Яли Камали архивиндяки «Короьлу» дастанынын
Yüklə 1,48 Mb. Pdf görüntüsü
|
əöklü Məlikdən adam gəldi. Qazan bəgün xatunu qanqınuz- dır, dedi. Qırq yerdən avaz gəldi. Qanqusudır bilmedilər. Kafərə x əbər verdilər. Birnə yanıədıq, qırq yerdən avaz gəldi. Bilmədik qanqısıdır, dedilər. Kaf ər aydır: Mərə, varın Qazanın oqlı Uruzı tartun çengele asun qiym ə-qiymə aə ətindən çəkün qarə qavurma piəürdib qırq beg qızına iletün. Hər kim yedi ol degil, hər kim yemədi oldur. Alun g əlün sıəraq sürsin, dedi. Boyı uzun Burla xatun oəlının yamacına gəldi. əaəırıb oəlına söylər, görəlim xanı mnə söylər. Aydır: Oəul, oəul, ay oəul, Bilürmis ən nələr oldı? Söyl əədilər fısıl-fısıl Kaf ərin felin tuydum D ənalügi altun ban evimin qəbzəsi oəul Qaza b ənzər qızımın gəlinimin çiçəgi oəul. Oəul, oəul, ay oəul Toquz ay tar qarnımda götürdigim oəul On ay dey əndə dünyaya gətürdigim oəul Toll əməsi beəikdə bələdügim oəul. Kaf ərlər tərs tanıəmıəlar Qazan oəlı Uruzu həbsdən çıqardın bunmazdan aq orəanla asun, iki talusından çengele sancub qiymə- qiym ə aə ətindən çəkün qarə qovurma edüb qırq beg qızına iletün, h ər kim yedi ol degil, hər kim yemədi ol Qazan xatünıdır. əəkün döəegimizə gətürəlim, sıəraq sürdürelim demiələr. Sənin ətündən oəul yeyayınmı, yaxsa sası dinlü kafərin döəəginə girəyinmi, aəan Qazanın namusunu sındırayınmı, necedin, oəul hey dedi. Uruz aydır: Aəzın qurusun ana, dilün çürisin ana, ana haqqı tanqi haq qi denilmiədi, salqubəni yerimdən turaydım, yeqanla boəa- zından tutaydım qabı öncəm altına salaydım aə yüzini qarə yerə də- p əydim, aəzunla burnundan qan əorladaydim. Can tatlu sapa gös- tereydim. Bu n ə sözdür. Saqın, qadın ana. Mənim üzərimə gəlmi- y əsən, mənim üçün aəlamıyasan, qo bəni ana çengele ursunlar, qo ətimdən çəksünlər, qara qavurma etsünlər, qırq beg qızının önünə il ətsünlər, onlar bir yedigində sən iki yegil səni kafərlər bilməsünlər, 131 tuymasunlar. Ta kim sası dinlü kafərin döəəginə varmıyasan, sıəra- əın sürmiyəsən, atam Qazan namusını sımayasan, saqın, dedi. Oəlan böylə degəc buldır-buldır gözünün yaəı revan oldı. Boyı uzun belli Burla Xatun boynıla qulaəın aldı düədi. Küz alması kibi al yanaəın tutdı, yırtdı. Qarəu kibi qare saçını yoldı. Oəul, oəul deyüban zarlıq qıldı, aəladı. Uruz aydır: Qarın ana, Qarəım alub ne bögürərsən N ə bozlarsan, nə aəlarsan Baərımlə yürəgim nə taəlarsan Keçmiə mənim günimi nə nə andırarsan Heya ana! ərəbi atlar olan yerdə Bir qulunı olmazmi opur Qızıl dəvələr olan yerdə Bir köəegi olmazmı olur Aəca qoyunlar olan yerdə Bir quzıcıəı olmazmı olur S ən saə ol qadın ana Babam saə olsun Bir m ənim kibi oəul bulmazmı olur, – dedi. Qazan aydır: Qaraciq əoban anamı kafərdən diləyəlim. At ayaəı altında qalmasun, dedi. At ayaəı külek, ozan dili çevik olur. Qazan kafərə çaəırub söyl əmiə, görəlim xanım, nə söyləmiə, aydır: - Mare əöklü Məlik deklügi altun ban evl ərimi gətürübdürirsən sana kölgə olsun. Aəır x əzinət, bol aqçam götürübdirirsən sana xərcliq olsun. Qırq incə bellü qızla Burla Xatunı götürübdirirsən sana yesir olsun. Qırq yigidlen oəlım Uruzu götürübdirirsən qulın olsun. Tavla-tavla əahbaz atlarim götürübdirirsən sana binət olsun. Qatar-qatar də- v ələrim göturubdirirsən sana yuklat olsun. Qarıcıq anam göturub- dirirs ən mərə kafir anamı vergil mana. Savaəmadin, uruəmadin qayıdayım. Görü dönim, gedeyim, bəllü bilgil, dedi. 132 Kaf ər aydır: Mare, Qazan, dənlügi altun ban evini gətürmi- əin bizimdir. Qırq incə bellü qızla boyı uzun Burla Xatunu g ətürmiəiz bizimdir. Tavla-tavla əahbaz atlarin qatar-qatar dəvə- l ərin gətürmiəiz bizimdir. Qaricıq ananı gətürmiəiz bizimdir. Sana verm əziz. Yayxat keəiə oəlına verəriz. Yayxat keəiə oqlından oqlı toəar biz anı bana əırım qorız, dedilər. Böylə degəc Qaraciq əobanın acıəı tutdu. Totaqları təbsərdi. əoban aydır: M ərə dini yoq əqilsin kafər əssi yoq derneksiz kafər Qarəı yatan qarlı qara taəlar Quruyubdur otı bitməz Qanlu-qanlu ermaqlar Quruyubdur diy ə ayrı gəlməz əahbaz-əahbaz atlar Qariyübdir qulun verm əz Qızıl-qızıl dəvələr Qariyübdir köəək verməz Mare kaf ər Qazanın anası Qariyübdir oəul verməz. Dölün olmaqdan safan vers ə, əökli Məlik, qara gözlü qızın varsa, g ətir Qazana ver, mərə kafər sənin qızından oəlı toəsun, siz anı Qazan bege qırım qoyasız, dedi. Böyl ə degec anasının qərarı qalmadı. Yürüyü verdi. Qırq inc ə bellü qızın içinə girdi. Kaf ərlər Uruzı alıb qənarə dibinə gətürdilər. Uruz aydır: Mare kaf ər aman, tanrinin, birliginə yoqdır güman. Qoy məni bu aəacla söyləəəlim, dedi. əaəurub aəacə söyləmiə, görəlim xanım, n ə söyləmiə: Aəac-aəac dersem sana, ərlənmə aəac M əkkə ilə Mədinənin qapusu aəac Museyi-kelimin əsası aəac Böyük- böyük suların köprisi aəac Qara-qara d ənizlərin gəmisi aəac əah Mərdan əlinin Düldülünün əyəri aəac Zülfüqarın qınının qəbzəsi aəac 133 əah Həsənlə Hüseynin yetəgi aəac əgər ərdir, əgər əmər tür qorxusu aəac Baəın elə baqır ölsəm baəsız aəac Dibin ələ baqır ölsəm dibsüz aəac M əni sana asarlar, götürmə aəac Götürc ək olarsan yigitligün səni tutsun aəac Bizim eld ə gərək idin aəac Qara hindu qullarıma buyuraydım S əni para-para toərıyalardi aəac Ondan etdi: Tavla- tavla yıəlananda atum yazıq Qartaə saqlıyanda yoldaəıma yazıq Yumruəunda talbinəndə əahin quəuna yazıq Begliq ə toymadın canıma yazıq Yigitligin ə usanmadın özümə yazıq, – dedi. Yumru- yumru aəladı. Yanıq cigərcigini taəladı. Bu mahalda Sultanım Salur Qazanlam Qaraciq əoban çapar yetdi. əobanın üçyaəar təpə dərisindən sabanın eyasıdır. əç keçi tobundan Sabanının qollaridi. Bir keçi tabundan çatla yovcıdı. H ər atanda on iki batman taə atardı. Atdıəı taə yerə düəməzdi. Yer ə dəxi düəsə toz kibi savrulardı. əç yoladıq taəı düədigi yerin otı bitməzdi. Semiz qoyun, arıq toəlı bayırda qalsa qurt gəlib yem əzdi. Sabanın qorqusundan. Eylə olsa Sultanım Qaraciq əoban Saban canlatdı. Dünya-aləm kafərin gözinə qaranqu oldı. Bu mahalda Qalın Oəuz begleri yetdi, xanım, görəlim, kimlər yetdi: Qara d əvə aəzında qadir verən Qara buəa dərisindən peəəgin yapuəı olan, acıəı tutanda qara taəı kül eyləyən, bıgın ensesinde yeddi yerd ə dügen ərənlər avreni Qazan begin qartaəı Qaragün ə çenar yetdi. əal qılıcın qardaə Qazan yetdim, dedi. Bunun ardınca görəlim xanım, kimlər yetdi: Demür Qapu Dervendindeki demir qapuyı dönüb alan altmıə tutam ale gönd ərigin ucında ar yügriden Qıyan Salcuq oglı Dəlü Dondar çapar yetdi. əal qılıcın aəam Qazan yetdim, dedi. Bunu n ardınca görəlim xanım, kimlər yetdi: 134 Yüklə 1,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|