Тузувчилар

 
Oqimning barqaror harakatida napor va pyezometrik chiziqlarning ko‘rinishlari 
haqida umumiy ko‘rsatmalar. Bernulli tenglamasiga kiruvchi hadlar haqida 
qo‘shimcha mulohazalar 
 
Tekis harakat bo‘lgandagi holat.
Bosimli va bosimsiz harakatlar bilan tanishamiz. Bosimli harakatni 8.6-rasmda 
ifodalangan 
D
quvurning 
l
uzunlikdagi bo‘lagida kuzatish mumkin. Oqimning oqishi har 
qanday kesimda o‘zgarmasligi sababli, yo‘qolish ham o‘zgarmaydi. Shu sababli, 
YE-YE 
napor chizig‘i qiyaligi o‘zgarmasdir J
e
=const 
(oqim bo‘ylab). 
8.6-rasm. Oqimning tekis bosim ostidagi 
harakatida R
-R va YE-YE chiziqlar
8.7-rasm. Oqimning tekis bosimsiz harakatida R
-R 
va YE-YE chiziqlar

---

59 
Xulosa qilish mumkinki, 
const
g

2
2

(oqim bo‘ylab) 
(8.33) 
bo‘lganligi sababli, oqimning bosim ostidagi tekis harakatida 
R-R 
pyezometrik chiziq 
ma’lum qiyalikdagi to‘g‘ri chiziq ko‘rinishida bo‘lib, napor chizig‘iga parallel bo‘ladi. 
YE-
YE 
chiziqning uzunlik bo‘ylab kamayishi shu uchastka oralig‘ida napor yo‘qolishini 
ko‘rsatadi. 
f
h
a

(8.34) 
Bosim ostidagi tekis harakat uchun 
l
a
l
h
J
J
f
е



(8.35) 
ifoda o‘rinlidir. 
Bosimsiz harakat
. Bu holatda (3.14-rasm) pyezometrik chiziq oqimning erkin sath 
chizig‘i bilan ustma-ust tushadi. Demak, 
l
a
l
h
i
i
J
J
f
с
э
e





.
(8.36)
bunda
i
- o‘zan tubi qiyaligi.
ie
.s
.
-oqim erkin sathi qiyaligi,
a 
– erkin sathning 
l
uzunlik-dagi pasayishi. 
8.8-rasm. Bosimsiz notekis harakatda R
-R va YE-YE 
chiziqlar shakllari