167
baliğә forması olan “zәvvarat” (tez-tez ziyarәt edәn qadınlar)
sözü mövcuddur.
İmam Qürtubi yazır:
“Bәlkә dә buna sәbәb qadının kişisinin haqqını zay et-
mәsi, (ağladığı zaman özünü әlә ala bilmәdiyi üçün) açılıb-sa-
çılması, vay-şivәn qoparması vә bu kimi şeylәrdir. Vә yaxud
belә deyә bilәrik: qadın bu kimi xoşagәlmәz hallardan özünü
uzaq tutmağa әmindirsә, qәbir ziyarәti üçün (әrindәn) icazә al-
mağına ehtiyac qalmır. Ölümü xatırlamağa hәm kişilәr, hәm dә
qadınlar möhtacdır”.
İmam Şövkani deyib:
“Zahirәn bir-birinә zidd hәdislәrin uyğunlaşdırılmasın-
da bu sözlәri (İmam Qürtubinin dediklәrini – mütərcim) mötә-
bәr bilmәk lazımdır”
1
.
Әgәr bir-birinә zidd (vә ya zahirәn zidd) hәdislәri uy-
ğunlaşdırmaq mümkün deyilsә, onlardan birinә üstünlük ve-
rilir. Alimlәrin müәyyәnlәşdirdiyi üsullardan bu vә ya digәrinә
әsaslanaraq müvafiq hәdisә üstünlük verilir. Sayı yüzә çatan bu
üsullar haqda İmam Süyutinin “Tәdrib әr-Ravi әla Tәqrib әn-
Nәvavi” adlı kitabında mәlumat verilib.
Qeyd edәk ki, “ziddiyyәt” ( təarüz) vә “üstünlük vermә”
( tərcih) problemi hәm Fiqh, hәm dә Hәdis üsulunun, müxtәlif
Quran elmlәrinin öyrәndiyi mühüm problemdir.
1
Yenә orada.
168
“Əzl” hədisləri
İndi isә “әzl” – cinsi әlaqә zamanı spermanın hamilә qal-
masın deyә, qadının övrәtinә deyil, kәnara boşaldılması hәdis-
lәrinә toxunaq.
Әbu әl-Bәrәkat ibn Teymiyyәnin (Şeyxülislam İbn Tey-
miyyәnin babası) “әl-Müntәqa min Әxbar әl-Mustafa” kitabının
“Әzl” hәdislәri” fәslindә oxuyuruq:
“Cabir (Allahdan ondan razı qalsın!) deyib: “Quran nazil
olduğu dövrdә, Peyğәmbәrin (Ona Allahın xeyir-duası vә sala-
mı olsun!) zamanında “әzl” edirdik”. Hәdisin sәhihliyi yekdil-
liklә qәbul edilib.
İmam Müslim isә belә rәvayәt edib: “Peyğәmbәrin (Ona
Allahın xeyir-duası vә salamı olsun!) zamanında “әzl” edirdik.
Peyğәmbәrin bundan xәbәri olsa da, bunu bizә qadağan etmә-
mişdi”.
Hәzrәti Cabir (Allah ondan razı qalsın!) rәvayәt edir ki,
bir dәfә bir şәxs Peyğәmbәrin (Ona Allahın xeyir-duası vә sala-
mı olsun!) yanına gәlib deyir: “Mәnim bir cariyәm var. Hәm bi-
zim xidmәtçimizdir, hәm dә xurma bağımızda işlәyir. Onunla
cinsi әlaqәdә oluram. Amma hamilә qalmağını istәmirәm.”
Peyğәmbәr dedi: “İstәsәn, “әzl” et. Ancaq qәdәrindә nә varsa, o
da olacaq”. Hәdisi İmam Әhmәd, Müslim vә Әbu Davud rәva-
yәt etmişlәr.
Әbu Sәid әl-Xudri (Allah ondan razı qalsın!) deyib: “Pey-
ğәmbәrlә (Ona Allahın xeyir-duası vә salamı olsun!) birlikdә
Bәni-Müstәliq qәzvәsinә çıxmışdıq. Nәticәdә çoxlu sayda qadın
әsir götürdük. Subaylıq bizә üstün gәldi vә qadınlarla olmaq is-
tәdik. (Ancaq cinsi әlaqәyә girәcәyimiz tәqdirdә hamilә qalma-
larından ehtiyatlanaraq) “әzl” etmәyi düşündük. Bu haqda Pey-
ğәmbәrdәn (Ona Allahın xeyir-duası vә salamı olsun!) soruş-
duq. O da belә cavab verdi: “Etmәmәyinizdә bir qәbahәt yox-
169
dur. Çünki Böyük vә Qüdrәtli Allah qiyamәtәdәk nә yarada-
caqsa, onu artıq tәqdir edib”. Hәdisin sәhihliyi yekdilliklә qәbul
edilib.
Әbu Sәid әl-Xudri deyib: “Yәhudilәr iddia edirdilәr ki,
“әzl” qız uşağını diri-diri torpağa gömmәyin kiçik formasıdır.
Peyğәmbәr (Ona Allahın xeyir-duası vә salamı olsun!) isә belә
buyurdu: “Yәhudilәr yalan deyirlәr. Çünki Böyük vә Qüdrәtli
Allah bir şeyi yaratmaq istәyәrsә, buna heç kәs mane ola bil-
mәz”. Hәdisi İmam Әhmәd vә Әbu Davud rәvayәt etmişlәr.
Hәdisin Әbu Davud tәrәfindәn rәvayәt edilmiş variantı isә be-
lәdir: “Bir kişi Peyğәmbәrә (Ona Allahın xeyir-duası vә salamı
olsun!) deyir: “Ey Allahın rәsulu, mәnim bir cariyәm var.
Onunla cinsi әlaqә zamanı hamilә qalmasın deyә, “әzl” edirәm.
Başqa kişilәr nә istәyirsә, mәn dә onu istәyirәm. Ancaq yәhu-
dilәr deyirlәr ki, “әzl” qız uşağını diri-diri torpağa gömmәyin
kiçik formasıdır. Peyğәmbәr (Ona Allahın xeyir-duası vә salamı
olsun!) cavabında buyurdu: “Yәhudilәr yalan deyirlәr. Çünki
Böyük vә Qüdrәtli Allah bir şeyi yaratmaq istәyәrsә, buna heç
kәs mane ola bilmәz”.
“Zad әl-Mәad” әsәrindә İbn әl-Qәyyim yazır:
“Sәhihlik baxımından bu istinad sәnә bәsdir. Çünki bü-
tün ravilәri mötәbәr vә hafiz şәxslәrdir”.
Üsamә ibn Zeyd (Allah ondan razı qalsın!) rәvayәt edir
ki, bir dәfә bir kişi Peyğәmbәrin (Ona Allahın xeyir-duası vә sa-
lamı olsun!) yanına gәlib dedi: “Zövcәmlә cinsi әlaqә zamanı
“әzl” edirәm.” Peyğәmbәr soruşdu: “Bunu nә üçün edirsәn?”
Kişi dedi: “Bunun onun (südәmәr) uşağına vә ya uşaqlarına tә-
sir edә bilәcәyindәn ehtiyatlanıram.” Peyğәmbәr dә (Ona Al-
lahın xeyir-duası vә salamı olsun!) cavabında dedi: “Әgәr bu-
nun zәrәri olsaydı, farslara vә bizanslılara zәrәr verәrdi”. Hә-
disi İmam Әhmәd vә Müslim rәvayәt etmişlәr.
170
Cüdamә
1
bint Vәhb әl-Әsәdiyyә deyib: “Peyğәmbәrin
(Ona Allahın xeyir-duası vә salamı olsun!) yanına getmişdim.
Yanında başqaları da vardı. Onlara deyirdi: “Süd әmizdirәn qa-
dınlarla cinsi әlaqәdә olmağınızı qadağan etmәyi fikirlәşirdim.
Sonra gördüm ki, farslar vә bizanslılar süd әmizdirәn qadın-
larla cinsi әlaqәdә olurlar. Vә bu, onların (südәmәr) uşaqlarına
zәrәr vermir. (Belәliklә, bundan vaz keçdim)”. Daha sonra Pey-
ğәmbәrdәn “әzl” haqqında soruşdular. O da (Ona Allahın xe-
yir-duası vә salamı olsun!) belә cavab verdi: “Bunu etmәk uşağı
gizli şәkildә diri-diri torpağa gömmәk demәkdir. Vә “Diri-diri
torpağa gömülәn körpә qızdan soruşulacağı zaman” ayәsinin
hökmü bu әmәlә dә şamil olunar”. Hәdisi İmam Әhmәd vә
Müslim rәvayәt edib.
Ömәr ibn әl-Xәttabın (Allah ondan razı qalsın!) belә de-
diyi rәvayәt olunur: “Peyğәmbәr cinsi әlaqәdә (Ona Allahın xe-
yir-duası vә salamı olsun!) azad qadının (qanuni zövcә nәzәrdә
tutulur – mütərcim) icazәsi olmadan “әzl”ә qadağa qoydu”. Hә-
disi İmam Әhmәd vә İbn Macә rәvayәt etmişlәr. İstinadı o qә-
dәr dә yaxşı deyil
2
.
Çünki hәdisin istinadında İbn Lәhiәnin adı çәkilir. Alim-
lәr bu şәxsi tәnqid etmişlәr. Ancaq İbn Abbasa istinadәn Әbdül-
bәrin, İmam Әhmәd vә Beyhәqinin rәvayәt etdiklәri bu hәdis
yuxarıdakı hәdisi tәsdiqlәyir: “Allahın rәsulu (Ona Allahın xe-
yir-duası vә salamı olsun!) azad qadınla cinsi әlaqәdә onun
1
Dariqutni deyib: “Bu ad cim, nöqtәsiz dәl hәrflәrindәn ibarәtdir. Kim zәl
hәrfindәn ibarәt olduğunu deyәrsә sәhv edәr”. Hafiz ibn Hәcәr yazır: “Bu-
nu Әskәri dә deyib”. Ancaq o, bu adın nöqtәli zәl hәrfi ilә oxunduğunu bir
qrup şәxsdәn dә rәvayәt edib. Tәbәriyә görә bu, Cüdamә bint Cәndәldir.
Hәdisçilәr isә onu İbnә Vәhb adlandırmışlar. Uyğun olanı İbnә Cәndәl әl-
Әsәdiyyәdir. O, ilk illәrdә Mәkkәdә müsәlman olmuş, beyәt etmiş, sonralar
tayfası ilә birlikdә Mәdinәyә köçmüşdür. Bax: İbn Hәcәr. Tәhzib әt-Tәhzib,
cild XII, sәh. 405-406.
2
Әbu әl-Bәrәkat ibn Teymiyyә. әl-Müntәqa min Әxbar әl-Mustafa, cild II,
Beyrut: “Dar әl-Mәrifәt” nәşriyyatı, sәh. 561-564.
Dostları ilə paylaş: |