Gülşən Orucova, Nərminə Qaragözova, Rafiq İsmayılov, Zahid Xəlilov

mür. Dərs zamanı müəllim sınmış budağı görür. Nə üçün belə olduğunu soruşur. Heç kim bir
söz demir. Belə vəziyyətdə siz nə edərsiniz?
Fərziyyələr dinlənilir. Diskussiya aparılır. 
Tədqiqat sualı:
– Hansı yaxşıdır: şirin yalan, yoxsa acı həqiqət? 
Tədqiqatın aparılması. 
Qruplarla iş.
Hər qrupa təqdim olunmuş mətni davam etdirmək tapşırılır. 
I qrup. Tural riyaziyyatdan evə verilən məsələni həll etməmişdi. Tənəffüsdə Mədinənin
dəftərini aldı və köçürməyə başladı. Yaza-yaza anasının qoyduğu şirəni də içirdi.
Birdən şirə Mədinənin dəftərinə töküldü...
II qrup. Nicat tənəffüsdə sinif otağında qaçarkən kompüter stoluna  toxunur. Stolun
üstündəki “siçan” yerə düşüb sınır. Bunu heç kim görmür. O, “siçan”ı səliqə ilə
gö türüb stolun üstünə elə qoyur ki, sanki sınmayıb. Dərs zamanı müəllim kom -
püterdə işləmək  istəyəndə “siçan”ın sındığını görür... 
III qrup. Kamran Gülarə ilə eyni partada oturur.  Tənəffüsdə Gülarə çantasından anasının
qoyduğu buterbrodu çıxartdı. Elə bu zaman qapının ağzında qardaşı onu çağırdı.
Kamran tez  Gülarənin buterbrodunu pəncərənin aşağısında oturan pişiyə atdı...
IV qrup. Fəridin anası işə gedəndə mobil telefonunu evdə unutmuşdu. Fərid məktəbdən
evə gələndən sonra telefonu götürüb sinif yoldaşlarına zəng etməyə başlayır.
Sonra telefonda oyunlar oynamağa başlayır. Anası işdən gəlir...
Məlumat mübadiləsi və müzakirənin təşkili. 
Təqdimatlar dinlənilir və müzakirə olunur. 
Dərslikdən mətn rollarla oxunur. Şagirdlər jest və mimikalardan istifadə etməklə hər ob -
razın sözlərini səsləndirirlər. Oxudan sonra müəllim şagirdlərə mətni cütlərdə davam et -
dirməyi tapşırır (tapşırıq 1). 
Tapşırıq 2. Cavab “A” variantıdır.
Şagirdlər mətnin məzmununa uyğun gələn başqa atalar sözləri də deyə bilərlər: 
– Yalan üz qaraldır.
– Yalan cücərər, amma bitməz.
Tapşırıq 3.
1. Murad anasından həqiqəti gizlətdi, çünki qorxdu ki, anası onu danlayar.
2. Ana elə bildi ki, fincanı Məstan sındırıb, ona görə də pişiyi çölə qovdu.
3. Vicdanı yol vermədi ki, Məstan günahsız yerə cəzalansın, ona görə də Murad özünü
cəzalandırdı.
Sual: – Siz müəllifin yerinə olsa idiniz, mətnə başqa hansı adı qoyardınız?  (Muradın etirafı)
İş dəftərinin 32-ci səhifəsindəki mövzu ilə bağlı tapşırıqlar yerinə yetirilir.
Nəticə:
Həqiqət nə qədər acı olsa da, onu söyləmək lazımdır.
Tətbiqetmə.
“Kim daha çox?” oyunu
Müəllim: – “Etiraf etmək” insanlara məxsus yaxşı keyfiyyətlərdən biridir. Gəlin indiyədək
etdiyiniz və ya etmədiyiniz etirafları söyləyək. Əvvəlcə fikirləşmək üçün sizə bir dəqiqə vaxt
verilir. Vaxt bitdikdən sonra əlimdəki topu kimə atacağamsa, birinci olaraq həmin adam eti-
raf edəcək. 
Oyunun sonunda müəllim uşaqlara müraciət edir:
– Etiraf etdiniz. İndi özünüzü necə hiss edirsiniz? 
Şagirdlərin cavablarından sonra müəllim şagirdlərə müraciət edir:
– Gəlin çalışaq ki, səhv hərəkət etməyək. Səhv hərəkət etməriksə, etiraf etməyə ehtiyac
qalmaz. 
ЫЫ бюлмя
66
Дярслярин планлашдырылмасы
Çap üçün deyil

---

Dinləmə
(Mətn pauzalarla oxunur və dinləmə prosesi mətn üzrə sual-cavabla müşayiət olunur.)
Nəsib və Fuad dost idilər. Onlar bir sinifdə oxuyurdular. Fuadın anası bərk
xəstələnmişdi. Atası da ezamiyyətdə idi. Neçə gün idi ki, Fuad anasına qulluq
edir, yatağının yanından çəkilmirdi. Dəfələrlə müəllimin verdiyi ev tapşırıqlarını
yerinə yetirməmişdi. Buna görə də müəllim ona demişdi ki, valideyni məktəbə
gəlməlidir. Fuad isə bütün bunları xəstə anasına deməmişdi. Nəhayət, müəllim
Fuada dedi ki, əgər valideyni məktəbə gəlməsə, o özü evə gələcək. 
Fuad bilirdi ki, müəllim anasına şikayət edəcək. Bu isə onsuz da ürəyi ağrıyan
anaya pis təsir edə bilərdi. Odur ki Fuad dərdini dostu Nəsibə açdı. Nəsib də öz
anasından xahiş etdi ki, Fuadın anasının adından müəllimlə danışsın, amma
Fuadın anasına heç nə deməsin.
Diskussiya: – Bu yalan “Yaşıl fincan” hekayəsindəki yalandan nə ilə fərqlənir? Sizcə,
hekayə nə ilə nəticələnir?
Qiymətləndirmə.
Təqdimata, diskussiyaya və tətbiqetmənin nəticələrinə əsasən aparılır.
DİL QAYDALARI
4-cü tapşırığın icrasından sonra (müəssisə, müasir) dərsliyin 45-ci səhifəsindəki nəzəri
hissə  oxu nur.  Şagirdlər tərkibində yanaşı gələn saitlər olan sözlər söyləyir və onların
tələffüzü və yazılışı arasında fərqlərin olub-olmadığını araşdırırlar. 
5-ci tapşırıq yerinə yetirilir (təəccüb, səadət, bədii, müəllif). 
Tapşırıq 6.
Dil qaydaları. İmla mətni:
Ev tapşırığı.
“Yalan danışmaq qorxaqlıq əlamətidir” mövzusunda inşa yazın.
Qiymətləndirmə.
Tapşırıqların nəticələri əsasında aparılır.
Sözlər
Hərflərin sayı
Səslərin sayı
təbii
5
4
radio
5
6
müavin
6
5
xain
4
5
müdafiə
7
8
məişət
6
7
təqaüd
6
7
TÜLKÜ VƏ ÇAQQAL (34 söz)
Tülkü ilə çaqqal söz verdilər ki, daha toyuqlara dəyməyəcəklər. Onlar bir-birindən
xəbərsiz eyni hinə oğurluğa gəldilər. Özünü itirməyən tülkü dedi ki, mən sənin
sözünü sınamağa gəlmişəm. Çaqqal isə dedi ki, mən bura qonaq gəlmişəm.
АИЛЯ
67
Дярслярин планлашдырылмасы
Çap üçün deyil

---