Nəsrin SÜleymanli
Yüklə 2,28 Mb. Pdf görüntüsü
|
130 ların üzərinə şər atmaqdan çəkinmir və ermənilərin rastlaşdıqları bütün bəlaların məhz qonşu xalqlardan gəldiyini qabardırdılar. Eyni zamanda ermənilərin şüuruna yeridilirdi ki, yalnız erməni xalqı yaradıcı xalqdır, yalnız erməni xalqı xeyirxah və alicənabdır. Qonşu xalqlar isə əksinə, dağıdıcı tayfalardır, onlar vəhşi, cahil və qabadırlar. Bəzi erməni müəllif- ləri isə Ermənistanı xristianlıqla müsəlmanlıq arasında dayanan canlı di- var adlandırırdılar (40). Başqa sözlə, belə bir təsəvvür yaratmağa çalışırdılar ki, müsəlman aləminin problemlərindən Qərbi məhz ermənilər qoruyurlar. P.Arakelov təəccüb və təəssüflə bildirirdi ki, ölkənin bir çox şəhərlərində 26 Bakı komissarı adına küçələr mövcud idi. İrəvanda da bu adda küçə var idi. Amma erməni millətçiləri İrəvan küçələrinin birində ―Bakı‖ sözünün səslənməsini öz düşüncə və baxışlarına uyğun bilmirdilər. Ona görə də digər şəhərlərdən fərqli olaraq İrəvanda küçələrdən biri, sadəcə olaraq, ―26 komissar‖ adlandırılmışdı. Başqa sözlə, ―Bakı‖ sözü Azərbaycanı xatırlatdığına görə ermənilər üçün qəbul olunmayan bir ifadə idi. Bunun- la belə, P.Arakelov qeyd edirdi ki, həmin küçənin xatırlanması doğma olan və gəncliyinin şəhəri olan Bakı şəhərini onun yadına salardı (41). Erməni millətçi istisnalığının beyinlərə yeridilməsində və bunun nəti- cəsi kimi azərbaycanlılara qarşı iftiraların yağdırılmasında sovet dövrün- də Z.Balayanın, S.Xanzadyanın, S.Kaputikyanın fəaliyyəti xüsusilə seçi- lirdi. Özü də onların hər biri hətta İttifaq miqyasında kifayət qədər ciddi şəkildə toxunulmaz şəxsə çevrilmişdi. İfrat millətçi hisslərin qızışdırıl- masında göstərdikləri fəaliyyətlərinə görə, yuxarıda qeyd edildiyi kimi, hətta SSRİ rəhbəri M.Qorbaçov da onları millətçi kimi xarakterizə edir- di. Bununla belə, bu şəxslər istədikləri vaxt çox asanlıqla SSRİ-nin istə- nilən vəzifəli şəxsinin, o cümlədən də M.Qorbaçovun qəbuluna düşə bi- lirdilər. Onların millətçilik mahiyyətinə qarşı qətiyyətli mövqe nümayiş etdirməsi isə ciddi şəkildə əngəllənirdi. P.Arakelov qeyd edirdi ki, Z.Bala- yana millətçi-qızışdırıcı fəaliyyətinə görə hətta hərbi komendatura tərə- findən xəbərdarlıq göstərildikdə mərkəzi hakimiyyət orqanlarına yüzlərlə teleqram göndərilir, Z.Balayanın konstitusiya hüquqlarının pozulması haqqında səs-küy qaldırılırdı (42). Belə bir toxunulmazlığa sahib olan Z.Balayan millətçi-qızışdırıcı yazıları ilə erməni qəzetlərinin çoxunun sə- hifələrindən hər gün azərbaycanlılara qarşı nifrət və dözümsüzlük təbliğ edirdi. Məlumdur ki, Z.Balayan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin fəallaşma- sından əvvəl qatı antiazərbaycan təbliğatına həsr olunmuş kitablar çap et- 131 dirmişdi. Yəni himayədarlarının qayğısı altında və sovet avtoritarizminin güclü olduğu illərdə Z.Balayan ―Ocaq‖, ―Yol‖, ―Avariya‖, ―Qanadlar‖ kimi kitablarla erməni ictimai şüurunun zəhərlənməsinə yeni bir töhfə vermişdi. Bu kitabların hər biri erməni ictimai şüurunun yenidən forma- laşmasına, antitürk və antiazərbaycan millətçilik ənənələrinin canlandı- rılmasına ünvanlanmışdı. Dağlıq Qarabağ hadisələrinin daha bir iştirak- çısı olan general Malyuşkin həmin kitabların antiazərbaycan psixozunun formalaşmasına xüsusi təsir göstərdiyini heç də gizlətmirdi. General qeyd edirdi ki, adıçəkilən kitablar bütün türkçülüyə qarşı nifrət aşılayır və Dağlıq Qarabağın tarixi saxtalaşdırılaraq işıqlandırılırdı. Bu kitablarda türklər və azərbaycanlıların hansı vulqar və kobud sözlərlə acılandıqları- nı general təəssüflə təsvir edir və erməni millətçiliyinin belə geniş şəkil- də əl-qol açmasına təəccübünü gizlədə bilmirdi. General Malyuşkin er- məni millətçi düşüncəsinin açıq və ifrat şəkildə təbliğ olunmasından Azərbaycan ziyalılarının narahat olduğunu və bununla bağlı SSRİ-nin yaradıcı təşkilatlarına və hakimiyyət orqanlarına müraciət edildiyini qeyd edirdi. Amma o da Z.Balayanın İttifaq miqyasında ermənipərəst qüvvələr tərəfindən müdafiə edildiyini yazırdı (43). Bununla müəllif eyni zaman- da ona işarə edirdi ki, antiazərbaycan təbliğatının aparılması üçün yuxa- rılarda da ermənilərə müəyyən dəstək nümayiş etdirilirdi. Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti üzrə Təşkilat Komitəsində Ermənis- tan SSR-i təmsil edən V.Kondratyev də Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin qızışdırılmasında antiazərbaycan təbliğatının dağıdıcı roluna xüsusi toxu- nurdu. O, Z.Balayanı Azərbaycan xalqına qarşı aparılan ideoloji mübari- zənin əsas füquru sayırdı. Y.Kondratyev ―Ocaq‖ kitabını şovinist və anti- azərbaycan ruhlu kitab adlandırırdı və qeyd edirdi ki, SSRİ Dövlət Nəş- riyyat Komitəsi 1985-ci il 28 avqust tarixli qərarı ilə bu kitabı ciddi qü- surları olan və tarixi hadisələrin qiymətləndirilməsində qeyri-sinfi mövqe nümayiş etdirən bir kitab kimi xarakterizə etmişdi (44). Bununla belə nə kitabın yayılmasının qarşısı alındı, nə də onun millətçi-qızışdırıcı ideya- larına lazımi qiymət verildi. V.Kondratyev öz yazısında qısaca da olsa bu kitabın təhlilini apar- mışdır. O da təsdiq edirdi ki, Z.Balayan ―dənizdən-dənizə Böyük Ermə- nistan‖ şüarını yenidən gündəliyə gətirməklə daşnak ideyalarını dəstəklə- di. Onun fikrincə, Dağlıq Qarabağın tarixi də Z.Balayanın kitabında mil- lətçilik baxımından şərh edilir, bu ərazi qədim erməni torpaqları adlandı- rılmaqla, burada yaşayan azərbaycanlılar ―bir ovuc gəlmə köçərilər‖ kimi qələmə verilirdi. V.Kondratyevin qənaəti belə idi ki, bu ideyaları ortaya Yüklə 2,28 Mb. Dostları ilə paylaş:
|