Giriş (Ümumtəhsil məktəbində riyaziyyatın tədris konsepsiyası)


İstiqamət: Qanunauyğunluq və cəbr



Yüklə 0,71 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə27/31
tarix02.01.2018
ölçüsü0,71 Mb.
#19548
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   31

Riyaziyyat

2009

İstiqamət: Qanunauyğunluq və cəbr

Riy. XII.3.  Funksiya və funksiyalar qrupunun xassələrini təyin edir və 

      

kontekstə əsasən həmin xassələri şərh edir.

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

keçilən  funksiyalar  qrupunu: 



təyin  oblastı  və  əlamətlər  çoxluğu,  köklər  və  böhran 



nöqtələrinin mümkün sayı, əlamətin daimilyi və artma/azalma intervalları, daimilik, 

asimptot əməli, qrafikin həndəsi xassələri  kimi xassələrinə əsasən  təsvir və müqayisə edir 

və kontekstdə həmin xassələri şərh edir 

funksiyanın xassələrini 



(təyin oblastı və əlamətlər çoxluğu, köklər və böhran nöqtələri, 



əlamətin daimilyi və artma/azalma intervalları, təklik/cütlük, dövrilik,, asimptot əməli, 

qrafikin həndəsi xassələri)  təyin etmək üçün uyğun qrafiki, cəbri metodlardan və ya 

texnologiyalardan istifadə edir və  kontekstdə həmin xassələri şərh edir

funksiyanın parametrlərinin  dəyişikliyinin funksiyanın qrafikinə nə kimi təsir göstərdiyini 

təsvir edir; bu təsiri kontekstdə şərh edir



öyrənilən funksiyalardan və onların xassələrindən modelləşdirmə və problemin həllində 

istifadə  edir 



Riy. XII.4.  Analiz və problemlərin həlli zamanı diskret riyazi anlayışlar və  

      

aparat modelləşdirməsindən istifadə edir.

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

modellşədirimədə,  qanunların  əsaslandırılmasında,  düsturları  əldə  etdikdə,  kombinator 

məsələni həll etdikdə iterativ, silsilə və riyazi induksiyadan istifadə edir



modelləşdirmə və məsələlərin həllində  ağacabənzər diaqramlardan və onların xassələrindən 

istifadə edir



diskret optimizasiyanın bəzi problemlərini həll etdikdə alqoritmlər və ya texnologiyalardan 

istifadə edir 



Məzmun

Polinomial, kəsr-düz xətt, kvadrat/kub köklərindən ibarət funksiyalar

1. 

Variantların hesablanma üsulları və düsturları, kombinator düsturlar



2. 

İki çoxluğun dekart hasili; iki çoxluğun interval təsviri, çevrilən təsvir, çoxluğun ilkin 

3. 

növü.


 Qrafalar və ağacabənzər diaqramlar: çoxluq dilində qrafaların müəyyən edilməsi; qrafanın 

4. 


ifadə edilməsinin cəbri və həndəsi üsulları

Riy. XII. - 3




Riyaziyyat

2009

Istiqamət: Həndəsə və məkan anlayışı

Riy. XII.5.  Fiqurların və ya onların elementlərinin ölçülərini tapır/ 

 

      

qiymətləndirir və praktiki problemlərin həllində onlardan     

      

istifadə edir.

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

optimizasiyanın bəzi problemlərini həll etdikdə (eləcə də real vəziyyətə uyğun məsələlərdə; 

məs.: silindr formalı açıq konservin qutusunun hazırlanmasına S sm





 material xərclənir. 

Qutunun düz xətt ölçüləri nə qədər olmalıdır ki, onun həcmi böyük olsun?) məkan 

fiqurunun ölçüləri arasında funksional yanaşmadan istifadə edir 

həndəsi qanunları isbat etmək və ölçüləri təyin etmək üçün vektorlardan istifadə edir 

həndəsi ehtimalı təyin etmək üçün fiqurların ölçüləri və onlar arasında əlaqələrdən istifadə 



edir 


Riy. XII.6.  Qeyri-evklid həndəsədən bəzi faktları istifadə edir və təhlil edir.

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

müzakirə  edir,  hər  hansı  bir  qeyri-evklid  həndəsədə  (məs., 



məlumdur ki, bir düz xətt 



üzərində  yerləşən  üç  nöqtədən  yalnız  biri  digər  ikisinin  arasında  yerləşir.  Fəza 

həndəsəsində, bu qanun düzgündürmü?) evklid həndəsənin hansı qanunları tamamlanır 

və ya tamamlanmır 

hər hansı bir qeyri-evklid həndəsədə (məs., 



Lobaçevski həndəsəsində üçbucağın orta xətti 



kökün yarısından azdır) sadə qanunları əsaslandırır

 hər hansı bir qeyri-evklid həndəsədə (eləcə də real vəziyyətə uyğun məsələlərdə; məs.: 



fəzada iki nöqtə arasında məsafə) obyektlərin ölçülərini və ya obyektlər arasında məsafələri 

tapır


Məzmun

Ölçülər arasında funksional yanaşma

1. 

Məkanda vektorlar

2. 

Qeyri-evklid həndəsənin (məsələn, fəza) elementləri

3. 

Riy. XII. - 4




Riyaziyyat

2009

Istiqamət: Göstəricilərin analizi, ehtimal və statistika

Riy. XII.7.  Populyasiyanın tam ifadəsindən seçim metodunu fərqləndirir  

      

və seçiminə əsasən populyasiya haqqında nəticələrin çıxarılma  

      

imkanlarını müzakirə edir. 

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

seçim və populyasiyanı fərqləndirir

populyasiya üçün nümayəndə qrupunu təyin edir



verilən seçim halında amilləri sadalayır, hansılar ki,  seçim əsasında populyasiya haqqında 

çıxarılan nəticələrin etibarlılığına təsir göstərə bilərlər (məs., ölçünün dəqiqliyi, seçimin 



nümayəndəliyi)

Riy. XII.8.  Verilən məsələni münasib forma ilə həll etmək üçün göstəriciləri  

      

təqdim edir və onları şərh edir 

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

göstəricilərin təqdim edilməsinin uyğun qrafik formalarını seçir, öz seçimini əsaslandırır, 

cədvəlləri/diaqramları qurur və izah edir



cütləşdirilmiş göstəricilər üçün dağınıqlıq diaqramını qurur, xassə baxımından onun formasını 

(hər hansı bir dairənin məs., düz xəttinin, parabolasının, ətrafının toplanılması) təsvir edir, 



ən yaxşı ona uyğun olan düz xətti qurur

 tezliklərin bölünməsini tərtib edir, onu qrafik forma ilə təqdim edir və onun formasını (məs., 



mütənasiblik/asimetriklik, maksimum/minimum nöqtələri) təsvir edir

Riy. XII.9.  Ehtimal modellərinin vasitəsilə təsadüfiliyi təsvir edir 

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

müstəqil və asılı hadisələri fərqləndirir, onların misallarını sadalayır və hadisələrin şərti 

ehtimallarını hesablayır



cəm və hasil düsturlarından istifadə etməklə mürəkkəb hadisələrin ehtimalını hesablayır 

çoxsaylı qayıdışla eksperiment aparır və həmin eksperimentin vasitəsilə urnanın tərkibini 



təyin edir – fərqli rəngi olan topların miqdar nisbiliyini qiymətləndirir

variasiyanı təhlil etmək və seçim bölgüsünü qurmaq üçün simulyativ seçim statistikalarından 

(mediana, orta əhəmiyyət, orta kvadrat əyrisi) istifadə edir 



Riy. XII. - 5


Yüklə 0,71 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   31




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə