13
Sonuncu təşkilatda ölkəmizi DGK təmsil edir(представляет). DGK ÜGT-nin
Maliyyə Komitəsinin (1998) və Siyasi Şurasının (2000) üzvüdür.
Azərbaycan Respublikası Gömrük Məcəlləsinin uyğun olaraq Dövlət Gömrük
Komitəsi Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq iqtisadi inteqrasiyanın inkişaf
etdirilməsi və möhkəmləndirilməsi üçün digər dövlətlərlə beynəlxalq hüquq normalarına
uyğun sazişlər, protokollar və memorandum layihələri hazırlanmasında yaxından iştirak
edir.
1992-ci ildən bu günə qədər Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi
tərəfindən Azərbaycan Respublikasında dövlətin xarici və daxili siyasətinin tərkib hissəsi
olan vahid gömrük siyasətinin həyata keçirilməsi sayəsində Komitənin beynəlxalq
ə
laqələri daha da genişlənmiş və keyfiyyətcə yeni səviyyəyə çatmışdır.
Komitənin ikitərəfli və çoxtərəfli beynəlxalq sazişlərə üstünlük verməsi gömrük
sisteminin təkmilləşdirilməsində öz bəhrəsini verir.
Türkiyə Respublikası, İran İslam Respublikası, Gürcüstan, Özbəkistan,
Qazaxıstan, Livan, Bolqarıstan respublikaları və Ukrayna gömrük orqanları ilə gömrük
işi sahəsində əməkdaşlıq və qarşılıqlı yardım haqqında sazişlər imzalanmışdır. MDB
Gömrük Xidmətləri Rəhbərləri Şurası çərçivəsində və İqtisadi Əməkdaşlıq təşkilatına
üzv olan ölkələrlə çoxtərəfli sazişlər mövcuddur. Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya
Birləşmiş Krallığı hökuməti ilə Azərbaycan Respublikası hökuməti arasında gömrük
orqanlarının qarşılıqlı inzibati yardım haqqında memorandum 7 iyul 1997-ci il tarixdə
imzalanmışdır.
Dövlət Gömrük Komitəsi Xarici İqtisadi Fəaliyyətin Mal Nomenklaturası əsasında
vahid gömrük tarifinin işlənib hazırlanması, gömrük rüsumlarının alınması, tətbiq
edilməsi, malların mənşə ölkəsinin təyin edilməsini, gömrük məqsədləri üçün malların
qiymətləndirilməsi də daxil olmaqla MDB üzvü olan ölkələrin gömrük siyasətinin əsas
istiqamətləri üzrə təkliflərin hazırlanıb təqdim edilməsini təmin edir.
DGK, həmçinin gömrük orqanları üçün kadrların hazırlanması, avtomatlaşdırılmış
informasiya sistemi, gömrük statistikası, beynəlxalq əməkdaşlıq sahələrində MDB
gömrük xidmətləri ilə əməkdaşlıq edir.
BMT-nin İnkişaf Proqramı ilə Memorandum imzalanmışdır.
14
ÜGT ilə bir Memorandum və bir niyyət protokolu imzalanmışdır.
Ümumdünya Gömrük Təşkilatlarının Baş Katibi Mişel Danenin müraciət
məktubuna əsasən Azərbaycan Respublikası “Malların təsviri və kodlaşdırılması üzrə
harmonikləşdirilmiş sistem haqqında Beynəlxalq Konvensiya”ya qoşulmuş və bu
Konvensiya Milli Məclisdə ratifikasiya olunmuşdur. 2001-ci ilin yanvarından
Azərbaycan bu konvensiyaya qoşulan 101-ci dövlətdir.
DGK Tasis proqramı çərçivəsində Avropa Gömrüyü ilə sıx əlaqələr yaradılması
barədə intensiv iş aparır. Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi ilə Avropa
Gömrüyü, Tasis proqramı çərçivəsində Alman Gömrüyü ekspertləri tərəfindən Dövlət
Gömrük Komitəsinin əməkdaşları üçün narkotiklərin müəyyən edilməsi, riskin təyin
edilməsi, yükün nəzarətdən keçirilməsi və gəmilərin yoxlanılması, Hava və Dəniz
limanlarında, dəmir yolunda, gömrük sənədlərində nəqliyyat vasitələrinə nəzarətə dair,
nəzəri və praktiki seminarlar təşkil olunmuşdur.
Avropa İttifaqının Tacis proqramı üzrə Azərbaycan Respublikasının milli və
dövlətlərarası proqramları və Avropa İttifaqı Komissiyasının Texniki Yardım Proqram
çərçivəsində (1996-ci il oktyabr) Daşkənd şəhərində Avropa Gömrüyü və Azərbaycan
Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi arasında Tasis proqramı çərçivəsində “Təhsil”,
“İdarəetmə və Təşkil” Layihələri üzrə müqavilələr imzalanmışdır və layihələrdə nəzərdə
tutulanlar mərhələlərlə həyata keçirilir.
Avropa-Qafqaz-Asiya nəqliyyat dəhlizinin inkişafına həsr edilmiş Beynəlxalq
Konfransa hazırlıq üçün Bakı şəhərində keçirilən iştirakçı dövlətlərin işçi qruplarının
üzvlərinin iclasında gömrük əməliyyatları və sənədləşdirilmənin aparılması üzrə Əsas
Sazişin texniki əlavəsinin layihəsi hazırlanmışdır. DGK Avropa-Qafqaz-Asiya dəhlizinin
inkişaf etdirilməsi üzrə imzalanmış “Çoxtərəfli Əsas Saziş”in gömrük prosedurası və
sənədlərin işlənməsi üzrə texniki əlavədə nəzərdə tutulan müddəaların icrası ilə əlaqədar
tədbirlərin həyata keçirilməsi işini davam etdirir.
ÜMUMMİLLİ LİDER HEYDƏR ƏLİYEVİN dövlət başçısı kimi gömrük siyasəti
sahəsindəki faliyyətini iki mərhələyə bölmək olar:
1. 1969-1987-ci illəri əhatə edən sovet dönəmi;
2. 1993-2003-cü illəri əhatə edən müstəqillik illəri.
15
Ölkədəki problemləri zərgər dəqiqliyi ilə bir-bir həll edən möhtərəm H.Əliyev
cənabları, 1995-ci ildən başlayaraq gömrük orqanlarının işinin yenidən qurmağa başladı.
Ə
vvəlcə Dövlət Gömrük Komitəsinin rəhbərliyini dəyişdirdi. Dövlət Gömrük Komitəsinə
Heydər Əliyevin 17 yanvar 1995-ci il tarixli 295 saylı Fərmanı ilə təyin olunan
Kəmaləddin Heydərov Ümummilli Liderin rəhbərliyi altında müstəqil Azərbaycan
dövlətinin gömrük sistemini yenidən qurdu və onu dünya standartları səviyyəsinə gətirib
çıxartdı.
Azərbaycanın gömrük tarixində ilk dəfə olaraq gömrük xidməti sahəsində general
rütbəsinə məhz K.Heydərov layiq görülmüşdür. Ona 17 yanvar 2002-ci il tarixli 640 saylı
Fərmanları ilə gömrük xidməti general-polkovniki rütbəsi (41 yaş) verilmişdir. O.
Azərbaycan dövlətçiliyi tarixində bu yaşda general-polkovnik rütbəsini almış yeganə
şə
xsdir.
Azərbaycan Respublikasının “Gömrük Məcəlləsi” və “Gömrük Tarifi haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul edildi. Məcəllədə, gömrük orqanlarının
qarşısında qoyulan vəzifələrdən çıxış edilərək, gömrük işinin əsas prinsipləri
müəyyənləşdirildi. Məhz gömrük orqanları bu Məcəllənin müddəalarına görə, hüquq-
mühafizə orqanı statusu aldı.
Gömrük tarifi və valyuta tənrzimlənməsi haqqında qəbul edilən qanunlar, gömrük
orqanlarına valyuta nəzarətini həyata keçirmək hüququnu verdi, habelə gömrük
rüsumlarının dəqiq hesablanması və vaxtında yığılaraq dövlət büdcəsitnə köçürülməsi
tələbini qoydu.
Gömrük qanunvericiliyinin inkişafında Azərbaycan Respublikası Prezidenti
Heydər Əliyevin 27 oktyabr 1998-ci il tarixli 6 saylı Fərmanı ilə təsdiq edilmiş
“Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi haqqında” Əsasnamə mühüm yer
tutur. Əsasnaməyə görə Dövlət Gömrük Komitəsi Azərbaycan Respublikasında gömrük
işi sahəsində dövlət siyasətini həyata keçirən Mərkəzi İcra Hakimiyyəti orqanıdır.
Gömrük işinin təşkil edilməsi və gömrük siyasətinin formalaşdırılması ilə bağlı
Ümummilli liderimiz H.Ə.Əliyevin imzası ilə aşağıdakı sənədlər qəbul edilmişdir:
QANUNLAR
Dostları ilə paylaş: |