Vaxtilə, Almaniya kayzeri Vilhelm Səlahəddin Eyyubinin türbəsinə gedib
“Dünyanın bütün əzilən müsəlman xalqları, Almaniyanı ən yaxın dostunuz
sayın” deyə sözlər söyləmişdi. (384, s.92)
Daha sonradan I Dünya müharibəsində Almaniya müsəlmanlardan istifadə
etmək üçün Osmanlı dövləti ilə 1914-cü ilin 10 noyabrında bir gizli anlaşma
aparmış və bunun müqabilində 5 milyon qızıl pul vermişdi. Müsəlmanların
Xəlifəsi sayılan Osmanlı bu pulun qarşısında bütün müsəlmanları Almaniyanın
başçılığı altında savaşa aparmaq üçün “Cihadi-Əkbər” (Böyük Cihad: Böyük inanc
savaşı) elan etmişdi. (384, s.93) Almanpərəst Ənvər Paşanın Orta Asiyadakı Türk
ellərini Rus təsirindən çıxarıb osmanlı bayrağı altında birləşdirib Almaniya təsirinə
salmaq cəhdi də alınmadı. Çünki istər Türkiyə, istərsə də Almaniya I Dünya
hərbindən məğlub dövlətlər olaraq çıxmışdılar.
Otuzuncu illərdə hakimiyyətə gələn Hitler “Müsəlmanlardan istifadə”yə
yenidən üstünlük vermiş və başçılıq etdiyi nasist partiyasının bu sahədəki
fəaliyyətini canlandırmışdı. Nasist partiyası üzvləri bununla bağlı “Hitlerin sünnətli
bir müsəlman olması” fikrini Türkiyədə yaymış, onlarda Hitlerə rəğbət yaratmağa
çalışmışlar. Belə təbliğat da aparılırdı ki, Türkiyə rus təsirində yaşayan müsəlman
türklərini din və soy birliyi çərçivəsində öz rəhbərliyi altında Almanların verəcəyi
top, tüfəng, uçaq və tanklarla Rusiyanın cənubundan oraya hücum edəcək, Hitler
isə Rusiyanın işini bitirəcək və Urallardan Atlantikə qədər geniş torpaqlar azad
olunacaqdı. Hitler bu fikri gerçəkləşdirmək məqsədi ilə hələ 1934-cü ilin martında
Münhendə bir anti-sionistlər və anti-kommunistlər toplantısı keçirmiş, bu gizli
toplantıya Türkiyədən Cavad Rifah Atilxan da çağırılmışdı.
Bundan əlavə, Hitler Qüds müftisi Hacı Emin Əl-Hüseynlə də yaxşı
əlaqələr qurmuş və müfti bu təbliğatı aparmışdı: “Hitlerin doğum günü ilə Həzrəti
Məhəmmədin doğum günləri eyni aya təsadüf etməkdədir. Hitler sünnətlidir,
müsəlmandır” (384, s.95) Lakin sonradan Almaniya özünün təsirində olan Türkiyə
başçılığında bir dünya “İslam-Türk Birliyi” yaradıb Sovetlərə qarşı mübarizəyə
çalışsa da, bu istək gerçəkləşmədi.
Lakin nasistlərin irqçi baxışlarına gəldikdə isə Qafqazlılar və Türk-tatarlar
“düşük dəyərli asiyalılığı” təmsil edirdilər və slavyanlardan da aşağıda
dayanırdılar. “Tatar”, “Qırğız”- və “Moğol” kimi anlamlar isə “Untermanş”
(“Aşağı insan”) qavramına bərabər tutulurdu. (395, s. 40) Hitlerin Rusiyada
yaşayan ruslara münasibəti belə idi: “Bolşevik rejimi şeytani bir üsulla bu rusları
yox etmiş və ya Sibiryaya sürmüş və Rus xalqını irqən yox edib asiyalaşdırmaq
üçün planlı olaraq moğolları Avropa Rusiyasına yerləşdirmişdir” (395, s. 40)
Bundan əvvəl isə, 1930-cu ildə Hitler Sovetlər Birliyinin “Slav-Tatar gövdəli və
yəhudi başlı” bir məxluq olduğunu söyləmişdi.”
1942-ci ildə SS öyrətmə dairəsinin yayımladığı şəkilli “Der Untermanş”
broşurasında irqi nifrət və ən adi təhriflərlə dolu məqalələrlə yayılırdı: “Əzəldən
bəri uzaq bozqırlarda güclər toplanırlar, Atilla və Çingiz Xan, Hun sürülərini
toplayıb arxalarında qanlı qiyamət, atəş, ölüm, təcavüz, cinayətlər və qorxu,
buraxaraq rüzgar kimi Avropanı başdanbaşa qət edirlər... çəkik gözləri öldürmək
“şövqü ilə parlayır və arxalarında sadəcə çöllər, cinayət, yanğınlar və ölümlər
qalırdı” (395, s.41)
Belə təbliğatdan sonra alman əsgər və zabitlərinin asiyalı əsgərlərə
münasibəti daha kəskin və şiddətli olurdu. Sovet əsgərlərinin üzləşdiyi ilk qurum
SD təşkilatı idi və SD-yə mənsub olanlar hərbi əsirləri müxtəlif kateqoriyalara
bölürdülər.
Bunlardan bir qrupunu “şərqli işçi” adlandırır, digərini isə məhv edirdilər.
Məhv edilənlər sırasına aşağıdakılar daxil idi; kommunistlər, dövlət və partiya
xadimləri, yəhudilər və “asiyalılar”. Müharibənin ilk həftələrində bu ad altında
çoxlu sayda əsirləri qətlə yetirdilər. Bəzi hallarda isə müsəlmanlar da (Türküstanlı,
Tatar və müsəlman Qafqasiyalı) sünnət olduqlarından yəhudilərlə eyniləşdirilib
güllələnirdilər. Lakin sonradan Alman Silahlı Qüvvələrinin və SD təmsilçilərinin
də qatıldığı bir toplantıda sünnət adəti haqqında məlumat verildikdən sonra 1941-ci
ilin avqustundan başlayaraq sovet müsəlmanlarının kütlə halında qətledilmələri
azalmışdı. (395, s. 42)
Şərq Nazirliyinin təmsilçisi olan professor fon Mende Varşava
yaxınlığındakı Siedldə hərb əsirləri düşərgəsini gəzərkən orada 700-ə qədər
ziyalının qətl edilmək üçün seçildiyini gördükdə hadisənin qarşısını ala bilmişdi.
Həm yəhudilərlə eyniləşdirildiyinə, həm də “Asiyalı” kateqoriyaya
mənsubluğuna görə ən çox qətlə yetirilən tatarlar və türküstanlılar idi. Onların
məhv edilməsi üçün SD tərəfindən ayrıca təlimat da verilmişdi. Məhz buna görə
Rozenberq bir səfərində Hitlerə şikayətlənmiş və bildirmişdi ki, bu qədər insanları
öldürməkdənsə, onları legionlara cəlb etmək daha doğru olardı. Qeyd edək ki,
yalnız 1941-ci ilin sentyabrın 12-də SD birlikləri tərəfındən əsirlərə qarşı olan sərt
münasibət azalmağa başladı.
1942-ci ilin yazında, yəni yayımlandıqdan qısa bir zaman sonra Xarici
İşlər Nazirliyinin təmsilçiləri “Aşağı insan” broşurasının azərbaycanlılar,
türküstanlılar və şimali qafqazlılar arasında narazılığa səbəb olduğu və Yaponiya
hökumət dairələrində də xoşagəlməzliklə qarşılandığı xəbərini SS-in də diqqətinə
çatdırmışdılar. Lakin bu broşuranın yayılması 1944-cü ilə qədər davam etdi.
Nəhayət, SS generalı Berger digər rəsmi dairələrin təmsilçiləri ilə aparılan uzun
müzakirələrdən sonra broşuranın bağlanmasına nail oldu. (395, s.50)
Almanların irqi baxışları Qafqaz və Türk-Tatar mühacirlərə də mənfi təsir
göstərmişdi. Səfərlərinin birində sabiq Türküstan Baş Naziri Mustafa Çokayoğluna
Berlində küçədə SS sərsərisi sataşmış və onu yerə itələmişdi. Səbəbini soruşduqda
o, “aşağı insan” haqqında gördüyü bir filmdən təsirlənərək bu hərəkəti etdiyini
açıqlamışdı. Çokayoğlu Şərq Nazirliyinin qonağı olduğundan ondan rəsmi üzr
istənilmişdi.
Dostları ilə paylaş: |