Saçmalıklar Çağı
Yüklə 1,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
kitapçılarda zararsız barok müziği çalınırdı. Bugünse her yerde gümbürtülü, arsız soul, rock veya bas-davul türleri çalınıyor. Bu yönelim sadece dikkati değil, arka planda çalınan her şey arka plana dönüştüğünden, bir buzdolabının vınlaması misali anlamsızlaştığından müziği de mahvediyor. Kütüphanelerin sessizlik içinde tek başına kitap okuma sığınakları olduğu fikrinin de modası geçti. Gittikçe daha fazla engelsiz konuşmayla, kahkahalarla ve cep telefonlarıyla karşılaşan bir kütüphaneci olduğunuzu ve katıldığınız bir kütüphanecilik konferansında hükümetin Kültür Bakanı'nın, Kültür Bakanı'nın, kütüphanelerin fazlasıyla "sessiz ve kasvetli" olduklarını ve "neşe ve muhabbetle" dolmaları gerektiğini ilan edişini dinlediğinizi hayal edin. [173]
Bu Kültür Bakanı, "kütüphanelerin gerçek sosyal şebekeleşmenin yaşandığı yerler
olmaları gerektiğine" inanmakta, kütüphanelerin paylaşımcı öğrenim, aile tarihi araştırmaları, yabancı dil dersleri ve elbette okuma grupları sunması gerektiğini söylemektedir. Artık insanlar şebeke desteğinden yoksun kitap bile okuyamamaktadır. Ama sayın bakanın kasvetli sessizlikten çekinmesine gerek yok: Üniversitemin kütüphanesine son gidişimde Cumartesi gecesi bir bara girmiş gibi oldum. Ofisler bile artık sığınaklıktan çıktılar. Ofisimi paylaştığım meslektaşım, ben varken sırf klavyemi kapıp kafasında paralayacağım korkusundan açmadığı müziği, ben odadan çıkar çıkmaz açıyor. Çekinmesi bir işe de yaramıyor gerçi: Yan ofisteki adam biteviye gürültülü müzik dinliyor ve ofis duvarlarımız mukavvadan. Duyduğum en şok edici gelişmelerden biriyse BBC'de "çalışanların sessiz ofislerine sakinleştirici arka plan gevezelik sesi sağlayacak bir sohbet makinesinin" yerleştirilmesiydi. Söz konusu aygıt, çalışanların işyerinin "işe yoğunlaşmayı engelleyecek ölçüde
sessizliğinden" yakınması üzerine getirilmişti. Gergin geçen bir günün ardından eve geliyorum ve televizyonun oturma odasında, radyonunsa mutfakta bangırdadıklarını görüyorum. Kim... Kim? Banyoda günün ikinci duşunu alan yeğenim bu... Eve geliyor, ne varsa açıyor ve banyoya dalıyor. Daha sonra, pek çok öğrenci gibi, ders çalışırken mutlaka
radyoyu açıyor.
Radyonun yoğunlaşmasına yardım ettiği iddiasında. Ben yatmaya hazırlanırken gece elbiselerini kuşanmış diğer yetişkin konuklarım eve dönüyor. Konuk yatak odasında radyo yok ve konuklarım radyosuz uyuyamıyor. Yoksa ben de... Yani gürültü olmadan çalışanlar çalışamıyor, öğrenciler derslerini belleyemiyor, konuklar uyuyamıyor...
Hemen her yerde mevcut arka plan müziği geleneksel anlamda müzik değildir elbette. Bu tür müzikler zevk alınmak hatta dinlenmek üzere bile hazırlanmazlar. Tek işlevleri sessizliği bozmaktır. Ve sessizlik bozulmalıdır çünkü sessizlik, boşluğun soğuk,
acımasız, korkutucu sessizliğinin hatırlatıcısıdır. İnsanlar bu yüzden, kışın eve gelir gelmez kaloriferleri veya sobayı açtıkları gibi televizyon ve radyoları, hem de aynı sebepten, yani soğuğu kovmak için açmaktadırlar. Sessizlikten hoşlananlarsa soğuk, uzak ve acımasız olmalıdırlar bu durumda. Neyse ki bu çatlaklar teselliyi şairlerde, mesela İspanyol şair Juan Ramón Jiménez'de bulabilmektedir: "Bütünlük, sessizliğin asil kızı; dağılış, gürültünün üvey oğlu..." [174] Jiménez yaşasa bugünün İspanyasında ne ıstırap çekerdi ama! İki aile, İspanya'daki bir tatil beldesinde bir yazlık evi paylaşıyorduk. Arkadaşım yazmayı planladığı tezle ilgili tartışmak istiyordu ama tabii evin her yanı gürültüyle doluydu. Sakin bir bar bulmaya çıktık. Saat henüz sabah on bir olduğundan çoğu bomboştu. Ama hepsi müzikle zangırdıyordu. Sonunda sessiz bir yer bulduk, kahvelerimizi ısmarlayıp oturduk. Ama daha ağzımı açtığım anda mekân disko müziğiyle inlemeye başladı. Bar sahibi derhal müzik sistemini devreye sokmuştu. Arkadaşım kızgınlıkla fırladı, bara gitti, konuşmaya çalıştığımızı söyleyip bar sahibinden müziği kapatmasını rica etti. Adam aynı kızgınlıkla reddedince kahvelerden vazgeçip çıktık. Buradaki önemli nokta bar sahibinin, muhtemelen müşteriyi memnun etmek için açtığı müziği, müşteri kaybetmek pahasına kapatmamasıydı. Çünkü barlarda müzik normaldi ve bu seferki müşteriler herhalde çatlaktı. İşin trajik tarafıysa adamın haklı olduğu bir noktanın bulunması. Kamuya açık alanlarda müzikten nefret edenler bile artık müziği normal, yokluğunuysa anormal karşılamaya başladı. Kutsal sessizliğin son kalelerinden The London Review of Books Bookshop'a gittiğimde kitapçının atmosferi bana doğaya aykırı, mezarsı geldi. Diğer üç-beş müşteri de aynı hisse kapılmıştır belki. Bu güzelim dükkân yakında kapanabilir ki kapanışı, diğer kitapçıların güttüğü politikayı haklı çıkaracak ve müşterilerin evrensel konserve müzik doğaldır inancını pekiştirecektir. Kısacası çağ, iradesini dur durak bilmeden, engellenemez şekilde, zorla benimsetmektedir. Ne yapmalı? Oluruna mı bırakmalı yoksa meslektaş ve akrabalarla kavgaya dalıp dişçilerle kitapçı sahiplerine şikâyetler mi sunmalı? İkincisinde muhteşem düşüncelerini
Yüklə 1,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|