O zbekiston respublikasi

222
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
O‘quv dasturi
1. Tirmashib chiqish:
a) gimnastik narvon qiya qo`yilgan gimnastik o`rindiq ustida yuqoriga
tirmashib chiqish va pastga tushish (tizzalarda turib chiqish).
b) yonga oyoq-qo`llar yordamida gimnastik narvonga tayangan holda
chiqish va pastga tushish.
s) arqonga yoki uzun tayoqqa erkin usulda tirmashib chiqish.
2. Osilish:
a) gimnastik narvonda o`tirib, qo`llarda osilib turish;
b) osilib turib, tizzalarni bukib ko`tarish.
s) past turnikka bir oyoqda, ikki oyoqda osilib turish.
3. Tayanish.
Gimnastik o`rindiq ustida, qo`llarga tayanib, gavdani oldinga egib,
oyoqlarni orqaga ko`tarish.
Tayanib sakrash.
1. Turgan joyda yuqoriga qayishib sakrash, pastga yumshoq tushib
to`xtash.
2. Gimnastik o`rindiq ustidan pastga, to`shakka sakrab tushish.
 3. O`rindiqdan  tayanib sakrab o`tish.
Muvozanat saqlash.
Gimnastika o`rindig`i, yakka cho`p ustida mashqlar bajarish: oyoq
uchida qo`l holatlarini o`zgartirib yurishlar, 180° ga burilish va pastga
sakrab tushish, turgan joydan yuqoriga sakrab oyoq uchida yumshoq
tushish.
Sport zalidagi 5 ta to`siqlardan o`tish.
1 .Uzunasiga qo`yilgan 2 ta gimnastika to`shagi ustida cxalqancha
yotib, qo`llarni yuqoriga uzatgan holda  yonga qorinda yumalab turish.
2. Gimnastik o`rindiq usti (reykasi)dan qo`llarni yonga uzatib yurib
o`tish.
3. Qorinda yotgan holda gimnastik o`rindig`ida siljish.
4. Uzunasiga qo`yilgan 3 ta gimnastik to`shak ustida yotib oldinga
qo`l va oyoq bilan emaklab yurish.
5. Gimnastika narvoniga qo`l va oyoqlar yordamida tirmashib chiqib,
gimnastik to`shak ustiga sakrab tushish.
Quvnoq o`yinlar.
"Kim kuchli?", "Kim chaqqon?", "Kim tez o`raydi" gimnastik
gardishlar, to`ldirma to`p va boshqa sport anjomlari bilan estafetalar.

---

223
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
O‘quv dasturi
Natijalari va ballar 
O`g`il bolalar 
Qiz bolalar 
T/
r 
 
 
Sinov mashqlari 
 
«5» «4» «3» «2» «1» «5» 
«4»  «3»  «2» «1» 
1. 
 
Past turnikda tortilish 
(marta) 
3 
 
2 
 
1 
 
- - - 
 
- 
 
- 
 
- - 
2.  Arg`amchida sakrash  
30 soniyada (marta) 
 
20 15 
 
10 
 
8 5 25 
 
20 
 
15 
 
10 8 
3. 
 
Gardishni 1 daqiqagacha
belda aylantirish. 
(marta) 
 
15 
 
12 
 
10 
 
8 5 30 
 
20 
 
10 
 
8 6 
4. 
 
Turgan joydan 
uzunlikka sakrash (sm) 
 
140 
 
100 
 
80 
 
70 60 110 
 
90 
 
70 
 
60 50 
5. 
 
Qo`llarga tayanib yotish 
va cho`qqayib o`tirish 
(marta) 
6 
 
4 
 
3 
 
2 1 4 
 
3 
 
2 
 
1 - 
 
O`quvchilarga qo`yilgan talablar:
1. Turgan joyda "O`ngga!" va "Chapga!" burilish.
2. Yoqoriga sakrab, pastga yengil tushish.
3. Turnikda 2-3 marta tortilish; qo`llarga tayanib, 5- 6 marta qo`llarni
bukish va yozish.
4. Gimnastika qoidalariga rioya qilib mashq bajarish.
O`quv mezonlari:
Uyga beriladigan topshiriqlar:
1. Ertalabki gigiyenik gimnastika mashqlaridan 4-5 tasini qaytarish.
2. Oyoq uchida sakrash (arg`amchida).
3. 20-30 metrga 2-3 marta yugurish, 200-300 metrga yugurish.
4. Osilish, tayanish mashqlarini har xil usulda bajarish.
YENGIL  ATLETIKA
Darslarda jismoniy mashqlarni bajarishning gigiyenik qoidalari.
Kishi salomatligi uchun ochiq havoda mashqlar bajarishning
ahamiyati. Tabiatning sog`lomlashtiruvchi (ekologik) omillari, odam
organizmiga ta`siri.
O`quvchilarni sport maydonida, zalida o`zini tutish (yurish-turish)
qoidalari.
O`quv mezonlari:
1. 30 metrga yugurish:
- o`g`il bolalar - 6,3-6,8-7,3 soniya;

---

224
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
O‘quv dasturi
- qiz bolalar - 6,5-7,0-7,5 soniya.
2. Turgan joydan uzunlikka sakrash:
- o`g`il bolalar - 120-100-80 sm;
- qiz bolalar -110 - 90 - 70 sm.
3. To`pni nishonga uloqtirish (6 metr masofadan 5 imkoniyatda):
- o`g`il bolalar - 3-2-1 tekkizish;
- qiz bolalar -3-2-1 tekkizish.
4. 3x10 metrga mokisimon yugurish:
- O`g`il bolalar - 9,5 - 10,0 - 10,8 soniya;
- qiz bolalar -10,0-10,5 - 11,2 soniya.
HARAKATLI O`YINLAR
O`quvchilarga qo`yiladigan talablar:
O`yin boshlanishida diqqat berib, o`yin mazmunini anglab olish va
o`yin vaqtida bir-biroviga yordam berish. O`yinchilar o`qituvchining
qo`rsatmalariga va sardor boshining qoidalariga rioya qilishlari, o`yin
boshlanishida o`z joylarini aniq egallashlari, xushtak berilishi bilan
o`yinni to`xtatishga rioya qilishlari va hokazo.
"Charxpalak", "Hamma tezda o`z joyiga", "Danak", "Oyog`ingni
ho`l qilma", "Bir qatorga saflaning!", "Kim ko`p yong`oq yig`ish",
"To`pli estafeta", "Sakragichli estafeta", "Yashiringanni topish", "Nishonga
aniq ot", "Bekinmachoq", "Kim uzoqqa uloqtiradi", "Topishmoq",
"Tortishmachoq", "Chamalash", "Qoch bolam, qor keldi", "Qovun
polizdan", "O`rta barmoqni top", "Chopon", "Qopqon", "Qirq tosh",
"Zag`izg`on", "Olib qochar", "Jambul", "Besh tosh", "Pat", "Qizil
bayroq", "Kartoshka ekish", "Qo`ng`iroqcha", "Sakra bodom
chumchuqlar", "Keladi-ketadi", "Oq terakmi, ko`k terak", "Echki
bolalari", "Bo`yoq sotuvchi", "Hurmacha bog`i", "Quruvchilar",
"Kosmonavtlar" va boshqa harakatli o`yinlar orqali chaqqonlik, tezkorlik,
umumiy chidamlilikni rivojlantirish hamda sezgirlik va xotira fazilatlarini
tarbiyalash.
RAQS ELEMENTLARI
"Andijon polkasi"da qo`l va oyoq harakatlarini bajarish. Raqs jarayonida
qo`l va oyoq harakat elementlarini o`rgatish.  Musiqa jo`rligida xalq
raqsiga mos elementlarni bajarish. "Chittigul", "Chertmak", "O`rdaklar
raqsi", "Vals qadamlari".
SUZISH
Suvga botish (suv ostiga tushish), suvga tushish va nafas olish, qutidan

---