YüZÜNCÜ yil üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ



Yüklə 2,03 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə24/108
tarix30.10.2018
ölçüsü2,03 Mb.
#76035
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   108

 47
oldı baèdezÀn èÍsÀ a.s. aãóÀbına eyitdi iy óavÀriler ben enbiyÀullÀhuŋ dínlerini  
tekmíl ü tamÀm itmekçün geldüm nÀúıã itmekçün gelmedüm didi 2/13-21. 
 
 PÀdişÀh-ı milk sulùÀn-ı cihÀn 
 
èÍsiye sözüm dimişdür bí-gümÀn 
    177 
 
 
èÍsÀ a.s.  eyitdi anuŋ ümmeti maşrıúdan maàríbe dek dolsa gerek didi baèdezÀn anuŋ 
ümmeti ãÿretinde yine gelem ve anuŋ  úıblesine namÀz úılam ve anuŋ èalemini ki 
livÀu’l-óamddur ben getürem didi ve daòı èÍsÀ a.s.  eyitdi ki  Meódí-i ãÀóibü’z-zamÀn 
ben olam didi baèdezÀn 2/29-32 
 
èÍsÀ a.s.  daòı naúl itdi andan ãoŋra altı yüzyıl geçdi  Muóammed a.s. ôuhÿra geldi 
devr-i úamerüŋ yüz yılı geçmişdi ùoúuz yüz yılı úalmışdı  andan ãoŋra Muóammed 
a.s. eyitdi ki ol èÍsÀ a.s.  òaber virdügi Faraúlíù  benüm didi ve daòı Muóammed a.s. 
eyitdi ki ol èÍsÀ a.s asmÀndan yine  gelse gerek ve benüm úıbleme namÀz úılsa gerek 
ve benüm èalemimi getürse gerek 2/33-37 
 
 èÍsayı çÀr-míh iden öldi ãanur 
 
Nuùú u rÿó ölmez ölürse ten ölür 
    976 
 
4.8.3. Hz. MUSA 
 
Muóammed a.s. TevrÀtda nice bolar çün ôÀhir ismi gelmedi dise cevÀb budur ki 
MÿsÀ a.s. TevrÀtda eyitmişdür ki asmÀnı ve zemini ve mecmÿè-ı eşyÀyı  Óaú taèÀlÀ 
altı günde yaratdı ve altı günde tamÀm eyledi 6/22-24 
 
 
Allah, bütün evreni, zemini ve eşyayı    altı günde yaratmış ve yedinci gün 
dinlenmiştir. Yedi rakamının te'vilde ön plana çıkmasının en önemli nedenlerinden 
biri de budur.  
 
ki  Óaú taèÀlÀ  yigirmi sekiz kelime ile mütekillim oldı ve daòı MÿsÀ a.s. her çend  ki 
maòlÿúdur  yigirmi  sekiz ve otuz iki kelime üzerine  ki 
192
ﻰﻧارﺗ  ﻒوﺴﻓ ﻪﻧﺎآﻣ رﻗﺗﺳا ﻦا 
ammÀ óaøret-i èizzet MÿsÀya ôÀhirÀ yigirmi sekiz kelime ile söz söylemedi ammÀ 
yigirmi iki kelime ile  söyledi imdi TevrÀtda gelmişdür ki  Óaú taèÀlÀ gökleri ve 
yerleri  altı günde yaratdı  vaútÀ ki yekşenbeden ãayasın cumaè ile altı gün tamÀm 
olur vaútÀ ki şenbeyi ziyÀde úılasın ol altı gün  üzerine ki òilúat-i eşyÀ andan 
olmışdur  yidi gün olur şenbe Yehÿda  iètiúÀdı üzerine istirÀóat günidür ol yidi gün 
gicesiyle altı kez  yigirmi sekiz sÀèat olur ki òaôøret-i risÀletüŋ  yigirmi sekiz 
kelimesi muúÀbilinde olur 6/36-45 
 
òaøret-i èizzet MÿsÀ peyàambere buyurdı ki ol mevøiède bir òayme eyle ol òaymeye 
yüz ùınÀb eyle didi  her ùarafında elli ùınÀb  olsun didi  bu daòı Muóammed 
resÿlullahuŋ miãÀlidür ki  yigirmi sekiz kelime-i  Muóammedínüŋ yigirmi iki noúùası 
vardur elli olur  anuŋçün òilkat-i Àdemüŋ dest-i rÀstı ve pÀy-ı rÀstı yigirmi sekiz bend 
                                                 
192
 7/A’râf: 143.  


 48
oldı  yigirmi sekiz kelime-i Muóammed muúÀbilinde ki yigirmi iki noúùa ile elli olur 
Úur'Àn èibÀretdür  yigirmi sekiz òarfle yigirmi iki noúùadan 6/58-64 
 
 
Hurûfî te'vilin söz üzerine kurulmasının en önemli nedenlerinden biri Hz. 
Musâ ile Allah'ın Tur dağında söyleşmesindendir. 
 
MÿsÀ peyġamberle Óak taèÀlÀ mükÀleme Ùÿr ùaġında itdi óÀl budur ki   ﻲﺷ   لآﺑ  ﷲاو 
193
ًﺎﻃﻳﺣﻣ   dür cevÀb oldur ki ùaġ mevøiè-i bülenddür ve be-óükm kim muókem ecsÀm-
ı türÀbdan kinÀyedür óaøret-i aóadiyyet elbetde bülend mekÀndan söylemek gerekdür 
şöyle ki kelÀm asmÀndan gelür ve óaøret-i èizzet daòı asmÀndan söyledi aèlÀ oldıġı 
cihetden ùaġ daòı  cemíè-i mevÀøıè-i arøiyyeden yücedür şöyle ki ùaġ yiryüzinden  
mürtefièdür òilúat-i Àdem daòı yiryüzinden  mürtefièdür ve rifèat bulmışdur ki 
194
روﻂﺴﻣ ﺐﺎﺗآو روﻃﻟاو úarínesiyle vücÿd-ı MÿsÀdur ve  روﻂﺴﻣ ﺐﺎﺗآو münÀsebetdür ki 
kitÀbet-i vech-i MÿsÀdur ve vech-i Àdemdür 9/34-42 
 
 
Allah, Hz. Musa’ya aslında her şeyin sözden, “kün”den ibaret olduğunu 
bildirmiştir. Allah’ın rahmeti kelamıdır ve tüm eşyaya irişmiştir. Bu Hurûfî te’vile 
kaynaklık etmiştir.  
 
Óaú taèÀlÀ TevrÀtda MÿsÀ peyġambere eyitdi ki yÀ MÿsÀ   benüm raómetüm 
mecmÿè-ı  eşyÀya irişmişdür ki  benüm raómetüm kelÀmumdur ki dükeli eşyÀya 
ismiyyet cihetinden  irişmişdür  ve hem òilúat cihetinden kim kün emrinden  
maòlÿúdur 10/10-13 
 
Hz. Muhammed’in daha sonraki bir dönemde geleceğini Allah Hz. Musa’ya 
bildirmiştir. Bunu ortaya çıkaran Fazlullah-ı Hurûfî’dir. 
 
Óaú taèÀlÀ eydür yÀ MÿsÀ bir resÿl gelse gerek ümmü’l-kitÀbdan ve hem ümmü’l-
úurÀdan òaber vire ve hem ümmü’l-úurÀdan úopa aŋa tÀbièler olalar anuŋ díninde bu 
raómeti ki dükeli eşyÀya irişmişdür anuŋ tÀbièlerine yazam yaèní anlara virem 13/58-
62 
 
Didi Mÿsí Óaú çü Ádem òilúatin 
 
İtdi gösterdi kemÀl-i úudretin  
    513 
 
 Rÿóını burnından urdı dir aŋa 
 Didüm 
uş TevrÀt sözin ben saŋa 
    514 
 
 
 
 
 
 
4.9. MİRAÇ 
 
                                                 
193
 4/Nîsâ: 126. 
194
 52/Tûr: 1-2. 


 49
 
Hz. Muhammed’in miraç hadisesi geniş bir şekilde yer almaktadır.  İlkin 
hadisin Arapça şekli verilmiştir. Daha sonra hadisin Türkçesi verilerek te’viline 
geçilmiştir.  
 
dört  ırmaú gördi nehrÀn-ı ôÀhirÀn ve nehrÀn-ı bÀùınÀn nehrÀn-ı ôÀhirÀn Níl ve 
Fıratdur  nehrÀn-ı bÀùınÀn cennet içindedür 3/96-97 
 
erbaatèü’n-nehÀr ki Muóammed a.s. Sidretü’l-müntehÀda gördi nehrÀn ôÀhirÀn ve 
nehrÀn bÀùınÀn Sidretü’l-müntehÀdur vücÿd-ı Àdemden kinÀyetdür iki burun kitÀbeti 
iki daòı maóalli dört kitÀbetdür ki ﺎﭘ ve ﺎﭼ ve اژ ve ﺎﮔ muúÀbilindedür andan beytü’l-
maèmÿra vardılar CebrÀ’íl üç úadeó getürdi biri òamr   biri èasel biri leben òamrı ve 
èaseli terk itdi südi içdi CebrÀ’íl eyitdi ﺎﻬﻳﻟﻋ ﺖﻧا ﻲﺗﻟا  ةرﻂﻔﻟاﻰه yaèní dimek olur ki yÀ 
Muóammed bir   òilúat iótiyÀr itdüŋ anuŋ òilúatidür yaèní yidi kitÀbetdür süd ile 
ôuhÿra gelür 3/161-167 
 
Hz. Muhammed Miraç gecesi dört nehir görmüştür. Bunlardan murat Arap 
alfabesinde olmayan ve Farsçada bulunan dört harfidir. Aynı gece peygambere üç 
kadeh getirilir. Bunlardan içi süt ile dolu olanı tercih eder. Bu tercih insanlar 
doğduktan sonra yüzlerinde çıkan hatlara delaletdir. 
 
Muóammed aleyhi’s-selÀm mièrÀc gicesi evvelki úat gökde Ádemi gördi sebeb ne idi 
ki ikinci úat gökde ve üçinci úat gökde görmedi dise cevÀb sen eyit ki evvelki úat 
gök felek-i úamerdür Muóammed a.s. úameri iki pÀre eyledi èÀlem-i mükÀşefede 
anuŋ  te’vílin Ádem itse gerek idi vechinde óaùù-ı istivÀ sırrın gösterse   gerek idi pes 
úamerüŋ Ádemle münÀsebeti budur bir vechle daòı yaèní be-lisÀn-ı óÀl  dimek olur  
ki evvel bir kişi Ádemi bilmeyince kendü nefsini  bilmez ve kendü nefsini 
bilmeyince  Allahı bilmez dimek olur 3/130-137 
 
Muóammed a.s. èÍsÀ peyàamberi ve YaóyÀ peyàamberi ikinci úat gökde gördi 
ayruàında görmedi cevÀb ol ki ikinci úat gök felek-i UùÀriddür  õü’l-vecheyindür 
saèd ile  saèddur ve naós ile naósdur sebebi hem celÀl hem cemÀl bulındı YaóyÀ 
dÀ’im aàlardı ve èÍsÀ dÀ’im gülerdi YaóyÀ maôhar-ı celÀl idi ve èÍsÀ maôhar-ı cemÀl 
idi pes felek-i UùÀrid ile münÀsebetleri budur 3/138-143 
 
Muóammed a.s. mièrÀc gicesi Yÿsufı felek-i åÀliåde gördi sebebi ne idi dise cevÀb vir 
ki felek-i åÀliå felek-i Zühredür ne úadar óüsn ü cemÀl varsa Zühreye müteèalliúdür 
3/143-145 
 
Muóammed a.s. felek-i rÀbiède İdrís peyàamberi gördi ayruàında görmedi dise cevÀb 
vir ki felek-i rÀbiè felek-i Şemsdür Şemsüŋ menÀzili felekü’l-burÿcda üç yüz altmış 
derecedür ki seyr ider anı  İdrís peyġamber taúsím itmişdür bir daòı bu kim İdrís 
derzüler píridür ehl-i cennet óullesin ol yıóasa gerekdür Şems daòı cemíè-i eşyÀyı 
perveriş eyler ve besler Şems ile münÀsebeti İdrísüŋ felek-i rÀbiè ile budur 3/146-151 
 
Muóammed a.s. HÀrÿnı felek-i òamisde gördi sebeb  ne idi dise cevÀb vir ki HÀrÿn 
MÿsÀnuŋ òalífesidür felek-i òÀmis felek-i Merríòdür cemíè-i òilÀfet Merríòe 
müteèalliúdür ve HÀrÿnuŋ münÀsebeti Merríò ile budur 3/152-154 
 


Yüklə 2,03 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   108




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə