191
GƏNDOV KƏNDİNİN TARİXİ HAQQINDA
QISA QEYDLƏR
K
əndin bu günü haqqında bildiklərim və topladığım
m
əlumatlardan.
G
əndov kəndi - Şabran (keçmiş Dəvəçi) rayonunda Gən-
dov k
ənd İnzibatı Ərazi Dairəsinin mərkəzidir. Bu yaşayış
m
əskəni Samur-Dəvəçi ovalığında və dağ ətəyi ərazidə yerlə-
şir. Respublikamızın paytaxtı Bakı şəhərindən 132 km, rayon
m
ərkəzindən isə 9 km şimal qərbdədir. Kəndov İƏD üzrə
c
əmi əhalinin sayı 5312 nəfər, o cümlədən Gəndov kəndi üzrə
is
ə 2847 nəfərdir. Demək olar ki, inzibatı dairənin əhalisinin
53,59 %-i bu k
ənddə yaşayır.
Bu inzibatı mərkəz ərazi vahidliyinin Gəndov, Pirəmsən,
Aygünlü, Mollakamallı, Leyti və Ərəblər kəndlərini özündə
birl
əşdirir.
G
əndov sözü araşdırmalara görə “Qənd ab” yəni şirin
su m
ənasını bildirir. Bu kəndin adı uzun müddət rəsmi
dövl
ət sənədlərində Gəndab kimi yazılmışdır. 1999-cu
ild
ən isə kənd Gəndov adlanır.
Gülüstan t
əpə qədim yaşayış yeri
192
G
əndov kəndi respublikamızın, xüsusilə Şabran rayonu-
nun
ən strateji əhəmiyyət daşıyan nöqtələrindən biridir. Kənd
Bakı-Quba, Bakı-Dərbənd avtomobil yollarının qovşağında
yerl
əşir. Kənddən təxminən 2-3 km aralı məsafədə Bakı-
Moskva d
əmir yolu xətti, bir neçə km aralıdan isə dövlət
əhəmiyyətli neft-qaz və su kəmərləri, eləcə də telefon-rabitə
v
ə digər strateji xəttlər keçir.
Gömür t
əpə qədim yaşayış yeri
G
əndov kəndinin məhsuldar və bərəkətli torpaqlarından
danışmaqla qurtarmaz. Bu ərazilərin çox hissəsi Şahdağdan
axıb gələn sərin hava kütləsinin təsiri altındadır. Eyni zamanda
bu
ərazidə torpağın öz təbii münbitliyi, əkinə yararlığı da əsas
amil kimi s
əciyyələndirilir. Bütün bunların sayəsində bu
k
əndin kənd təsərrüfat əhəmiyyətli torpaq fondu daim rayonun
ən məhsuldar torpaq sahələri kimi öz adını qoruyub saxlaya
bilmişdir. Vaxtilə Gəndov sovxozu öz qabaqcıl işi, iqtisadi
göst
əriciləri ilə göstərdiyi əmək rəşadətinə görə keçmiş Dəvəçi
rayonunun
ən irəlidə gedən kənd təsərrüfatı müəssisələrindən
biri
kimi respublikada böyük şöhrət qazanmışdı. O dövrdə
193
burada taxılçılıq, tərəvəzçilik, meyvəçilik, üzümçülük,
heyvandarlıq və s. kimi böyük kənd təsərrüfatı sahələri səmə-
r
əli surətdə fəaliyyət göstərirdi.
Bu k
ənd Azərbaycan müstəqilliyə qovuşduqdan sonra
daha da böyüyüb, göz
əlləşib, hər tərəfli inkişaf edib. Kənddə
bütün sosial xidm
ət sahələri, xüsusilə səhiyyə, təhsil, mədəniy-
y
ət və digər obyektlərin, eləcə də fərdi yaşayış evlərinin tikilib
istifad
əyə verilməsi daha da böyük vüsət alıb.Təkcə onu de-
m
ək kifayətdir ki, aldığımız məlumata görə bu gün bu kənddə
700-d
ən çox fərdi yaşayış evi vardır. Mən Gəndov kəndindəki
bu sosial ir
əliləyişi bu gözəlliyi, dayanıqlı inkişafı gördükcə
şair təbim coşa gəldi, nə qədər çalışsam da özümü saxlaya
bilm
ədim və bu kənd barədə heç mürəkkəbi qurumamış təzə
yazdığım aşağıdakı şeiri oxudum:
K
əndim
Bu yerin t
əməli qoyulan anda,
M
əhəbbət çırağı yandı hər yanda,
Çox
əməl gül açdı həmin məkanda,
Mayak t
ək yolumda dayanan kəndim,
Gün
əşlə bir yatıb oyanan kəndim!
Neç
ə-neçə insan qovuşdu burda,
Arzu qanad açıb bax uçdu burda,
Xöşbəxtlik möhrünü vurdu bu yurda.
Mayak t
ək yolumda dayanan kəndim,
Gün
əşlə bir yatıb oyanan kəndim.
S
əni dəyişmərəm mən yüz şəhərə,
Çünki b
ənzərin var nurlu səhərə.
194
G
əl üzündən öpüm, nolar bir kərə,
Mayak t
ək yolumda dayanan kəndim,
Gün
əşlə bir yatıb oyanan kəndim,
M
ən səni özümə ana bilmişəm,
S
ənin görüşünə yenə gəlmişəm.
Doyunca g
əzmişəm, deyib –gülmüşəm,
Mayak t
ək yolumda dayanan kəndim,
Gün
əşlə bir yatıb oyanan kəndim.
Üç yolun üstünd
ə tutmusan qərar,
S
əni qorxutmayıb nə boran, nə qar.
Daha da çiç
ək aç, sevimli diyar,
Mayak t
ək yolumda dayanan kəndim,
Gün
əşlə bir yatıb oyanan kəndim,
Zakir, şükür elə sən yaradana,
Bu yer dayaq olub ulu Şabrana.
Şabran da fəxrdir Azərbaycana.
Mayak t
ək yolumda dayanan kəndim,
Gün
əşlə bir yatıb oyanan kəndim.
Yuxarıda saydığımız kənd təsərrüfatı sahələri bu günün
özünd
ə də kəndin yaşaması və inkişafı üçün ən səmərəli
f
əaliyyət növlərindəndir. Adlarını saydığımız həmin sahələr
k
əndin əhalisinin bir dolanışıq mənbəi, onlara qazanc gətirən
başlıca amillərdən sayılır.
195
Almas t
əpə qədim yaşayış yeri
K
əndin qədim tarixi barədə topladığım məlumatlardan
qısa şərh.
H
ər şeydən əvvəl bildirim ki, Gəndov kəndinin qədim
tarixi haqqında heç yerdə rəsmi məlumat yoxdur. Lakin istər
Köhn
ədi Gəndov, istər Baş Gəndov və Dərə Gəndov kəndlə-
rin
ə aid qəbiristanlıqlardakı qəbirüstü daşlardakı yazılar bu
k
əndlərin qədimliyini sübuta yetirir.
Şabran rayon arxivində isə ancaq 1947-ci ilədən sorakı
dövrü
əhatə edən arxiv sənədləri saxlanılıır. Ona görə də
q
ədim Gəndov kəndi haqqında sorğu qaydasında topladığımız
aşağıdakı məlumatları oxuculara çatdırırıq.
G
əndov kəndinin indiki əhalisinin əjdadı vaxtı ilə V-VII
əsrlərdə Səsanilərin hökmüranlığı dövründə bu yerlərə köçü-
rül
müş əhalidən ibarət olmuşdur. Bura köcürülən əhali əvvəlcə
Köhn
ədi Gəndov (köhnə Gəndov) kəndində məskunlaşmışdı.
Sonralar Köhn
ədi Gəndov kəndində kütləvi xəstəlik baş
verdiyin
ə görə oradan məcburi surətdə köçürülən əhali Dərə
G
əndov və Baş Gəndov kəndlərində özlərinə məskən salıb
orada yaşamağa başlamışdılar .
Dostları ilə paylaş: |