Toshkent «yangiyo‘l poligraf servis»
Yüklə 3,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
| QUSH TILI
Mirtemir Qushlar, hey, ketmang uzoq, Qo‘ymayman sizga tuzoq. Bo‘zto‘rg‘ay, bo‘zlashaylik. Turumtoy, so‘zlashaylik. Qaldirg‘och, quvlashaylik. Betilmoch, quvnashaylik. Sa’vaoy, sayrashaylik. Soyma-soy yayrashaylik. Qushlar, hey, ketmang uzoq, Qo‘ymayman sizga tuzoq. Cho‘chimang, hoy chumchuqlar, Laylag-u chug‘urchuqlar, Ko‘kqarg‘a-yu, zarg‘aldoq, Bulduruq ham tuvaloq, Suqsur, oqqush, tustovuq, Sayranglar menga yovuq. Mendan qochma, hoy burgut, Do‘stlashaylik, qarchig‘ay, Kaklik, to‘ti, bedana, Sepay tariq, sedana. Keling, ha, sirlashaylik, Keling, ha, tillashaylik. 1. She’rda qaysi qushlarga murojaat qilinadi? 2. Qaysi qushlarning hayotini bilasiz? 131 YOMG‘IR Farhod Musajonov Yomg‘ir yog‘ayotganda odam qattiq uxlaydi degan - lari rost ekanmi, Halima opa bugun o‘g‘li Erkinjonni uyg‘otaverib charchab ketdi. Oxiri Erkinjon onasining qistovi kor qilib zo‘rg‘a ko‘zini ochdi. Nomiga chala- chulpa yuvingan bo‘ldi. Qaytib uyga kirdi-da, yana karavotiga o‘tirdi. Ko‘zini lo‘q qilib derazaga tikildi. Tashqarida yomg‘ir shig‘illab quyar, osmonni esa qop-qora bulut qoplab olgan edi. Halima opa derazaning darchasini ochdi, xo- naga zax va nam havo urdi. Erkinjon junjikib o‘zini ko‘rpaning tagiga oldi. – Kiyinmaysanmi tezroq, Erkinjon, choying sovib qoladi, – dedi Halima opa. Erkinjon indamadi. Shu havoda yomg‘irda ivib mak - tabga borishga sira oyog‘i tortmadi. Qani endi issiqqina uyda maza qilib derazadan ko‘chani tomosha qilib o‘tirsa! – Ha, nima bo‘ldi senga, kasal bo‘lib qolmading mi? – Halima opa o‘g‘li indamaganiga hayron bo‘ldi, pesha - nasini ushlab ko‘rdi. – Ozgina issig‘ing bor shekilli? Erkinjon yana indamadi. Onasining gaplaridan keyin o‘ziga-o‘zi kasaldek tuyulib ketdi. – Boshim og‘riyapti, – deb ko‘zini yumib oldi. Nega shunday dedi, o‘zi ham bilmaydi. Qo‘rqib ketgan Hali - ma opa darrov uning atrofida girdikapalak bo‘lib qoldi. Ko‘rpasini, yostig‘ini to‘g‘rilab, yaxshilab yotqizib qo‘ydi. Karavotining oldiga stul surib, nonushtani o‘shaning ustiga olib kelib qo‘ydi. Lekin Erkinjon nonushtaga qay - 132 ri lib ham qaramadi. Hozir u bitta ortiqcha harakat qi- lishga, qimirlashga erinardi. Halima opaning ishga ketadigan vaqti bo‘ldi. – Qimirlamay yotgin, men shifokor chaqirib keta - man, – dedi u. Peshin bo‘ldi. Derazadan ko‘chaga mo‘ralab o‘tirgan Erkinjon maktabdan qaytayotgan o‘rtoqlarini ko‘rdi. Nima uchundir yuragi orziqib, xo‘rsinib qo‘ydi. Bora-bora xur - sandligi yo‘qolib, o‘rnini xomushlik, g‘ashlik egalladi. Shu payt eshik taqillab qoldi. Erkinjon borib ochdi. Qarshisida sochlariga oq oralagan, qotmadan kelgan ki - shi turardi. – Men shifokorman, kasal Erkinjon Madrahimov shu yerda turadimi? – deb so‘radi u. – Ha, shu yerda, – Erkinjonning ovozi zo‘rg‘a eshitildi. – Bo‘lmasa, yigitcha, ruxsat etasiz, bir tekshirib ko‘ramiz, qayeringiz og‘riyotganikin. Durustmi? – shifokor juda shoshilardi. Erkinjonning nafasi ichi ga tushib ketdi. Shifokor uni karavotga o‘tqazib isitmasini o‘lchadi, og‘zini ochib tomog‘ini ko‘rdi, re zinka naychasining uchini ko‘k ragiga qo‘yib, nafas olishini eshit di. – Qayering og‘riyapti? – deb so‘radi Erkinning ko‘ziga tikilib. Shifokor go‘yo ichingdagi bor gapni bilib turgan sehrgarga o‘xshardi. Erkinjon indolmadi. – Ha, mayli, – dedi shifokor muloyimlik bilan, – mana shu dorini ichsang, tuzalib ketasan. 133 Shifokor dori qog‘ozini yozib to‘ldirdi-da, Erkinjonning yostig‘i tagiga qo‘ydi. – Oying kelganlarida bergin. Dorini, albatta, topsin - lar, – dedi shifokor, – kasaling xavotirli, oldini olma - sa, oqibati yomon bo‘ladi. «Dovdirroq» shifokor qanday shoshib kelgan bo‘lsa, shunday shoshib chiqib ketdi. Erkinjon sal yengil tortdi, peshanasidan chiqib ket - gan terni artdi. Ammo g‘ashligi tarqalmadi, zerika-zeri - ka bir amallab kunni kech qildi. Halima opa ishdan sal barvaqt qaytdi. U eshikdan kira solib o‘g‘lidan hol-ahvol so‘radi. – Tuzuk bo‘lib qoldim, ertaga maktabga bora - man, – dedi Erkinjon va shifokor tashlab ketgan dori qog‘ozini olib onasiga berdi. – Ammo shifokor hov - liqmaroq ekan, kasaling og‘ir, oldini olmasang, ishing chatoq, deb vahima qilib ketdi. Halima opa qog‘ozni olib o‘qidi, birdan o‘zgardi, qo‘llari bilan ikkala chakkasini qisib o‘tirib qoldi. – Nima bo‘ldi, oyijon? – Erkinjon qo‘rqib ketdi. Halima opa indamasdan qog‘ozni Erkinjonga uzatdi: – O‘qi! Erkinjon qog‘ozni oldi, hijjalab o‘qidi: «Ehtiyot bo‘ling, o‘g‘lingizda mug‘ambirlik va yalqovlik kasalining alomatlari paydo bo‘lyapti». 1. Hikoyani o‘qing. Erkinjonning maktabga bormaganligi sababini izohlang. 2. Uni qanday kasallikka yo‘liqqan deb o‘ylaysiz? |