YüZÜNCÜ yil üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ
Yüklə 2,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
50 Muóammed a.s. felek-i sÀdisde MÿsÀ peyàamberi gördi sebeb ne idi dise cevÀb vir ki felek-i sÀdis felek-i Müşterídür müteşerrièler gögidür MÿsÀ a.s. daòı vÀøıè-ı şeríèatdur münÀsebeti budur 3/155-157 felek-i sÀbiède İbrÀhím peyàamberi gördi ayruàında görmedi sebeb ne idi dise cevÀb vir ki İbrÀhím pírdür felek-i sÀbiè felek-i ZuóÀldür pírlere müteèalliúdür pírlikle münÀsebeti vardur 3/ 158-160 Yarmayınca gögsini peyàamberüŋ Yumayınca içini ol serverüŋ 719 Cebra’íl öŋine çekmedi BurÀú Göklere çıúmaàa úılmadı yaraú 720 Beşâret-nâme’de Miraç hadisesi yukarıdaki beyitlerle başlar ve oldukça uzun bir bölümde tahkiye edilir. 4.10. NAMAZ Hurûfî te’vil geleneğinde genellikle farz namazlarının rekat sayıları ön plana çıkar. Hazarda kılınana 17 rekat namaz, saferde kılınan 11 rekat ve cumada kılınan 15 rekat te’vil edilir. Söz konusu namazların rekatları toplamı 28 ve 32 rakmalarını vermektedir. On yidi rekèat óaôerde úıl namÀz Cumèa gün on biş ki tÀ keşf ola rÀz 587 İkisi otuz iki olur hemÀn èArş Ádemden virür saŋa nişÀn 588 On yidi rekèat óaôerde úarø-ı Óaú Úıl seferde on bir oldı farø-ı Óaú 589 Oldı yigirmi sekiz iy nÀm-ver Virdi Úur’Ànuŋ óurÿfından òaber 590 ol biş vaúte CebrÀ’íl imÀmet eyledi on yidi rekèat ãalÀt-ı haøar ögretdi ve cumèa gün on biş rekèat ögretdi ve daòı úaçan ki sefere çıúsa on bir rekèat ögretdi ve’s-selÀm tamÀm oldı 3/120-122 imdi bunlaruŋ te’vílin bilmek gerekdür ki nedür ol aèôam-ı erkÀn-ı İslÀm namÀzdur evvel namÀz niçün elli farø oldı sırrı ve te’víli nedür bilmek gerekdür baèdezÀn biş 51 vaúte úarar dutdı óikmeti nedür bilmek gerekdür ki bu biş vaút daòı óaøarda on yidi rekèat oldı cumèa gün on biş rekèat oldı ve seferde on bir rekèat oldı óikmeti nedür bilmek gerek 3/124-129 Miraç gecesi elli namaz Hz. Muhammed üzerine farz olur. Bunun te’vili ez-rÿy-ı te’víl yigirmi sekiz kelimenüŋ yigirmi iki noúùası vardur elli olur murÀd vech-i Àdem müşÀhede itmekdür 3/170-172 biçimindedir. Daha sonra elli vakit namaz beşe indirilir. Allah kelimesinde beş harf bulunmaktadır. Namzın beş vakit olmasının nedeni budur. Namazın elli vakit olması da çeşitli biçimlerde te’vil edilir. Arap abecesinde 28 harf ve bu harflerin 22 noktası bulunmaktadır. Toplamı elli eder. baèdezÀn ol elli namÀzı bişde úarar eyledi biş vaút namÀz oldı ki Allah ism-i õÀtdur biş óarfdür ve biş vaút namÀz ol biş óarfüŋ izÀsında vÀkiè olmışdur 3/172-173 ez-rÿyı sırr u te’víl oldur ki yigirmi sekiz kelime-i ilahínüŋ yigirmi iki noúùası vardur elli èaded olur ki elli vaút namÀz bu elli óarf ve noúùa muúÀbilinde vÀúiè olmışdur 3/177-179 baèdezÀn bu biş vaút namÀz ki úılınur on yidi ãalÀt-ı óaøar on bir ãalÀt-ı sefer yigirmi sekiz olur murÀd vech-i Àdem müşÀhede olınmaúdur baède on yidi ãalÀt-ı óaøar altı günde úılınur yidinci gün ki cumaè günidür on biş rekèat ãalÀt úılınur otuz iki rekèat olur murÀd vech-i Àdem müşÀhede olınmaúdur ki vechullahdur 3/ 210-214 Sarhoş halde namaz kılınmaz. Esrik halde namaz kılmak dünyayı kazanmaya yönelik bir faaliyetdir. Bu durumda Allah’a layık namaz olması mümkün değildir. óaøret-i èizzet cell ü èalÀ óÀlet-i sekrde namÀzı menè eyler eydür ki namÀza yaúın olmaŋ sekrÀn olduàınuz óalde óattÀ nuùúınızı bilmeyince dir yaèní úaçan kim nuùúı bilse ol vaútin àaflet-i sekrden ayılur namÀza lÀyıú olur eger nuùúını bilmese àÀfil ü sekrÀn olur sekrÀnuŋ namÀzı óaørete lÀyıú degildür muóall-i úÀbulde vÀúiè olmaz yaèní feyø-i faøl-ı feyyÀøuŋ bÀùınından aŋa bir feyø ve bir müşÀhede óÀãıl olmaz dimek olur ki ehl-i dünyÀ namÀzı olur 7/4-10 Ġayr-i Àõíne vü Àõíne namÀz Otuz iki farø idüpdür bí-niyÀz 535 Otuz iki nuùò izÀsında i yÀr Ádemüŋ yüzinde yazdı KirdgÀr 536 On yidi rekèat óaøerde farø-ı Óaú Bil seferde on bir oldı úarø-ı Óaú 537 52 K’ola yigirmi sekiz rekèat temÀm Aómedüŋ nuùúınca yaèŋí ve’s-selÀm 538 äÿretüŋ sırrın beyÀn eyler namÀz Bu sebebden farø olupdur úış u yaz 539 4.11. HAC-KÂBE Kur’an’da Kâbe, kimi kez kendi özel ismiyle anılırken, değişik isimler altında da zikredilmektedir: el-Beyt, Beytî, el-Beytü’l-Harâm ve el-Beytü’l-Atik. Hurûfîler onu tüm bu isimleriyle anarken birkaç yönüyle ön plana çıkar. Bunlardan ilki hac sırasında yapılan ibadetlerin sayılarıdır. Her biri yedi kere yapılan bu ibadetler toplamda yirmi sekiz rakamının bulunmasına yardımcı olur. Kâbe dünyanın merkezi kabul edilir. Bununla ilgili Işk-nâme’de olmasa da Farsça Câvidân-nâme nüshalarında şekiller çizilmişitir. Kâbe öyle bir merkezdir ki her an dünyanın çeşitli bölgelerinden insanlar ona yüzlerini çevirir. Kâbe’nin yaratılış ve varoluş şemasında merkezi bir yerde bulunduğu, dünyanın en yüce mevkii olduğu fikirleri sadece Hurûfîlere ait değildir. Bu manevî konumuyla Kâbe, varlık ve gönüller dairesinin yeryüzündeki odak noktasını teşkil eder; manevî olarak sürekli teşekkül halindeki bu dairelerle kesintisiz bir münasebet içinde olarak varlıklarına dayanak oluşturan Kâbe, aynı zamanda Mutlak Hakikat’e ve onun biriğine de müşahhas bir alamettir. Kur’ani ifadesiyle, bir “Hudâ”dır. 195 Yiddi yiddi Kaèbeyi úılmaú ùavÀf Hem delíl oldı óurÿfa bí-òilÀf 58 baèdezÀn Kaèbe ki beytullahdur hem beytü’l-èatíúdür yidi kez ùavÀf-ı hac ve yidi kez ùavÀf-ı èumre ki farødur on dört ùavÀf olur murÀd vech-i Àdemüŋ ôuhÿrıdur baède yidi kez ùavÀf-ı úudüm ve yidi kez ùavÀf-ı vedÀè sünnetdür on dört ùavÀf olur murÀd vech-i Àdem müşÀhede olınmaúdur ki yigirmi sekiz ùavÀfdur yigirmi sekiz saùr-ı vech-i Àdem izÀsındadur 3/235-240 Beytü'l-muúaddes maúÀm-ı ôahr-ı Àdemdür ve Beytü'l-óarÀm maúam-ı vech-i Àdemdür 6/81-82 İnsanın vechi Kâbe topraklarından yapılmıştır. İnsanların namaz sırasında Kâbeye yönelmelerinin nedeni budur. Alnı başı Kaèbedendür iy cüvÀn äadr u ôahrı Beyt-i Maúdesden hemÀn 274 195 Sadık Kılç, İslâm’da Sembolik Dil, İstanbul, 1995, 65. Yüklə 2,03 Mb. Dostları ilə paylaş:
|