63
kin bu yolda başqa qanlar da tökülüb. Uzun illər bu
qanları kimin və nəyə görə tökməsi sanki məlum idi.
Təəssüf ki, bu gün belə sovet dövrü uydurulan yalan-
lar araşdırılmadan təkrar olunur. Məsələn, hər 9 may
qabağı elə bizim rəsmi mətbuat orqanlarında da belə
bir fikir səslənir: “9 may Belarus tarixində ən ehti-
ramla anılan bayramlardan biridir. Axı, ölkə Qələbə
yolunda həddindən çox qurban vermişdir: həmin mü-
haribədə onun hər üç sakinindən biri həlak olmuşdur.
Dünyanın heç bir dövləti faşizm təcavüzünə qarşı belə
kütləvi müqavimət göstərməmişdir. Məhz buna görə
mayın 9-da Belarus Respublikasında müharibə qəh-
rəmanlarının ünvanına xüsusi razılıq və minnətdarlıq
dolu sözlər səslənir”. Hətta Belarus Azərbaycanlıları
İcmaları Konqresi (BAİK) Beynəlxalq İctimai Birli-
yinin (BİB) fəalları 1941-1945-ci illər Böyük Vətən
müharibəsində nasist Almaniyası üzərində Qələbə
Günü şərəfinə “Xatın” memorial kompleksini ziyarət
edərək, kəndlə birlikdə yandırılan dinc sakinlərin xa-
tirəsini anır, kompleksin önünə əklil və tər çiçəklər
qoyurlar... Məlumata görə, tədbirdə Azərbaycanın
Belarusdakı səfirliyinin əməkdaşları, BAİK-in və
onun gənclər bölməsinin nümayəndələri də iştirak
edirlər. Yəni hətta Belarusda fəalliyyət göstərənlər
belə bu tarixi faciənin əsl mahiyyətini dərk edə bil-
məyiblər. Bəlkə də hansısa tarixi cinayətin üstünün
açılması bu gün kimlərəsə sərf etmir…
Bizə söylənilən, tarix kitablarında öyrədilən yalan
belə idi: Xatın 1943-ci ilin baharında faşistlər tərə-
findən məhv edilmişdir. Xatın kəndinin partizanlara
64
yardım göstərməsi ehtimal edilən 149 sakininin ha-
mısı ümumi kollektiv cəza prinsipinə uyğun olaraq
diri-diri yandırılmış və ya güllələnmişdir. 1969-cu
ildə isə kəndin yerində xalqın igidliyi və əyilməzliyi
ideyasını təcəssüm etdirən memorial kompleks açıl-
mışdır. Xatın dinc əhalinin kütləvi şəkildə məhv edil-
məsinin, Belarus xalqının faciəsinin rəmzinə, Böyük
Vətən müharibəsi tarixinin ən kədərli səhifələrindən
birinə çevrilmişdir”. Başqa bir yalana görə, “1941-ci
ildə almanlar sovet hərbi dustaqlar yerləşən düşərgəni
tutaraq oradakı polyak hərbçiləri qətlə yetiriblər”.
Əslində isə belə idi: Polşa faşist Almaniyası ilə
SSRİ arasında bölündükdən sonra 1940-cı ilin ap-
rel-may aylarında 20 minə qədər polyak hərbçi gül-
lələnmiş, Kozyolsk düşərgəsindəki 4 415 nəfər mə-
Katın – 1940-cı ilin mart ayı
65
mur, ictimai xadim gizlicə Smolensk yaxınlığındakı
Katın meşəsində (ad orijinalda “Katın” olduğu üçün
biz də “Katın” yazırıq. Xatırladaq ki, Altayda da Kı-
dın çayı var – G,Y.) qətlə yetirilmişdi. Rəsmi rəqəm
hələ ki, 21 857 nəfər göstərilir. 1943-cü ildə bu fakt
ortaya çıxsa da, Moskva bu faciə ilə əlaqəsini 1992-cı
ilədək təkzib etmişdi. Hətta məşhur Nürenberq prose-
si zamanı da sovet tərəfi günahı almanların boynuna
qoymaq istəyərkən hərbi tribunal bu təklifi qəti surət-
də rədd etmişdi.
Sovetlərin polyaklara qarşı törətdikləri cinayət-
ləri gizləmək cəhdlərinə baxmayaraq 1939-cu il elə
də uzaq tarix olmadığı üçün, xalqın yaddaşı diri idi.
Və uzun illər onlar bu sovet təbliğatının nə qədər
yalan olduğunu bildikləri üçün susurdular. Susurdu-
lar, çünki qətlə yetirilən polyakların taleyini yaşa-
maq istəmirdilər, zaman gözləyirdilər. Və bu zaman
gəlib çatıb... Təsadüf deyil ki, bu il avqustun 23-
də, məhz Molotov-Ribbentrop paktının imzalandığı
gün Tallində keçirilən səkkiz Şərqi Avropa ölkəsinin
ədliyyə nazirlərinin konfransında qərara alınıb ki,
kommunistlərin cinayətlərini araşdırmaq məqsədilə
beynəlxalq agentlik yaradılsın. Bu qərar artıq bir sıra
ölkələr tərəfindən dəstəklənib...
66
MİLLİ MƏSƏLƏ
RK(b)P-nin qurultaylarında milli məsələ tez-tez
gündəmə gətirilirdi. Əlbəttə ki, İ.Stalinin hətta azsay-
lı xalqlara da azadlıq verməsi, rus şovinizminə, Çar
Rusiyasından qalma ruslaşdırma siyasətinə qarşı çıx-
maq yolundakı qətiyyəti rus milliyyətçilərini narahat
edirdi. Onlar Rusiya İmperiyasının keçmiş şöhrətinin
həsrətini çəkirdilər. Georgi Fedotov bunu açıq etiraf
edirərək yazırdı: “İnqilab bütün xalqların milli şüu-
runu möhkəmlətdi, dünən hakimiyyətdə olan millətin
(yəni rusların – G.Y.) milli hisslərini əksinqilabi elan
etdi”. Elə buna görə də rus milliyyətçiləri pravoslav
xristianlığa çox bağlı idilər və hər vasitə ilə onu dir-
çəltməyə çalışırdılar. Çünki İmperiyanın dayaqla-
rından biri və ən əsası məhz din idi. Əgər Rusiyanın
tarixinə baxsaq, oradakı daxili savaşların əksəriyyə-
tinin yerli xalqların xristianlaşdırılmaya qarşı çıx-
malarından doğduğunu görərik. Kommunistlər dinin
birləşdirici deyil, parçalayıcı gücünü bilir, SSRİ adla-
nan çoxmillətli və çoxdinli bir ərazidə onun rolunun
qarşıya qoyulan məqsədlərə zidd olduğunu dərk edir-
dilər. Elə buna görə də ateizm siyasəti vüsət almışdı.
Respublikalar, xalqlar öz müstəqilliklərini qorumaq,
təbii sərvətlərindən istədikləri kimi yararlanmaq, ağa-
larsız bir dünya qurmaq istəyirdilər... Azərbaycanda
da milliyyətçi ziyalılar əvvəl müsəlmanların, sonra
isə türk xalqlarının heç olmasa mənəvi birliyinə çalı-
şır, dil, etnik qohumluq əlaqələrinə diqqət yetirirdilər.
1926-cı ildə I Türkoloji Qurultayın Bakıda keçirilmə-
Dostları ilə paylaş: |