Güllü. indd
Yüklə 3,24 Mb. Pdf görüntüsü
|
59 Qərbi Ukrayna Milli Respublikasını yaratdılar. Bu dövlət 1919-cu ildə Ukrayna Milli Respublikası ilə birləşsə də, tezliklə qoşun Qaliçdən çıxarıldı, Bukovi- na Rumıniyaya, Macarıstan sərhədləri arasında qalan Ukrayna şəhərləri isə yeni qurulan Çexoslovakiyaya qatıldı. Ukrayna ilə bağlı dolaşıq məsələlərdən hali və ana babası ukraynalı olan V.Lenin 1919-cu ilin dekabrında “Ukraynada sovet hakimiyyəti haqqında RK(b)P MK qətnaməsinin layihəsi”ndə yazırdı: 1) ...RKP dönmədən Ukrayna SSR-in müstəqilli- yini qəbul etmək mövqeyində durur. 2) RKP, ÜRMİK-in 1919-cu il 1 iyun tarixli qərarı və Ukrayna MİK-in 1919-cu il 18 may tarixli qərarı əsasında RSFSR ilə Ukrayna SSR arasında federativ əlaqə yaradılmasına çalışacaqdır. 3) Ukrayna mədəniyyətinin (dil, məktəb və i.a.) əsrlər boyu Rusiya çarizmi və istismarçı siniflər tərə- findən əzildiyini nəzərə alaraq, RKP MK bütün par- tiya üzvlərinə bir vəzifə olaraq tapşırır ki, Ukrayna dilinin və mədəniyyətinin azad inkişafı yolundakı bütün maneələrin aradan qaldırılmasına hər vasitə ilə kömək etsinlər. Uzun əsrlər boyu edilən zülmün nəticəsi olaraq ukraynalı kütlələrin geridə qalmış his- səsində milliyyətçilik meylləri müşahidə olunduğuna görə RKP üzvləri onlara çox böyük ehtiyatla yanaş- malı, Ukrayna zəhmətkeş kütlələri ilə Rusiya zəhmət- keş kütlələrinin mənafe birliyini yoldaşcasına izah etməyi həmin milliyyətçilik meyllərinə qarşı qoyma- lıdırlar. Ukrayna ərazisində RKP üzvləri zəhmətkeş kütlələrin öz ana dilində dərs oxumaq və bütün sovet 60 idarələrində bu dildə danışıb yazmaq hüququnu işdə həyata keçirməli, Ukrayna dilini sıxışdırıb arxa sıraya salmaq yolundakı ruslaşdırma cəhdlərinə hər vasitə ilə müqavimət göstərməli və Ukrayna dilini zəhmət- keş kütlələrə kommunist maarifi vermək vasitəsinə çevirməlidirlər. Dərhal tədbir görülməlidir ki, bütün sovet idarələrində Ukrayna dilini bilən kifayət qədər qulluqçu olsun və gələcəkdə bütün qulluqçular Uk- rayna dilində danışa bilsinlər... 5) ...Ukraynada kənd əhalisinin əlində olan kül- li miqdarda silah, yoxsul kəndlilərin mütəşəkkil ol- madığı şəraitdə, təcrübədən göründüyü kimi, labüd olaraq qolçomaq və əksinqilabçı ünsürlərin əlində toplandınğı və bu səbəbdən də zəhmətkeşlərin dikta- turası əvəzinə felən quldur qolçomaqların hökmranlı- ğı əmələ gəldiyi üçün Ukraynada sovet quruculuğu- nun ən birinci vəzifəsi bütün silahı yığıb fəhlə-kəndli Qızıl Ordusunun əlində toplamaqdan ibarətdir. Slavyan birliyi adı ilə milliyyətçi rusların ukrayna- lıların və belarusların milli kimliyini, dilini öz içində əritmək cəhdlərini yaxşı anlayan İosif Stalin də bu xalqların dilinə və özünütəsdiqinə diqqət yetirirdi. Bu- nun da əsas səbəblərindən biri o idi ki, 1920-1921-ci illərdə Rusiya Polşa ilə müharibədə Qərbi Ukraynanı və Qərbi Belarusiyanı itirmişdi. Ukrayna və Beloru- siya (1991-ci ildə Belarus Respublikası – G.Y.) xalq- larının rəğbətini qazanmaq lazım idi... O, RK(b)P-nin 1921-ci il martın 8-16-da keçirilən X qurultayındakı son çıxışında (10 mart) Belorusiya Respublikasının və buranın əhalisinin öz dilini inkişaf etdirməsindən, 61 rusların bu yerlərdə müvəqqəti say üstünlüyü təşkil etdiyindən danışarkən deyir: “... burada birisi mənə yazıb deyir ki, guya biz kommunistlər süni surətdə belorus milləti yaradırıq. Bu doğru deyildir, çünki belorus milləti vardır, ona görə də belorus xalqının mədəniyyətini yalnız bu xalqın ana dilində yüksəlt- mək olar”. Daha sonra bu məsələ ilə bağlı Ukraynanı örnək gətirir: “Təqribən beş il bundan qabaq Ukray- na haqqında da eyni sözlər (guya biz kommunistlər süni surətdə Ukrayna milləti yaradırıq) eşidilirdi. Hələ bir az bundan əvvəl deyirdilər ki (rus milliy- yətçiləri – G.Y.), Ukrayna respublikası və Ukrayna milləti almanların uydurmasıdır. Halbuki, Ukrayna milləti vardır və bu millətin mədəniyyətini inkişaf et- dirmək kommunistlərin vəzifəsidir. Bu aydındır. Ta- rixin əleyhinə getmək olmaz. Aydındır ki, əgər Ukrayna şəhər- lərində hələ də ruslar çoxluq təşkil edirsə, bir zaman gələcək, bu şəhərlər hökmən ukraynalılaşacaqdır”. Gələcək rəhbərin bu səyləri əbəs de- yildi. Az sonra, yəni 1924-cü ildə Ukray- na Rusiyadan ayrı, müstəqil respublika kimi Sovetlər Birli- İosif Stalin (1879 - 1953) 62 yinə daxil oldu. Bununla da V.Lenin və İ.Stalin o döv- rdə slavyan birliyinin, rus şovinizminin qarşısını aldı- lar... Əslində Stalin Ukrayna və Belorus xalqlarının tarix boyu ruslardan qaçmaq cəhdlərini yaxşı görürdü və bilirdi ki, rusların içərisində ərimək təhlükəsi ola- caqsa, ukraynalılar və belaruslar daim həsrətlə onları tarixi bağların birləşdirdiyi Polşaya baxacaqlar... 17 sentyabr 1939-cu ildə Polşaya hücum edən SSRİ Qərbi Belarusu və Qərbi Ukraynanı azad etmək adı ilə işğal etdi. Polşanın əlində olan Şərqi Qaliç və Qərbi Volniya da Ukrayna SSR-ə daxil edildi. İkin- ci Dünya Savaşı zamanı Sovet qoşunları qərbə doğ- ru hərəkət edərkən bu torpaqlarda bir daha gücünü göstərdi. Beləliklə, Moskvanın təsiri daha da güclən- di və o, bölgədə qeyri-rəsmi təzyiq sahibi olma haqqı- nı qazandı... d) MİFLƏRİN DARMADAĞIN OLDUĞU YER – XATIN 2015-ci ilin may ayının 9-da əksər keçmiş sovet xalqları kimi biz də alman faşistləri üzərində qələbə- nin 75 illiyini bayram etdik. Buna haqqımız da var- dı. Hər zaman deyildiyi kimi, Bakı neftinin sayəsin- də əldə olunmuş qələbəni qeyd etməkdə haqlıyıq ən azından ona görə ki, kimlərsə bu qələbəyə tək yiyə çıxmasınlar... 1941-1945 savaşında Berlinə gedən yolları sulayan Azərbaycan vətəndaşlarının qanı da qələbəni hər dəfə bir addım da yaxınlaşdırıb... La- Yüklə 3,24 Mb. Dostları ilə paylaş:
|