Yazıçı-publisist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü m əsləhətçi redaktor
Yüklə 0,59 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ZƏRƏRLİ VƏRDİŞLƏRƏ QARŞI MÜBARİZƏDƏ VALİDEYN-MƏKTƏB ƏLAQƏLƏRİ Ensiklopediyada v ərdiş sözü - insanlar tərəfindən icra edil
158 qısaldılmış iş vaxtı müəyyən edilir. Həmin iş yerləri üzrə peşələrin, vəzifələrin siyahısı iş vaxtının konkret müddəti göst ərilməklə, müvafiq icra hakimiyyəti orqanı (yəni Azərbay- can Respublikası Nazirlər Kabineti) tərəfindən təsdiq edilir.” Ona gör ə də frustrasiya və digər emosional hallarla tez-tez rastlaşan insanlarla güclü maariflənmə işləri aparılmalıdır. T əhsil sistemində işləyən, öz sağlamlığının qayğısına qalma- yan, əsəb sisteminin möhkəmlənməsi üçün vaxtında təsirli t ədbirlər görməyən onlarca insanlar faringit, larıngit, şəkərli diabet, m ədədə yazva, müxtəlif ürək, böyrək və qara ciyər, el əcə də qırtlaq xərçəngi kimi digər xəstəliklərə düçar olurlar. T əhsil Şöbəsinin aparatında işlədiyim 40 ildən artıq dövrdə neç ə-neçə müəllimin əsəb sisteminin pozulması ilə əlaqədar müxt əlif xəstəliklər taparaq vaxtsız dünyasını dəyişməsi faktı bu gün d ə məni çox kövrəldir. Düzdür əcəl çatanda, vaxt tamam olanda hamımız öləcəyik. Buna heç şəkki-şübhə ola bilm əz. Ancaq həyatdan erkən köçməyin günahının hamısını əcəlin üstünə yıxmaq olmaz. Gənc müəllimlər, orta yaşlılar bilm əldir ki, müəllimlik peşəsi ilə zarafat olmaz. Bu peşə sah əsində bilik və bacarıq nə qədər önəmlidirsə, müəllimlərin ilk işə başlamazdan öncə dərs dediyi sinfi idaretmə sirrlərini öyr ənməyə, şagirdlərlə ünsüyyət qurma təcrübəsinə yiyələn- m əyə böyük ehtiyacları var. Psixoloji ustalığa, şirin-şəkər da- dan dil qabiliyy ətinə, heç vaxt tükənməyən səbrə, sınaqlardan çıxmış polad iradəyə sahib olmadan müəllim peşəsində işlə- m ək həm müəllimin özü üçün, həm də şagirdlər və valideynlər üçün çox-çox ç ətin və qorxuludur. Buna gör ə də məktəbdə dərs prosesində yarana biləcək m ənfi yüklü emosional halların qarşısı müəllimlərimiz t ərəfindən bacarıqla alınmalıdır. Dünya əbədi deyildir. Lakin biz hamımız başa düşməliyik ki, əsəbi və dözümü az olan, mövcud sütuasiyalarla üzl əşəndə özünü itirib zəiflik göstərən insanları zalım əcəl vaxtsız bu dünyadan aparmağa həmişə fürs ət axtarır və tapır da. 159 Əcəl aparar səni Deyirl ər ki, çaylar tərsinə axmaz, Əzrayıl qocaya, cavana baxmaz. Ölümü heç n əylə saxlamaq olmaz, Vaxt çatanda əcəl aparar səni, Bu fani dünyadan qoparar s əni. Poladdan dir əyi əlinlə əysən, Qızıldan bahalı libas da geysən, N ə qədər təbii yemək də yesən, Vaxt çatanda əcəl aparar səni, Bu fani dünyadan qoparar s əni. Yüz min d əvə yüklü varın olsa da, Bağda hər meyvədən barın olsa da, H ər yerdə tanışın, yarın olsa da, Vaxt çatanda əcəl aparar səni, Bu fani dünyadan qoparar s əni. Şeytanla yaxın dost olsan da əgər, S ən ondan xeyir yox, görərsən zərər. Olsan da p əhləvan, igid, cəsur, ər, Vaxt çatanda əcəl aparar səni, Bu fani dünyadan qoparar s əni. Çalış tamah səni tora salmasın, Q əlbinə paxıllıq, acıq dolmasın, N ə qədər istəsən də üzün solmasın, Vaxt çatanda əcəl aparar səni, Bu fani dünyadan qoparar s əni. 160 Doymayıb dünyadan gözün, a Zakir, Var h ələ deyəsi sözün, a Zakir. T əzə mizrab istər sazın, a Zakir, Vaxt çatanda əcəl aparar səni, Bu fani dünyadan qoparar s əni. 161 ZƏRƏRLİ VƏRDİŞLƏRƏ QARŞI MÜBARİZƏDƏ VALİDEYN-MƏKTƏB ƏLAQƏLƏRİ Ensiklopediyada v ərdiş sözü - insanlar tərəfindən icra edil ən saysız davranışların xüsusi forması kimi başa düşülür. İnsanların ailə, iş, istirahət və s. fəaliyyətində hər hansı bir fəaliyyətin dəfələrlə təkrarən icra olunması nəticə- sind ə vərdiş yaranır. Artıq getdikcə vərdiş avtomatik olaraq icra olunmağa başlayır. Vərdişin yaranması ilə tələb olunan h əmin hərəkətlərin get-gedə icrası isə asanlaşır. Vərdiş kimi bu f əaliyyət növü dəqiq olaraq vaxtında və tez icra edilir. V ərdiş adlı bu davranış forması beyinin böyük yarımkürələrin- d ə əmələ gəlib möhkəmlənir. Vərdiş növü zəif olduqda ona şüur nəzarət edir. Ancaq vərdişin xarakteri, onun möhkəmliyi- insanın yaş dövründən, yaşayış və iş şəraitindən, fərdi xüsusiyy ətindən çox-çox aslıdır. V ərdişlər 2 cür olur: Müsbət və mənfi. Müsb ət vərdişlərə eyni vaxtda yuxudan durmaq, hər gün s əhər gimnastikası ilə məşğul olmaq, tez-tez əsəbləşib özündən çıxmamaq, acgöz və tamahkar olmamaq, doymadan süfrədən əlini çəkmək, siqaretdən, spirtli içkidən və narkotik maddə- l ərdən uzaq olmaq və s. halları göstərmək olar. M ənfi vərdişlərə guya kökəlmənin qarşısını almaq m əqsədilə siqaret çəkmək, dərdi-səri dağıtmaq adı ilə vaxtaşırı müxt əlif spirtli içkilər qəbul etmək, işsizliyi bəhanə edərək oğurluq etmək və s. göstərmək olar. M əktəbyaşlı uşaqlara zərərli vərdişlərin keçməməsi üçün valideynl ər və müəllimlər tərəfindən uşaqlarda iradi keyfiyyət- l ərin yüksəldilməsi tələb olunur. Məktəb yaşlı uşaqlarda bu keyfiyy ətlər iradi fəaliyyət zamanı formalaşır. Bu keyfiyyət- l ərə müstəqillik, qətiyyətlilik, təkidlilik, soyuqqanlılıq, təşəb- büs karlıq, mütəşəkkillik, işgüzarlıq, cəsarət, mərdlik və s. daxildir. Yüklə 0,59 Mb. Dostları ilə paylaş:
|