə. Çoban torpaxdan bir damcı İsgəndərin gözünə atan kimi bının gözdəri yumulur. Hamısı qalır məhətdəl. Deyillər ki, neyniyəy? Biri deyir ki, ə, torpax tor- Yüklə 2,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|