Saçmalıklar Çağı
Yüklə 1,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
nimettir. Temiz su ve sifonlu tuvaletler de..." [183]
Bilim yukarıdan darbe yediği kadar alttan da kemirilmektedir. Bilim zorlukların en zoru, anlamanın en beter sınanışı diye görülmeye başlanmıştır. Haliyle bilim dallarında eğitim görmek isteyenlerin sayısı yıldan yıla düşüyor. Ee, Sörf ve Plaj Yönetimi'nden diploma alınabilirken kim kalkıp matematik belasıyla uğraşır? Birkaç sene önce, zamane gençlerinden yeterince az zahmet talep eden yeni dersler hazırlanmasına yönelik bir üniversite toplantısında kalkıp öğrencilerden pizzanın tarihini ve en az yirmi İtalyanca kelimeyi öğrenmeyi talep edecek, çoklu-disiplinli ve son derece akademik Pizza Araştırmaları dersini önermiştim. Ama hayat, McDonalds'ın akademik yeterlilik bursu verdiği duyurusuyla beni her zamanki gibi geride bıraktı. Pizza Araştırmaları şakası, Hamburger Araştırmaları gerçeğinin çok gerisinde kalmıştı. Eğitimde zorluğun terk edilişi, onlarca yıllık gelişmelerin bir sonucudur. Katolik İrlanda'da geçen çocukluğumda gördüğüm tek eğitimsel aşırılık, kibirli ve züppe ama fazlasıyla incelikten yoksun öğretmenlerin sürekli öğrencilere hakaret etmesi ve dayak atmasıydı. İrlanda'nın 1960'ların ortalarına kadar 19. yüzyılda kalmasından kaynaklanan tiksindirici bir durumdu bu. Böyle bir ortamda asla öğretmenlik yapamazdım. Ama 1970'lerde öğretmenlik için Londra'ya geldiğimde İngiliz öğretim sisteminin diğer aşırı uca gittiğini keşfettim. Öğrenciler hakarete uğrayıp dövülmek yerine övülüp şımartılıyorlardı. Tabii bu tavrın önemli gerekçeleri vardı: Geçmişte eğitimden yoksun bırakılmış kitlelerin eğitilmesi, ailevi ve toplumsal sorunların düzeltilmesi, umutsuzlara umut ve öncelik verilmesi amaçlanıyordu. Ayrıca bu projenin başarıya ulaşmadığını kim söyleyebilir? İlgili meseleleri gereğince tartışmak için ayrı bir kitap yazmak lazım. Ama öğretmen otoritesinin yıkılması gibi birtakım bedellerin ödendiği de kesin. Hiçbir öğrenci hakarete uğramaktan ve dövülmekten haz etmez ama aynı şekilde, taviz verene de saygı göstermez. Ödenen bir diğer bedelse zorluğun reddidir. Öğretmenliğin temel aksiyomu, söylenmeye değer her şeyin basitçe söylenebilmesidir. Ama zorlu fikirleri basitçe söylemek zordur. Oysa zorluğu hepten es geçmek ne de kolaydır! Bir diğer aksiyomsa hevesli öğretmenliğin öğrencileri edilgen değil, faal öğrenenler haline getirmesi gereğidir. Oysa çocukları inisiyatif alma ve kendileri için çalışmaya kandırmanın yoruculuğu karşısında sadece ne yapacaklarını söylemek hatta onların yerine yapmak ne çekicidir! Haliyle değerlendirmeler gittikçe daha fazla ev ödevleri ve projeler üzerinden yapılmaya, ödevler sıklıkla düzeltilmeleri ve ardından neler yapılacağının söylenmesi için öğretmenlere getirilmeye başlanmıştır. Üçüncü temel öğretmenlik aksiyomu, anlamanın açıklamalara dikkat edilmesini gerektirmesidir. Ama öğrencileri sessizlik içinde dinlemeye zorlamak bezdirici otorite kavgaları demektir. Konuşmalarına ve yapmaya alıştıklarını yapmalarına izin vermek çok daha rahattır. Ve öğretmenlik, öğrenciyi öğretmen seviyesine çıkarmak demektir. Ama safra kaldırmak hem çetin hem yıldırıcıdır. Öğrencinin seviyesine inmekse çok daha kolaydır. Tüm bunların sonucu, eğitim dünyasında hiç kimsenin itirafa yanaşmadığı, standartlardaki engellenemez düşüştür. Öğrenciler bu sanılarla üniversiteye girmekte, her zamanki gibi gevezelik yerine oturup sessizce dinlemelerinin beklenmesi karşısında şaşkına dönmekte ve öğretim görevlilerinin ödevleri önceden okumayı ("Doğru yolda mıyım, göreyim diye" cümlesi, not vermeden önce düzeltin demektir) reddetmeleri karşısında öfkeye kapılmaktadırlar. Eskiden anlayamayan öğrenciler açıklamanın tekrar edilmesini isterlerdi. Derken gittikçe daha fazla ve dikkate değer öfke eşliğinde, dersleri anlamamayı açıklamanın kabahati bellemeye başladılar. Yakın zamanda bir başka önemli değişiklik yaşandı. Artık çoğu öğrenci anlamadan veya yokluğundan dahi bahsetmiyor, tüm çabanın saçmalığına
ve beyhudeliğine yönelik gevşek, hoş görür bir gülüşle gülünç, demode öğretmenlerine acıyor. Bir başka saçma terse dönüş daha size: Bir zamanlar öğretmenler öğrencilere büyüklük taslarken artık tam tersi yaşanıyor. Zorluk ve anlama kavramları, varlıkları sona erecek ölçüde reddedildi. Hatta kavram kavramı, yani bir konunun kavranması için anlaşılması gereken soyut, temel teori ortadan kalktı. Artık anlama aletsel: Teknolojinin nasıl çalıştığını değil, nasıl çalıştırıldığını bilmek gerekiyor. Kısacası dünyayla temasını çoktan kaybetmiş insan, artık makineyle temasını da kaybediyor. İnsanlar bir zamanlar televizyonların kapaklarını, arabaların kaportalarını açar ve teknolojiden, tamirat yapacak kadar anlarlardı (bu insanlardanım demiyorum; makinelerin içine baktığımda başım döner, midem bulanır). Ama aygıtların doğasına eklenen değer yitirme, bitme özelliği tamirat kavramını da bitirdi. Bugün aygıtın nasıl çalıştığını pek bilen yok. Bozulan çöpe atılıyor ve yeni modeli alınıyor. İletişim teknolojisinin büyümesiyle birlikte işi yapan makineler artık görünürlükten de çıktılar; gök kubbede bir yerlerde, Tanrı'nın zihni misali gizemli ve anlaşılamaz çalışıyorlar. Geriye sadece ara-yüz, yani ekran kaldı. Böylece imaj içeriğe, sunum anlamaya, betimleme analize üstün geliyor.
Yüklə 1,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|