Rasim GƏNZƏLİ qiyamət qopanda…
Yüklə 3,86 Mb. Pdf görüntüsü
|
109 gəlməmək, vəzifə masasına yaxınlaşmamaq da xəyalından keçir. Ancaq bu vəzifə deyilən nəsnə nə olan şeydirsə, adamı maqnit kimi özünə çəkir, özündən uzaqlaşmağa qoymur və özünün qolubağlı quluna, əsirinə döndərir... Moskvada kurs keçib Bakıya qayıdandan bir az sonra onu nazirliyin kadrlar şöbəsinə çağırdılar. Kursu bitirməsi münasibəti ilə Məmmədbəyi təbrik edən şöbə müdiri yaxın günlərdə onun məsul bir vəzifəyə göndəriləcəyi xəbərini çatdırdı. Bir ay ötdü, xəbər çıxmadı, iki ay keçdi, yenə xəbər çıxmadı və üçüncü ayın tamamında Məmmədbəy dözə bilməyib özü nazirliyə getdi. Şöbə müdiri ilə görüşdü. Hələ də işsiz olduğunu onun yadına saldı. Şöbə müdiri nəzərlərini məchul bir nöqtəyə zilləyib, astadan danışmağa başladı: - Adam dərdini heç kəsə deyə bilmir. Bakı işğal olunub, qardaş. Bakı onun, bunun əlinə keçib… Artıq hər şeyi danışmışdıq. Sənədlərini də hazırlamışdıq. Səni nazirlikdə işə götürürdük. Yandan bir erməni çıxdı. Mərkəzi Komitədə işləyən erməni. İki ayağını bir başmağa geyib dedi, olmaz, Məmmədbəy millətçidir, onu vəzifəyə gətirmək yaramaz... Bir nəfər də demədi, demədi ki, ay nakişi, bəs sən özün millətçi deyilsən? Yox, ona demək olmaz. Onlar xüsusi statusa malikdirlər. Onlar hər bir şey deyə bilərlər, hər nə istəsələr edərlər. Bizə isə... Öz yurdumuzda qonaq kimi davranmağa məcburuq… İndi səni kənar bir rayona direktor göndəririk. Ancaq imkan düşən kimi geriyə, nazirliyə qaytaracağıq. Allah deyən olsa. Bir də Stepan Şahnazaroviç yoxa çıxsa... Məmmədbəy Şəfəqnuru götürüb getdi. Rayon mərkəzində məktəb direktoru işlədi. Amma hər an könlü həvəsdə, qulağı səsdə oldu. Və günlərin bir günündə… Bakıdan teleqram gəldi. Onu nazirlikdən təcili çağırırdılar. 110 Geri qayıtdı. Gedib tanış şöbə müdiri ilə görüşdü. Şöbə müdiri onu gülə-gülə qarşıladı. - Səs eləmə, Məmmədbəy müəllim, ruslar Stepan qardaşlarını Moskvaya apardılar. Birtəhər işləri yoluna qoyduq. Bu həftədən nazirlikdə işləyəcəksən. Ancaq çox dinib-danışma ha, Stepanın qohum-qardaşları burada çoxdu. Haraya daş atsan, onlara dəyir. Eşidib bilərlər, səni götürüb ucqar bir rayona atarlar... Yeni həvəslə işə başladı Məmmədbəy. Artıq Şəfəqnur da orta məktəbdə müəllim işləyirdi. Həyatları, deyəsən, rəvan yola düşmüşdü. Ancaq… Bakının dərdi var, Bakı xəstədir… Qeyri-millətlərdən olanlar, ən əsası da vəzifədə olan erməni və ruslar bu yerlərin yerli sakinlərini gözümçıxdıya salır, onlarla amansız rəftar edirdilər. Nazirlikdə öz dilində danışdığına görə, öz ana dilinin yaxşı dil olduğunu dediyinə görə Məmmədbəyə töhmət vermişdilər. Hələ onun işdən qovulmaq söhbəti də gəzirdi. Qeyri-müəyyən şərait, əsəbi və gərgin vəziyyət bir neçə ay davam elədi. Axırda onu nazirliyin məsul şəxslərindən olan bir nəfərin – Sergey İvanoviç Pyatkovun yanına göndərdilər. Sergey İvanoviç Məmmədbəyi öz dilində xeyli danladı, hələ xırda söyüşlər də elədi, dedi, ağlını başına yığ, ağrımaz başına dəsmal bağlama. Yoxsa... Bu yoxsaların nə olduğunu Məmmədbəy yaxşı bilirdi. Bilirdi ki, bu yoxsaların sonunda gələn fəlakət qasırğası onu öz qara qanadına alıb, çox uzaqlara aparar. Şəfəqnur ona yalvarırdı, deyirdi ki, Məmmədbəy, başına dolanım, bir az ehtiyatlı ol, bil ki, düşmən ocaq başındadır. Yanar təndirə düşməmək üçün... 111 Məmmədbəy daxilində faciənin köklərini bilirdi. Bunları o, kitablardan oxumamışdı. Kitablarda bu barədə yazmırdılar axı. Kitablarda yazılanlarla real həyatda olanlar arasında yerlə göy qədər fərq vardı. Kitablar başqa şeylər deyirdi... Məmmədbəyin qoca babası isə başqa şeylər danışardı. Qoca baba nəvələrini başına yığıb keçmişdə olanlardan, babalarının başına gələn hadisələrdən söhbət açardı. Deyərdi ki, mənim balalarım, tarix kitablarında yazılanlara çox da inanmayın, onların yazdıqları yalan-palandır... Sonra dərin sükuta qərq olub, xəyala dalardı. Yenə asta səslə davam edib, pıçıltıya bənzər səslə söyləyərdi ki, eh, nə deyim, ay bala, fələyin çarxı dönsün, ruslar bu yerlərə ayaq açandan günümüz, güzəranımız pozulub. Razin gəlib başımıza olmazın müsibətlər açdı. Biz neylədik? Adına, soyadına sığal çəkdik, ən əziz adamımız kimi adına yerlər yaratdıq. Ölüb, unudulmağa qoymadıq… Torpağımızda qara atını çapıb, sinəmizə çalın- çarpaz yaralar vuran çox yadellilər olub. Hamısını da əzizləmişik. Boyuna dastanlar qoşmuşuq… İstədikləri vaxt əlifbamızı dəyişiblər, dünəndən bu günə salınan tariximizin yaddaş körpüsünü yandırıb, yerində mücərrəd suallar qoyublar. Vətənimizi dilim-dilim doğrayıblar. Təbriz o yanda qalıb, Bakı bu yanda. Dərbəndin, Borçalının, Göyçənin, Zəngəzurun, Vedibasarın göz yaşlarından Kür boyda, Araz boyda çaylar yaranıb… Dilimizi yaman günə salıblar. Bakıda yaşayan Təbrizdə yaşayanın, Ərdəbilli Dərbəndlinin danışdığını başa düşməyib. Hər bir millətə əl tulalığı eləyən, onun-bunun qapısında sümsünə-sümsünə yaşayan erməni deyilən bəxbəxtin əliylə başımıza qapaz vurublar... Bunları deyəndə kim eşidirdisə, Məmmədbəyin babasına dəli deyirdi. Elə kənddə də adı dəli Muradxan qalmışdı... Ancaq yaşa dolduqca, dünyanı anladıqca Məmmədbəy dərk edirdi ki, babası dəli deyilmiş. Dəli onun dediklərini Yüklə 3,86 Mb. Dostları ilə paylaş:
|