Gülşən Orucova, Nərminə Qaragözova, Rafiq İsmayılov, Zahid Xəlilov

Dərs 15. ŞAM (2 saat)
Motivasiya.
Müəllim aşağıdakı mətni səsləndirir:
Nərgiz stolun arxasında oturub çəmənlik şəkli çəkirdi. Günəşi qızmar, çəmən -
likdəki  açılmış gülləri rəngbərəng təsvir etmək istəyirdi. Bu vaxt qardaşı ona ya -
xın laşıb şəklə baxmaq istədi. Necə oldusa əlindəki stəkandan bir neçə damcı
su kağızın üzərinə düşdü. Nərgiz hirsləndi:
– Sən nə etdin?! Şəkli korladın!
Sonra fikirləşib pozanı götürdü, göydəki günəşi silib əvəzinə buludlar və yağış  dam -
cıları çəkdi və öz-özünə dedi: “Hə, indi düzəldi”.
Tədqiqat sualı:
– Kağızın üzərində çəkilən şəkil kağıza təsir edə bilərmi?
Tədqiqatın aparılması.
Dərsliklə iş. Şeirlər oxunub müqayisəli təhlil olunur. 
– Niyə Yasəmən yanar şam çəkməkdən qorxdu? 
– Nə üçün o belə düşündü?
– Doğrudanmı, hasarın üstündəki quşlar uçub getdilər?
– Bəs onlar niyə yoxa çıxdılar?
Suallar cavablandırılır. 
Məlumat mübadiləsi və müzakirənin təşkili. 
Dərsliyin 37-ci səhifəsindəki 1-ci tapşırıq
yerinə yetirilir. Hər iki şeirdə əsər qəhrəmanı şəkildəki təsvirləri real, canlı qəbul edir.
Nəticə:
Bəzən kağız üzərində çəkilmiş şəkil canlı kimi qəbul olunur.
Tətbiqetmə.
Yazı. “Hasardakı quşlar” şeiri əzbərdən dəftərə yazılır. Deyilişi və yazılışı
arasında fərq olan sözlərin altından xətt çəkilir (təbaşir, taxta, dəstə-dəstə, üstdən, quşlar).
Dil qaydaları. Dərsliyin 37-ci səhifəsindəki 2-ci tapşırıq yerinə yetirilir. Cavab “A” variantıdır. 
Ev tapşırığı:
– “Şam” şeirini əzbərləyib qısa məzmununu öz sözlərinizlə yazın.
Qiymətləndirmə.
Müəyyən edilmiş meyarlara əsasən aparılır.
Məzmun standartları 
Təlim məqsədləri
1.2.3. Nitqində müvafiq bədii ifadələrdən
istifadə edir. 
Sadə bədii ifadə vasitələrindən istifadə
edərək cümlə qurur.
2.2.1. Müvafiq mətnləri müəyyən olunmuş
tə ləb lərə uyğun  sürətli, düzgün, şüurlu,
ifadəli oxu yur.
Oxuduğu şeirlər arasındakı məzmun əlaqə -
sini müəyyən edir.
3.1.3. Marağına uyğun seçdiyi nəzm
nümunəsini əzbərdən yazır.
Şeiri əzbərdən yazır.
3.1.5. Əzbər bildiyi nəzm nümunələrinin qı -
sa məzmununu yazır.
Oxuduğu şeiri nəsrə çevirərək məzmununu
öz sözləri ilə yazılı ifadə edir.
4.1.3. Rast gəldiyi yeni sözlərin yazılış və
tələffüz qaydalarını müəyyənləşdirmək
üçün lüğətdən istifadə edir. 
Lüğətin köməyi ilə tələffüzü və yazılışı fərq -
lənən sözlərin düzgün yazılışını müəyyən
edir.
ЫЫ бюлмя
60
Дярслярин планлашдырылмасы
Çap üçün deyil

---

Dərs 16. PARKDA HADİSƏ (4 saat)
Motivasiya.
Müəllim şagirdlərə 1-ci sinifdə keçdikləri “Əvəzini çıxdı” mətnini xatırladır.
– Kənan bacısına qarşı necə idi? Bacısının Kənana münasibəti necə idi? 
Cavablar dinlənilir. 
– Özünüzdən kiçik bacı və ya qardaşlarınız sizinlə oynamaq istəyəndə nə edirsiniz? 
– Əgər dərs oxuyursunuzsa, yaxud əlinizdə vacib işiniz varsa,  onda nə edirsiniz?
Dərsliklə iş. Dərslikdən mətn “Bunu görən atası başını buladı” cümləsinə qədər oxunur.
Sual: – Vasifin kiçik qardaşına qarşı kobudluğuna haqq qazandırmaq olarmı? 
Cavablar dinlənilir. Vasifə haqq qazandırmayan uşaqlar elə arqumentlər gətirməlidirlər ki,
Vasifə haqq qazandıran uşaqlar öz cavablarından imtina etsinlər. Sonda şagirdlər belə bir
nəticəyə gəlirlər: Kiçiklərə və zəiflərə hörmət və qayğı ilə yanaşmaq lazımdır.  
Mətnin davamı oxunur. Oxudan sonra mətn  hissələrə bölünür. 
Hər hissəyə plan tutulur: 
1. Qardaşı ilə oynamaq istəyən Toğrul
2. Vasifin kobudluğu
3. Parkda 
4. Şıltaq balaca it
5. Yekə itin səbri
6. Ata məsləhəti (Böyüklər dözümlü olmalıdırlar)
Şagirdlər plan üzrə mətnin məzmununu  nəql edirlər. 
Məzmun standartları 
Təlim məqsədləri
1.1.2. Dinlədiyi fikirlə bağlı münasibətini
əsaslandırır.
Dinlədiyi fikrin mahiyyətini anlayaraq diskus-
siyada iştirak edir.
2.1.4. Yaxınmənalı və əksmənalı
sözlərdən nit qində istifadə edir.
Mətndə rast gəldiyi sözlərin mənasını izah
edir. Onların yaxınmənalı və əksmənalı
qarşılığını müəyyən edir.
2.2.1. Müvafiq mətnləri müəyyən olunmuş
tə ləb lərə uyğun sürətli, düzgün, şüurlu, ifa -
dəli oxu yur.
Mətndəki hadisələrin ardıcıllığını müəyyən
edir.
2.2.3. Mətnin hissələrinə başlıqlar
verməklə məzmununa aid sadə plan tutur.
Mətnin məzmununa uyğun plan tərtib edir.
2.2.4. Mətndəki  əsas  fikrə münasibətini
bildirir.
Həyatda gördüklərindən misal gətirməklə
mətndəki əsas fikrə münasibət bildirir.
2.2.5. Mətnin məzmununu tərtib etdiyi
plana uyğun nəql edir.
Mətni plan üzrə nəql edir. 
3.1.1. Yazısında sadə hüsnxət norma larına
riayət edir. 
“E” hərfini hüsnxət normalarına uyğun yazır
və digər hərflərlə birləşdirir. 
3.1.2. Çap hərfləri ilə yazılmış mətni üzün -
dən köçürür.
Mətndən seçilmiş bir hissəni köçürür. 
3.1.4. Müşahidə və təəssüratlar əsasında
kiçikhəcmli inşalar yazır. 
Verilmiş mövzu üzrə inşa yazır.
4.1.3. Rast gəldiyi yeni sözlərin yazılış və
tələffüz qaydalarını müəyyənləşdirmək
üçün lüğətdən istifadə edir. 
İmla yazısında yazılışı və tələffüzü
fərqlənən sözlərin düzgün yazılışını lüğətin
köməyi ilə müəyyənləşdirir.
АИЛЯ
61
Дярслярин планлашдырылмасы
Çap üçün deyil

---