O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti a. T. Mardonova pul va banklar

Kreditning imkoniyati
– shu bilan bog‘liqki, korxonalar maxsulot 
sotishda, xodimlar bilan mehnat haqi bo‗yicha hisob-kitoblarda, jismoniy va 
yuridik shaxslar o‗z pullarini banklarda saqlashi va boshqa holatlar vaqtinchalik 
bo‗sh pul mablag‘larining mavjudligiga olib keladi va uni kreditga ehtiyoji bo‗lgan 
sub‘yektlarga vaqtinchalik muddatga berish imkoniyati mavjud.Bozor iqtisodiyoti 
sharoitida kreditning ahamiyatini oshishi quyidagilar bilan bog‘liq: 

---

82 
-Naqd puldan foydalanishni kamaytirib, muomila xarajatlarini, pul 
emissiyasini kamayishini ta‘minlaydi. 
-Korxonalar va aholining vaqtinchalik bo‗sh pul mablag‘lari kredit 
muassasalarida saqlanishi tufayli ulardan unumli foydalanish ta‘minlanadi. 
Bank muassasalariga to‗plangan pullar xalq xo‗jaligi tarmoqlari, 
korxonalarning asosiy va aylanma mablag‘larining to‗ldirishning qarzga olingan 
manbai sifatida muhim ahamiyatga ega. Kredit tufayli xo‗jaliklar o‗rtasidagi 
shartnoma majburiyatlarining bajarilishi ta‘minlanadi, maxsulot ishlab chiqarish va 
sotish jarayonining uzluksizligi ta‘minlanadi va boshqalar. Ijtimoiy-iqtisodiy 
tizimda kreditning o‗rni va roli u bajarayotgan funktsiyalar bilan aniqlanadi.
Kreditning funktsiyasi
– bu kreditning iqtisodiyotdagi faoliyatining muayyan 
ravishda namoyon bo‗lishidir.Kreditning mohiyati uning funktsiyalarida yanayam 
yaqqolroq namoyon bo‗ladi. Kreditning funktsiyalari turli iqtisodiy adabiyotlarda 
turlicha va miqdorda keltiriladi. Ayrim adabiyotlarda iqtisodchi–olimlar kreditning 
funktsiyalarini beshta ekanligigini ta'kidlashsa, ayrimlarida uning funktsiyalari 
ikkitadan iboratligiga da'vogarlik qiladi. Iqtisodchi – olimlarning kredit 
funktsiyalari haqidagi fikrlariga, shuningdek, kreditning tovar–pul munosabatlari 
va ijtimoiy – iqtisodiy jarayonlardagi ishtirokiga tayangan holda, uning qayta 
taqsimlash (1), muomala jarayonini tezlashtirish (2), pullarni muomalaga chiqarish 
va naqdlashtirish (3) hamda pul kapitalini jamg'arish va markazlashuvini 
jadallashtirish (4) funktsiyalarini bajarishini ta'kidlash mumkin. 
Kreditning funktsiyalari: 
1.