132
atmaqla Z.Balayan məlumatsız erməni ictimai şüurunu manipulyasiya
edir və Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin Azərbaycan SSR tərkibində
olmasının qeyri-qanuniliyi haqqında azərbaycanlılarn və ermənilərin bir-
gə yaşayışının qeyri-mümkünlüyü haqqında təsəvvürlər formalaşdırırdı.
V.Kondratyev erməni ifrat millətçiləri tərəfindən yayılan qızışdırıcılıq
hisslərinin erməni cavanlarına mənfi təsir göstərməsi barədə misallar da
gətirirdi. O yazırdı ki, İrəvanda azərbaycanlı qocanın öldürülməsində şüb-
həli bilinən bir erməni gənci ilə söhbətləşməli olmuşdu. Bu cinayətə nə
üçün əl atdığını soruşanda o erməni gənci bildirmişdi ki, erməni xalqının
düşməni olan türklər öldürülməlidir. V.Kondratyev eyni zamanda onu da
qeyd edirdi ki, açıq və ifrat antiazərbaycan təbliğatı Dağlıq Qarabağ
Muxtar Vilayətində də heç bir müqavimətlə rastlaşmırdı. Vilayətin parti-
ya və sovet orqanları əhali arasında obyektiv ictimai rəy formalaşdırma-
dı, millətçi-ekstremist qüvvələrin pozuculuq fəaliyyətinin qarşısında aciz
qaldı. Müəllifə görə, Z.Balayan kimi ifrat bir millətçinin ―Ocaq‖ kitabı-
nın şovinist və antiazərbaycan mahiyyəti vaxtında açıqlanmadı və bu ki-
tabın zərərli və qızışdırıcı mahiyyəti haqqında Azərbaycan mədəniyyət və
ictimai xadimləri tərəfindən mərkəzə göndərilən müraciətlərə də müna-
sibət bildirilmədi (45).
Yazısının başqa bir yerində V.Kondratyev qeyd edirdi ki, əgər hadisə-
lərin əvvəlində Qarabağ münaqişəsinin təşkilatçılarının və ideoloqlarının
qızışdırıcılıq fəaliyyətinə prinsipial münasibət göstərilsəydi, Ermənistan
Respublikasının suveren Azərbaycanın daxili işlərinə qarışmasının qarşı-
sı alınsaydı, Dağlıq Qarabağda vəziyyətin sabitləşdirilməsinə mane olan
erməni millətçilərinin və separatçılarının əməlləri lazımınca araşdırılsay-
dı, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi baş verməzdi.
Mərkəzi hakimiyyət orqan-
larının Dağlıq Qarabağda cərəyan edən erməni-millətçi separatizminin
qarşısının alınmasında ciddi mövqe tutmamasının nəticəsi idi ki, vilayət-
də də vəziyyət günü-gündən pisləşdi, ekstremist və millətçi erməni qüv-
vələri xeyli fəallaşdılar, onlar bir-birinin ardınca kütləvi qanunsuzluqlar
törətdilər, milli ayrı-seçkiliyi qızışdırdılar, dəhşətli cinayət aktları həyata
keçirdilər, daha geniş erməni əhalisini cinayətkar əməllərə cəlb etdilər (46).
Azərbaycan xalqına qarşı dözümsüzlük, erməni ifrat millətçiliyi Dağ-
lıq Qarabağda təşkil olunan mitinqlərdə, yaşayış məntəqələrində Ermə-
nistanın emissarları tərəfindən aparılan təbliğat işlərində, Ermənistanın
kütləvi-informasiya vasitələrində ən aktual mövzulardan biri idi. Erməni
millətçiliyinin qızışdırılması üçün daxildə və xaricdə mümkün olan
bütün vasitələrdən istifadə olunurdu. Məsələn, 1988-ci il iyul ayının 3-də